Dinozorlar devrinde yaşamış, insan boyundaki dev kaplumbağanın yumurtası bulundu

İllüstrasyonda yumurtasından çıkan Yuchelys nanyangensis yavrusu resmediliyor (Masato Hattori / Livescience)
İllüstrasyonda yumurtasından çıkan Yuchelys nanyangensis yavrusu resmediliyor (Masato Hattori / Livescience)
TT

Dinozorlar devrinde yaşamış, insan boyundaki dev kaplumbağanın yumurtası bulundu

İllüstrasyonda yumurtasından çıkan Yuchelys nanyangensis yavrusu resmediliyor (Masato Hattori / Livescience)
İllüstrasyonda yumurtasından çıkan Yuchelys nanyangensis yavrusu resmediliyor (Masato Hattori / Livescience)

Bilim insanları dinozorlar devrinde yaşamış dev bir kaplumbağanın yumurtasını buldu. 90 milyon yıl önce bugünkü Çin’nin dinozor kalıntılarıyla ünlü Henan eyaletinde yaşamış kaplumbağanın insan boyutunda olduğu ifade edildi.
Bu kaplumbağa, son derece kalın kabuklarına sahip tenis topu büyüklüğünde yumurtalar bırakmıştı. Bunlardan biri hiç çatlamamış ve milyonlarca yıl boyunca bozulmadan kalmıştı.
Böylece içindeki embriyo halinde yavru kaplumbağanın hassas kemikleri de günümüze ulaşmayı başarmıştı.
Kaplumbağanın Latinde ismi Yuchelys nanyangensis olan bir türe ait olduğu anlaşıldı. Bu tür, 66 milyon yıl önce, Kretase döneminin sonunda, dinozorları yeryüzünden silen asteroidin Dünya'ya çarpmasıyla yok oldu.
Bilim insanları, bu kaplubağaların kitlesel yok oluşu takiben daha soğuk havaları beraberinde getiren "iklimsel ve çevresel değişimlere" uyum sağlayamadığını düşünüyor.

Bu yumurtalar nadiren bulunuyor
Henan eyaleti aslında dinozor yumurtaları açısından zengin alanları barındırıyor.
Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences isimli hakemli bilimsel dergide yayımlanan keşfin yazarları, kaplumbağa yumurtaları çok daha nadir bulunduğunu belirtiyor.
Kanada'daki Calgary Üniversitesi'nde paleobiyolog ve araştırmanın ortak yazarı Darla Zelenitsky kaplumbağa yumurtalarının çok küçük ve kırılgan oldukları için nadiren fosilleştiğini ifade etti.
Yeni keşfedilen, neredeyse tam anlamıyla küresel yumurta, bir tenis topundan sadece biraz daha küçüktü. Zelenitsky, bunun yaşayan çoğu kaplumbağanın yumurtalarından daha büyük, Galápagos kaplumbağalarının yumurtalarındansa biraz daha küçük olduğunu söyledi.
Öte yandan yumurta kabuğunun 1,8 milimetrelik kalınlığı çok dikkat çekiciydi. Zira bu, Galápagos kaplumbağalarının yumurta kabuklarından 4 kat, sıradan bir tavuk yumurtasının kalındığından da 6 kat fazlaydı.

Yavru yumurtadan çıkmaya çalışmış
Araştırmacılar, yumurtanın ve içindeki embriyonun üç boyutlu görüntülerini oluşturmak için bir bilgisayarlı tomografi taramalarına başvurdu.
Görüntülerin analizi, embriyonun yaklaşık yüzde 85 ​​oranında geliştiğini ortaya çıkardı.
Zelenitsky, yumurta kabuğunun bir kısmının kırıldığını ifade etti. Bu da yavrunun yumurtadan muhtemelen çıkmaya çalıştığı ama başarısız olduğu anlamına geliyor.
Independent Türkçe, Livescience



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging