Putin, Rusya’nın Afganistan’a müdahale etmeyeceğini açıkladı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (DPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (DPA)
TT

Putin, Rusya’nın Afganistan’a müdahale etmeyeceğini açıkladı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (DPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (DPA)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova’nın Afganistan’da yaşanan gelişmelere müdahale etmeyeceğini açıkladı. Putin, Taliban’ın Kabil’i kontrol altına almasından bir hafta sonra ‘tarihten ibret alınması’ gerektiğini vurguladı.
AFP’nin haberine göre Putin, iktidardaki Birleşik Rusya Partisi yetkilileri ile yaptığı görüşmede, “Afganistan’ın iç işlerine karışmayacağız ve ordumuzu bir çatışmaya sokmayacağız. Sovyetler Birliği Afganistan’da bu deneyimi yaşadı. Tarihten ders alıyoruz” açıklamasında bulundu.
Moskova, isyancılarla çatışan Afgan hükümetini desteklemek için 1979 yılında Afganistan’ı işgal etmişti. 10 yıl süren savaşta iki milyon Afgan ve en az 14 bin Sovyet askeri hayatını kaybetti, 7 milyon Afgan göç etmek zorunda kaldı.
Putin, geçtiğimiz hafta Batılı ülkeleri, Afganları ABD ve diğer ülkelere vize almadan Orta Asya’daki ülkelere yerleştirmeye çalışmakla suçlamıştı. Putin, Afgan halkının Rusya’ya iltica etmesi ve sığınma talep etme bahanesiyle Rusya’ya gelen Taliban savaşçılarının olasılığı hakkında uyarıda bulundu.
Orta Asya’daki eski Sovyet ülkelerinin çoğunun Afganistan ve Rusya ile sınırı olduğunu vurgulayan Moskova, Kabil’deki yeni yönetime karşı temkinli davranıyor.
Kremlin, ABD güçlerinin Afganistan’dan tahliyesinin tamamlanması için verilen son tarih olan 31 Ağustos sürecini yakından takip ettiğini belirtti.



ABD, Taliban zaferine giden yolu nasıl açtı?

Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)
Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)
TT

ABD, Taliban zaferine giden yolu nasıl açtı?

Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)
Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)

ABD'nin Afganistan'da desteklediği özel milisler, Taliban'ın zaferine giden yolun taşlarını döşedi. 

Amerikan gazetesi New York Times (NYT), Washington ve müttefiklerinin Taliban'a karşı Afganistan'ın kuzeyinde oluşturduğu milis güçlerinin yarattığı kaosu yazdı. 

Haberde, ABD'nin yıllarca "evleri yağmalayan ve toplulukları harabeye çeviren kanunsuz milis çetelerini işe aldığı" belirtiliyor. Bu silahlı grupların sivillere işkence yaptığı, fidye için adam kaçırdığı, kan davası cinayetlerinde onlarca kişiyi katlettiği ve köyleri enkaza çevirdiği ifade ediliyor. 

ABD ve müttefiklerinin milis güçler sayesinde ülkenin kuzeyini "arka cepheye" çevirmeye çalıştığı fakat bunda başarısız olduğu belirtiliyor.

Bu durumun özellikle ABD'nin 2021'de ülkeden çekilmesi sırasında yaşanan kaosta belirgin hale geldiği yazılıyor. Amerikan destekli milislerin örgütlendiği Kunduz Vilayeti, Taliban'ın kontrolünü ele geçirdiği ilk yerlerden biriydi. 

ABD'nin Afganistan işgaline 2 trilyon dolara yakın para harcadığı fakat özel milis oluşturma stratejisi nedeniyle en baştan Taliban'ın zaferine giden yolu farkında olmadan açtığı yazılıyor.

Washington ve müttefiklerinin desteklediği milislerin içinde savaş lordu Muhammed Ömer de yer alıyordu. NYT, Ömer'in komuta ettiği savaşçıların birçok kişiyi öldürdüğünü ve köyleri yağmaladığını aktarıyor.

Milislerin sebep olduğu korku, birçok köylünün Taliban'ı desteklemesine neden oldu. Annesi, babası ve iki erkek kardeşi Ömer tarafından öldürülen Rahim Can, şunları söylüyor: 

Milisler sivillere ateş açtı ve masumları öldürdü. Başka seçeneğimiz olmadığı için Taliban'ı destekledik çünkü onlar milislerle savaştı.

Taliban da ülkenin kuzeyinde ABD ordusuna karşı kazandıkları hızlı zaferi milislerin yarattığı korku ve güvensizlik ortamından kaynaklandığını söylüyor. Kunduz'un enformasyon ve kültürden sorumlu Taliban yetkilisi Matiullah Ruhani şu ifadeleri kullanıyor: 

ABD isyanı bastırmak için haydutları ve katilleri güçlendirdi. Ama bu sadece daha fazla insanın Taliban'a destek vermesine yol açtı.

20 yıl süren Amerikan işgali, ABD ordusunun Ağustos 2021'de ülkeden çekilmesiyle sonlanmıştı. Bunun üzerine Taliban kısa süre içinde başkent Kabil'in kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, New York Times, CNN