Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran'ın uluslararası arenanın önde gelen ülkeleri ile 2015’te yaptığı anlaşmada sınırlanan uranyum zenginleştirme seviyesi ve zenginleştirilmiş uranyum stokunu, kısıtlamaları ihlal eden bir şekilde artırdığını duyurdu.
Reuters’ın haberine göre UAEA, yayınladığı üç aylık raporunda İran'ın stokunda silah yapmak için gerekli miktara yakın bir miktarda, yüzde 60 oranında yaklaşık 10 kilogram zenginleştirilmiş uranyum bulunduğunu bildirdi.
Nükleer anlaşma, Tahran'ın yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirmesine izin veriyor. Bu oran nükleer silah geliştirme için gerekli yüzde 90 sınırının oldukça altında. İran’ın toplamda 202,8 kilogramı geçmeyen, bileşim formunda 300 kilograma eşdeğer bir stoka sahip olduğu varsayılıyor. Raporda ise şu an 2441,3 kilograma sahip olduğu tahmininde bulunuluyor.
UAEA geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada İran’ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştirme hızına ulaştığı uyarısında bulunmuştu. Ağustos ayı sonundaki tahminlere göre İran şu an yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş 84,3 kg uranyuma (ajansın son raporundaki yüzde 62,8’e kıyasla) ve yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş 10 kilo uranyuma (son raporundaki 2,4 kilograma kıyasla) sahip.
AFP’nin haberine göre Tahran'ın nükleer programının izlenmesi konusundaki iş birliğinde bulunmamasını şiddetle kınayan UAEA’dan yapılan açıklamada “İran’ın verdiği karar ışığında Şubat 2021'den bu yana doğrulama ve izleme faaliyetleri ciddi şekilde engellendi” denildi. Açıklanmamış üç bölgede bulunan uranyum izleri ile ilgili soruları yanıtlamadığı için İran’ı sert bir şekilde eleştiren UAEA, söz konusu durumun nükleer anlaşmayı yeniden hayata geçirmeyi amaçlayan müzakerelerin yeniden başlama sürecini zorlaştırabileceğini vurguladı. Hazırlanan raporda şu ifadeler kullanıldı:
“Genel Direktör, İran'da UAEA’ya açıklanmayan dört bölgeye yönelik güvenlik önlemlerinin üzerinden iki yıl geçmiş olmasına rağmen çözülmemiş olmasından giderek daha fazla endişe duyuyor.”
Reuters, UAEA Genel Direktörü Grossi'nin üye ülkelere verdiği, önümüzdeki hafta yapılacak toplantı öncesinde yayınlanan gizli raporları inceledi. İkinci raporda, İran’daki söz konusu bölgelere ilişkin sorunun daha fazla gecikme yaşanmadan çözülmesi gerektiği vurgulandı.
Paris yönetimi pazartesi günü, Tahran'ı UAEA ile acil iş birliğinde bulunmaya çağırmıştı. Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Tahran yönetimi, açıklamaları ve nükleer programının durumuyla ilgili konuları netleştirmek için UAEA’nın İran’da beyan edilmemiş nükleer maddelerin varlığına ilişkin sorularına mümkün olan en kısa sürede eksiksiz ve teknik olarak güvenilir açıklamaları sağlamalıdır.”
İran’ın uluslararası kurumlar nezdindeki daimi büyükelçisi olan Kazım Garipabadi dün Tahran’ın UAEA raporuna verdiği ilk yanıt kapsamında yaptığı aıklamada “Kimse İran'ın nükleer faaliyetlerinin durdurulması talebinde bulunamaz” dedi. Fars haber ajansına göre İran ile UAEA arasındaki dört önemli sorunun güvenlik önlemleriyle ilgili olduğunu beliren Garipabadi, ajansa bağımsızlığını, tarafsızlığını ve profesyonelliğini korumasını tavsiye etti.
Söz konusu rapor, UAEA'nın 35 ülkeden oluşan Yönetim Kurulu’nun önümüzdeki pazartesi günü Viyana'da yapılacak üç aylık toplantısı öncesinde açıklandı. İran Dışişleri Bakanlığı pazartesi günü, UAEA'nın Viyana müzakereleri gidişatını etkileyebilecek herhangi bir adım atmaması uyarısında bulundu.
Yeni İran hükümeti, gerçekleştirilen altı tur görüşmenin ardından 20 Haziran'da dondurulan müzakere masasına geri dönmeyi planladığını ancak ABD yaptırımlarının kaldırılması için garanti talep ettiğini bildirdi.
Batılı kaynakların bu hafta bildirdiğine göre İran, Tahran'ı ziyaret etmeyi planlayan UAEA Direktörü’nün tarafların şubat ve haziran ayları arasında üzerinde çalıştığı, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında uygulanan Ek Protokol’ün İran tarafından terk edilmesini telafi edecek geçici anlaşmayı görüşme talebine olumsuz yanıt verdi.
Tahran söz konusu dönemden bu yana kameralardaki kayıtları vermeyi kabul etmiyor. Batılı kaynaklar, İran'ın UAEA’ya ait kameraların hafızasını güncelleme talebini geçen ay reddettiğini bildirdi.
UAEA, İran'ın uranyum stokunda yüzde 60 oranında artış olduğunu doğruladı
https://turkish.aawsat.com/home/article/3177641/uaea-i%CC%87ran%C4%B1n-uranyum-stokunda-y%C3%BCzde-60-oran%C4%B1nda-art%C4%B1%C5%9F-oldu%C4%9Funu-do%C4%9Frulad%C4%B1
UAEA, İran'ın uranyum stokunda yüzde 60 oranında artış olduğunu doğruladı
- Viyana: Şarku'l Avsat
- Viyana: Şarku'l Avsat
UAEA, İran'ın uranyum stokunda yüzde 60 oranında artış olduğunu doğruladı
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة