ABD Afganistan'dan çekilme sürecini tamamladı

ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Orgeneral Kenneth McKenzie, ABD güçlerinin Afganistan'dan çekilme sürecinin tamamlandığını açıkladı.

Afgan mülteciler 2 gün önce Kosova'daki Priştine havaalanına ABD askeri uçağıyla nakledildi (AFP)
Afgan mülteciler 2 gün önce Kosova'daki Priştine havaalanına ABD askeri uçağıyla nakledildi (AFP)
TT

ABD Afganistan'dan çekilme sürecini tamamladı

Afgan mülteciler 2 gün önce Kosova'daki Priştine havaalanına ABD askeri uçağıyla nakledildi (AFP)
Afgan mülteciler 2 gün önce Kosova'daki Priştine havaalanına ABD askeri uçağıyla nakledildi (AFP)

ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Kenneth McKenzie, ABD'nin Afganistan'daki 20 yıllık işgalinin tamamlandığını duyurmak üzere, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby ile kameraların karşısına geçti.
McKenzie, "Amerikan vatandaşlarını ve savunmasız Afganları tahliye etmeye yönelik askeri misyonun sonunda, Afganistan'dan çekilmemizin tamamlandığını duyurmak için buradayım. Son C-17 uçağı 30 Ağustos'ta ABD Doğu Yakası saatiyle 15.29'da Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'ndan havalandı ve ülkede kalan son insanlı uçaklar şu anda Afganistan'ın üzerindeki hava sahasından çekiliyor." ifadesini kullandı.

ABD'nin işgali bitirme süreci
29 Şubat 2020'de ABD yönetimi Katar'ın başkenti Doha'da Taliban ile yaptığı anlaşma kapsamında 1 Mayıs 2021 itibarıyla tüm askerlerini Afganistan'dan çekmeyi taahhüt etmişti.
Ancak 20 Ocak 2021'de ABD Başkanı olarak göreve başlayan Joe Biden, çekilmenin 1 Mayıs tarihine yetişmeyeceğini duyurmuş daha sonra ise 11 Eylül'ün yıl dönümüne kadar çekilmenin tamamlanacağını açıklamıştı.
Başkent Kabil'i kuşatan Taliban, 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde kontrolüne almıştı.
Afganistan'daki tüm askeri faaliyetlerinin tamamlandığını açıklayan McKenzie, Afganistan işgaline ilişkin "Bu ucuz bir görev değildi. 13'ü geçen hafta DEAŞ bombalı saldırısında olmak üzere toplam 2 bin 461 Amerikan askeri öldü ve 20 binden fazlası da yaralandı." dedi.
18 günlük çekilme sürecinde 123 bin kişiyi tahliye ettiklerini söyleyen McKenzie, "Tahliye için havaalanına Amerikan vatandaşlarının alımı son uçağın çıkışından 12 saat önce durduruldu dolayısıyla son anda gelmeye çalışan Amerikalıları getiremedik." ifadelerini kullandı.

Roketsavarları ve helikopterleri bıraktılar
Havaalanındaki ekipmanlara ilişkin de bilgi veren McKenzie, bazı ekipmanların getirildiğini, bazılarının ise kullanılamaz hale getirilerek orada bırakıldığını söyledi.
Orgeneral McKenzie, pazar günü havaalanına yapılan roketli saldırıları önlemek için kullanılan C-Ram roketsavarların son ana kadar aktif olduklarını ancak çekilme ile o silahların kullanılamaz hale getirilerek orada bırakıldığını belirtti.
Havaalanında bıraktıkları diğer ekipmanlarla ilgili ise McKenzie şu ifadeleri kullandı:
"Birçok MRAP araçları bıraktık. Yaklaşık 70 MRAP, bunlar artık kimse tarafından kullanılamaz. 27 taktik HUMVEE aracını kullanılamayacak şekilde bıraktık. Ek olarak, bir daha asla uçamayacak 73 hava aracı bıraktık.”
Kabil havaalanını Taliban'a teslim etmediklerini ancak çekilme sırasında Taliban ile koordinasyon kurduklarını belirten McKenzie, Taliban ile gelecekte bir koordinasyon öngörmediğini kaydetti.

 


Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.