Esed rejiminden DEAŞ’a karşı operasyon

DEAŞ’ın rejim güçlerine ve İran Devrim Muhafızları’na ait askeri bölgelere yönelik saldırılarının artması ve Humus doğusundaki Sohna bölgesi yakınlardaki askeri konvoyları hedef almasının ardından Suriye rejimi ve müttefikleri, ülkenin orta kesimlerindeki Humus çölünde DEAŞ’a karşı bir saldırı için yeniden seferber oldu.
24 Ağustos’ta Şarku’l Avsat’a konuşan bir kaynak, “Humus’un doğusundaki İran Devrim Muhafızlarına bağlı Sohna askeri üssü, Filistinli Kudüs Tugayı, Suriye Cumhuriyet Muhafızları ve Afgan Fatimiyyun Tugayı’na mensup yaklaşık 550 unsur ve Iraklı Nuceba Hareketi’ne mensup 70’ten fazla unsurun yanı sıra son iki gün içerisinde 15 tank dahil askeri araçlar, bir dizi zırhlı araç, ağır silahlar ve askeri araçlar da dahil olmak üzere büyük askeri takviyeler gönderdi” dedi.
Kaynak, “Bu takviyelerin amacı, rejim güçlerinin, Rus destekli 25. Tümen’in ve sözde (yerel) Ulusal Savunma milislerinin örgüte karşı herhangi bir ilerleme kaydedememesinin ardından, ilerleyen günlerde DEAŞ’a karşı yeni bir askeri operasyon başlatmaya hazırlanmak, kalıntılarını takip etmek, ülkenin doğu merkezindeki Humus çölünden başlayarak Suriye çölünü taramaktır. Rejimin, çok sayıda kuvvetini ve yerel milislerini ülkenin güneyindeki Dera vilayetine geri çekmesi, son olarak pazar günü DEAŞ saldırılarının sıklığının artmasına ve askeri konvoy ve tesislerin hedef alınmasına katkıda bulundu. DEAŞ’a bağlı gruplar Humus’un doğusundaki Sohna bölgesi yakınlarında ‘Şerifa 6’ gaz sahasına saldırdığında, 4 rejim askeri öldü ve saha çalışmaları duraksadı” şeklinde konuştu.
Hama vilayetinde İzleme ve Takip Birimi Başkanı Mustafa Hattabi, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada DEAŞ’ın, geçmiş günlerde ‘Hama’nın doğusundaki İsriyah bölgesinden başlayarak, Şaar Vatibe bölgesinde ve Humus’un doğusundaki Sohna bölgesine doğru’ rejim güçlerine ve İranlı milislere ait bölgelere bir dizi sürpriz saldırı düzenlediğini söyledi. Hattabi, DEAŞ’ın, saldırılar sırasında üst düzey bir subay da dahil rejim güçlerine mensup ve onları destekleyen 13 unsuru öldürdüğünü belirtti. Bu durum ise İran Devrim Muhafızları’nı Humus ve Hama çölünde DEAŞ’ı takip etme görevlerini üstlenmeye ve ilerleyen günlerde Rus hava desteğiyle geniş çaplı bir askeri operasyon başlatmaya hazır hale getirdi. Operasyon, DEAŞ kalıntılarını Deyr-i Zor çölüne ve Suriye’nin doğusundaki Irak sınırına kadar takip etmeyi amaçlıyor. Yaklaşan savaşta, İranlı askeri uzmanlara ve Irak Haşdi Şabi hareketinden askeri danışmanlara itimat edilecek.
Suriye rejim güçleri ve onlara destek veren milisler, geçen Mart ayında Suriye çölünde Deyr-i Zor, Rakka, Humus ve Hama bölgeleri üzerinden Rus hava desteğiyle DEAŞ’a karşı askeri operasyon düzenlemiş ve örgütün saldırı merkezi haline gelen Suriye çölünü taramaya yönelik bir operasyon başlatmıştı. Ancak örgüt savaşçılarının kullandıkları taktikler ve ağır askeri araçları hedef alabilen güdümlü füzelere sahip olmaları nedeniyle operasyon karada ilerleme kaydedemedi.
Bu bağlamda İdlib’in kuzeyindeki bir eğitim kampında Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) 20 üyesi, top mermisiyle olduğuna inanılan bilinmeyen bir patlamada öldü veya yaralandı.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), İdlib’in kuzeyindeki Ram Hamdan köyü yakınlarında bulunan Bilimsel Araştırma Merkezi’ndeki HTŞ’ye ait eğitim kamplarından birinde patlama meydana geldiğini açıkladı. SOHR, patlama sonucunda 9 unsurun hayatını kaybettiğini ve 10’dan fazla unsurun da yaralandığını söylerken, patlamanın meydana geldiği olay yerine ambulanslar sevk edilerek yaralılara ilk müdahalenin yapıldığını aktardı.
Öte yandan İdlib’deki askeri gözlemevi sorumlusu Ebu Emin, HTŞ’ye ait kampta meydana gelen patlamanın sebebinin, bir grup askere verilen havan topu eğitimi sırasında eğitimcilerden birinin, kazara bir havan mermisini infilak ettirmesinden kaynaklandığını söyledi. Ebu Emin, patlama anında havada uçan, uluslararası koalisyona ait bir uçak tarafından kampın hedef alındığını iddialarını da yalanladı.
Diğer taraftan Hama vilayetindeki güvenlik ve askeri komiteler, rejim tarafından onaylanan 10 sayılı kanuna göre Suriye’nin kuzeyindeki kamplara zorla göç ettirilen kişilere ve silahlı Suriyeli muhalif gruplara mensup olmakla suçlanan unsurlara ait tarım arazilerine el konulması ve bu arazilerin rejim yararına, Suriye’nin savunması için kullanılması kararı aldı.
Hama’nın kuzey kırsalındaki el-Latamina şehrinden Hac Edib Kaşime, rejim güçleri ve askeri istihbaratın, geçen yıllarda rejim saldırılarından kaçan ‘ülke içinde yerinden olmuş kişilere’ ait tarım alanlarına yönelik yakın zamanda bir sayım yaptığını söyledi. Kaşime’ye göre bu arazilerin El-Latamina, Morek, Kafr Zita ve Halfaya şehirlerinden her birinde yaklaşık 400 bin dönüm olduğu, yatırım için rejime yakın kişilere teslim edildiği ve ilk sahiplerinin akrabalarının buralara yatırım yapmasının engellendiği tahmin ediliyor. Hac Edib Kaime ayrıca, Suriye muhalefetinin önde gelen isimlerine ait arazilerde yasadışı müzayede satışlarının yapıldığına dikkat çekti.
Öte yandan Morek şehri sakinlerinden biri, “Morek şehrinde rejime bağlı güvenlik güçlerinin ‘bu yıl kendimize ait arazilerimizde ve yaklaşık 100 dönümlük bir alanda fıstık meyvelerine yaklaşmamamızı, çalışmamamızı ve hasat yapmamamızı’ söylediği onlarca vatandaştan biriyim. Oğullarımdan birinin silahlı muhalif gruplardan birine mensup olduğunu bahane ediyorlar” ifadelerini kullandı.
Vatandaş, “Güvenlik yetkililerinin hasata izin vermesi için yapılan tüm girişimlere ve arabuluculuklara rağmen karar yürürlükte kaldı. Bu yıl rejim bölgelerinde yaşadığımız zorlu yaşam koşulları karşısında, aile fertlerimin geçimini sağladığım fıstık mevsiminin hasadından mahrum kaldım” dedi.
Hama’nın kuzeyindeki Kafr Zita şehrinden ve Atmah kampından sürülen Hac Medin ed-Damis ise “Akrabalarımdan birine, tarım arazim üzerinde serbestçe çalışması, onu işlemesi ve benimle kendisi arasında eşit olarak yatırım yapması için yazılı bir vekaletname gönderdim. Ancak toprağıma el konuldu. Vekaletname ise sistemin adaletinden firari olduğum gerekçesiyle reddedildi. Hiçbir gruba bağlı değilim. Hiçbir zaman herhangi bir gruba mensup olmadığım biliniyor. Ailemin ve benim şehirden kaçmamızın ana nedeni, son 5 yılda şehri hedef alan bombardıman ve hava saldırılarıydı” şeklinde konuştu.
Suriye rejimi, 2 Nisan 2018’de savaşın harap ettiği bölgelerde bir veya daha fazla örgütsel bölge oluşturulabileceğini öngören 10 sayılı yeni bir mülkiyet yasası çıkarmıştı. İnsan hakları aktivistleri, “Bu karar kötüdür. Rejimin, gayrimenkul ve tarım arazilerinin mülkiyetinin dilediği gibi kullanmasına ve gerçek sahiplerini ondan mahrum etmesine izin verir. Özellikle karara, rejimin mültecilere gayrimenkul ve tarım arazisi sahibi olduklarını kanıtlamaları için Suriye’ye dönme fırsatı verileceği açıklaması eşlik ediyor. Bu durum, güvenlik zulmü korkusuyla mülteciler ve yerinden edilmiş kişiler tarafından reddedildi. Sonuç olarak rejim, mültecilerin mülkiyetinin devletin hakkı olduğunu ve bu mülk üzerinde tasarruf etme özgürlüğüne sahip olduğunu belirtiyor” açıklamasında bulundu.

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev — *Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)*

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.

Esed rejiminden DEAŞ’a karşı operasyon

Esed rejimi ve müttefikleri, Suriye’nin merkezinde DEAŞ’a karşı operasyon yapıyor