Polonyalı Yahudiler, İsrail’i kriz çıkarmakla suçluyor

Fotoğraf Altı: İsrail Başbakanı Naftali Bennett. (Reuters)

İsrail’de, Polonya’nın diplomatik temsilciliğinin düşürülmesine kadar varan protestolarının ardından Polonya Yahudi topluluğundan yetkililer, Tel Aviv hükümetinin davranışlarına tepki gösterdiler. İsrail’i Polonya’daki mülk yasasının onaylanmasına ilişkin gereksiz ve yersiz bir kriz çıkarmakla suçladılar.
İsrail’in çıkardığı krizin antisemitizmi artıracağı ve Yahudilere yönelik saldırılara neden olacağı uyarısında bulunan yetkililer, söz konusu yasanın onaylanmasına karşı Polonya’da geniş çaplı bir eleştiri olduğunu vruguladılar.
İsrailli yetkililer, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’nın cuma günü, Nazi Almanyası’nın işgal döneminde ülkede el konulan mülklerin iadesi taleplerini kısıtlayan bir yasayı imzalaması ve yasanın yürürlüğe girmesinin ardından son iki günde Polonya’ya karşı bir girişime imza attı. İsrail, yasanın parlamento meclislerinde (Semj ve Senato) kabul edilmesinin ardından girişimine fiilen başladı.
Yeni Polonya yasasında, son 30 yılda mülk iadesine yönelik sonuçlanmamış tüm davaların zamanaşımına tabi olacağı belirtiliyor.
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid söz konusu yasanın çıkarılmasını ‘antisemitik’ bir karar olarak değerlendirdi ve Varşova’daki İsrail Büyükelçiliği’ndeki sorumlu yetkiliye ülkesine dönmesi talimatı verdi. Lapid aynı zamanda Polonya’nın İsrail Büyükelçisi’nin de dönüşüne izin vermeme kararı aldı.
İsrail Başbakanı Naftali Bennett, “İsrail, yasanın kabul edilmesini tehlikeli olarak değerlendiriyor” açıklamasında bulundu. Bennett, Yahudilerin Holokost sırasında yağmalanan malları için tazminat almalarını engellemesi nedeniyle “Yahudi karşıtı” olarak değerlendirdi.
Polonya’daki Yahudi topluluğundaki yetkililer ise İsrail’in açıklamalarına tepki göstererek bunu sorunlu bir adım olarak değerlendirdiler. Polonyalı Yahudileri Sosyal ve Kültürel Derneği’nden Eduard Odoner, İsrail merkezli Kanal 12’ye yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İsrail’in çıkardığı kargaşayı anlamıyorum. Bu sadece antiseministlerin başlarını kaldırmasına yol açar ve İsrail onlara bunun için de geçerli sebep verir. Yahudi toplumu bu yasadan etkilenmedi. İstediğimiz mülkleri sivil mahkemeler yardımıyla aldık. İkinci Dünya Savaşı’nın önceside mülkü olanların çoğu da bunu başardı. Bu yasanın Yahudilere karşı olmadığını, herkes için geçerli olduğunu anlamanız çok önemli. İsrail’in tutumu şüpheli değil mi?”
Polonya’da Holokost’u Anma Derneği Başkanı Johnny Daniels da aynı kanala yaptığı ve söz konusu krizdeki şüphelinin İsrail olduğunu belirttiği açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Etkinlikleri ile Holokost’u anmaya odaklanan bir derneğim var ve savaş sırasında Yahudilere yardım eden ve onları kurtaran insanlarla birlikte çalışıyoruz. Bunun Polonya’da fikir birliğine varılmış bir yasa olduğunu ve Yahudilere karşı olmadığını anlamalıyız.”