BM Sudan’a Darfur’da insani krizin tekrarlanmaması uyarısı yaptı

UNITAMS’dan, Darfur güvenliği için ortak güçlerinden konuşlandırılması çağrısı

Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)
Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)
TT

BM Sudan’a Darfur’da insani krizin tekrarlanmaması uyarısı yaptı

Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)
Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)

Sudan hükümeti, geçtiğimiz yıl Ekim ayında Güney Sudan’ın başkenti Cuba’da hükümet ve silahlı örgütler arasında imzalanan barış anlaşmasına göre, güvenlik düzenlemeleri misyonunu uygulamak ve silahlı hareketlerin düzenli orduya entegrasyonunu denetleyecek mekanizmalar oluşturmak için tüm taraflarla iş birliği yapmaya hazır olduğunu duyurdu.
Hükümetin bu duyurusu, Birleşmiş Milletler'in (BM) Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu'nun (UNITAMS) sorunlu Darfur bölgesindeki güvenlik durumunu ‘kırılgan’ olarak nitelendirdiği bir zamanda geldi. UNITAMS dün Daimi Ateşkes Komitesi ile düzenlediği toplantıda, Cuba Barış Anlaşması hükümleri uyarınca ateşkesi uygulamanın yolları,  askeri, güvenlik birimlerinin yanı sıra silahlı hareketler, geçiş hükümeti temsilcileri, kadın koruma ve sivil toplum örgütlerinin katılmasının beklendiği ikincil mekanizmaların oluşturulması konularını ele aldı. UNITAMS, Cuba Anlaşması'nın uygulanmasını ve ülkenin ulusal önceliklerini destekleme çabalarının bir parçası olarak,  BM Güvelik Konseyi’nin 2524 ve 2579 sayılı kararı uyarınca verilen yetkiye uygun olarak Barış Anlaşması Komitesi başkanı sıfatıyla komitenin ilk toplantısını düzenledi.
Öte yandan Sudan Savunma Bakanı Yasin İbrahim dün yaptığı açıklamada, Cuba Barış Anlaşması’na uygun olarak güvenlik düzenlemeleri ve kuvvetlerin birleştirilmesi için mekanizmaların oluşturulması görevlerini yerine getirmek için tüm yetkili makamlarla birlikte çalışmaya hazır olduğunu kaydetti. Bakan, iki gün boyunca başkent Hartum’da düzenlenen bir çalıştayda yaptığı açıklamada, silahlı kuvvetlerin BM misyonu ile koordineli olarak çalışacağını, ilgili makamların tavsiyelerini kabul edeceğini ve barış anlaşmasını uygulamak için ülke genelinde konuşlanmaya tamamen hazır olacağını dile getirerek, Kalıcı Ateşkes Komitesinin desteğini, UNITAMS misyonu tarafından düzenlenen ve yönetilen “Kalıcı Ateşkes Komitesinin Desteğini Etkinleştirmek için Teknik İstişareler” başlıklı çalıştayın sonuçlarını harekete geçirmeye hazır olduğunu bildirdi.
Darfur’un kuzeyindeki bazı bölgelerde meydana gelen son olaylara da atıfta bulunan Bakan, geçiş hükümetinin mali kaynaklarının zayıflığının güvenlik düzenlemeleri protokollerinin uygulanması arasında bir engel oluşturduğunu vurguladı. İbrahim, çalıştay tavsiyelerinin iktidarın barışçıl geçişine katkıda bulunacağını ve geçiş döneminin hedeflerine ulaşacağı umuyor. UNITAMS Başkanı Volker Perthes, Darfur’daki Zalingei ve el-Cuneyna bölgelerindeki olaylara işaret ederek, bölgedeki güvenlik durumun kırılgan olduğunu söyledi. Sorunu çözmek ve istikrar sağlamak için daha faz çabaya ihtiyaç duyulduğunu belirten Perthes, mümkün olan en kısa sürede bölgeye ortak güçlerin konuşlandırılması gerektiğini kaydetti.



İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
TT

İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)

Londra merkezli Silahlı Şiddete Karşı Eylem (Action on Armed Violence-AOAV) adlı kuruluş tarafından yayınlanan bir rapor, Gazze Şeridi'ndeki savaşın başlamasından bu yana İsrail askerleri tarafından işlenen savaş suçları ya da suiistimallerle ilgili olarak İsrail ordusu tarafından açılan her 10 soruşturmadan yaklaşık 9'unun herhangi bir suçlama yöneltilmeden kapatıldığını ortaya koydu.

Şarku’l Avsat’ın The Guardian'dan aktardığına göre AOAV, Ekim 2023 ile Haziran 2025 sonu arasında İsrail ordusunun Gazze Şeridi veya Batı Şeria'daki güçleri tarafından sivillere zarar verildiği iddiaları üzerine bir soruşturma yürüttüğünü veya yürüteceğini söylediği 52 vakaya ilişkin İngilizce medyada haberler bulduğunu bildirdi. Söz konusu vakalar bin 303 Filistinlinin öldürülmesi ve bin 880 kişinin yaralanmasını içeriyor.

frgty
Yardım dağıtım noktasında vurularak öldürülen oğlu için gözyaşı döken Filistinli bir anne (EPA)

AOAV, soruşturmaların yüzde 88'inin çözülemediğini ve herhangi bir suçlama getirilmediğini kaydetti. Bunlar arasında Şubat 2024'te Gazze Şeridi'nde un kuyruğunda bekleyen en az 112 Filistinlinin öldürülmesi ve Mayıs 2024'te Refah'taki bir kampta 45 kişinin ölümüne neden olan hava saldırısı da yer alıyor.

Refah'taki bir dağıtım noktasından yiyecek almaya giden 31 Filistinlinin 1 Haziran'da İsrail güçlerinin ateş açması sonucu öldürülmesiyle ilgili soruşturma ise halen sonuçlanmadı.

AOAV ekibinden Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, “İstatistikler, İsrail'in, güçlerinin savaşla ilgili ihlal suçlamalarını içeren davaların büyük çoğunluğunda sonuca ulaşamayarak ya da suçsuz olduğunu kanıtlayamayarak bir ‘cezasızlık modeli’ yaratmaya çalıştığını gösteriyor” dedi.

cvdfgt
Gazze Şeridi'ndeki bir yardım dağıtım noktasında yaşanan ölüm vakasının ardından Şifa Hastanesi’nin önünde kanlar içindeki bir ambulans sedyesini taşıyan Filistinliler (EPA)

İsrail ordusu, ‘askeri polis tarafından onlarca soruşturma açıldığını ve bu soruşturmaların çoğunun halen devam ettiğini’ bildirdi.

Ordu tarafından yapılan açıklamada, “Kuvvetlerimizin görevi kötüye kullandığına dair her türlü ihbar, şikâyet ya da iddia, kaynağı ne olursa olsun bir ön inceleme sürecinden geçer. Bazı durumlarda kanıtlar askeri polis tarafından cezai soruşturma başlatılması için yeterli olurken, diğer durumlarda sadece bir ön soruşturma yürütülür” ifadeleri yer aldı.

Açıklama şöyle devam etti: “Bu vakalar, İsrail Genelkurmay Başkanlığı Gerçekleri Araştırma ve Değerlendirme Mekanizması olarak bilinen bir mekanizma tarafından, kuvvetlerin suç teşkil eden bir suiistimalde bulunduğuna dair makul bir şüphe olup olmadığının belirlenmesi için değerlendirmeye sevk edilir.”

İnsan hakları örgütleri bu sistemi eleştirerek soruşturmaların yıllar sürebileceğini söylüyor.