NASA: Perseverance Mars’tan ikinci bir kaya örneği toplamayı başardı

NASA, Jezero kraterinin dibinden önümüzdeki birkaç ay içinde 43 kadar mineral örneği toplamayı planlıyor (AFP)
NASA, Jezero kraterinin dibinden önümüzdeki birkaç ay içinde 43 kadar mineral örneği toplamayı planlıyor (AFP)
TT

NASA: Perseverance Mars’tan ikinci bir kaya örneği toplamayı başardı

NASA, Jezero kraterinin dibinden önümüzdeki birkaç ay içinde 43 kadar mineral örneği toplamayı planlıyor (AFP)
NASA, Jezero kraterinin dibinden önümüzdeki birkaç ay içinde 43 kadar mineral örneği toplamayı planlıyor (AFP)

ABD Uzay Ajansı NASA dün (Cuma) yaptığı açıklamada, Mars'taki keşif aracı Perseverance'ın Mars’tan ikinci bir kaya örneği toplamayı başardığını ve bu örneğin bir ön analizini yaptığını söyledi.
DPA’nın aktardığına göre NASA, iki örneğin volkanik olabileceğini ve eski su kabarcıkları taşıyabilecek tuz belirtilerine sahip olduğunu açıkladı.
Proje bilimcisi Ken Farley, örneklerin sürdürülebilir, yaşanabilir bir çevre potansiyelini ortaya çıkardığını söyledi.
Farley yaptığı açıklamada, "Suyun bu kadar uzun süredir orada olması son derece önemli" dedi.
Reuters'a göre, bu hafta Perseverance uzay aracı, yönetimin Kızıl Gezegenin yüzeyinden Dünya'da analiz için çıkarmayı umduğu birkaç mineral örneğinden ilkini topladı.
Geziciye monte edilen ve NASA'nın Los Angeles yakınlarındaki Jet Propulsion Laboratuvarı'ndan görev uzmanları tarafından kontrol edilen aletler, Mars'taki eski bir gölün dibinden bir kalemden biraz daha kalın bir numune çıkardı ve bunu Perseverance içindeki bir titanyum numune tüpüne yerleştirdi ve sıkıca kapattı.
NASA yöneticisi ve eski astronot Bill Nelson, konuyu "tarihi bir başarı" olarak nitelendirdi.
NASA, bilim adamlarının suyun aktığına ve mikropların milyarlarca yıl önce orada yaşamış olabileceğine inandığı geniş bir havza olan Jezero kraterinin dibinden önümüzdeki birkaç ay içinde 43 kadar mineral örneği toplamayı planlıyor.



Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
TT

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)

Bilim insanları, kuşların kutup bölgelerine en azından 73 milyon yıldır yuva yaptığını keşfetti. 

Günümüzde Arktika'da yuva yapan 200'den fazla kuş türü var. Bilim insanları bu hayvanların ekosistemin önemli üyeleri olduğunu, polenleşme ve tohum dağılımı gibi temel görevlere katkı sağladığını söylüyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda bu davranışın yeni olmadığı görülmüştü. Princeton Üniversitesi'nden Lauren Wilson "Kutup bölgelerinde yuva yapmaya dair en eski kanıt, Antarktika'nın Eosen dönemine ait yaklaşık 46,5 milyon yıl önce yaşamış bir penguen kolonisiydi" diyor.

Wilson liderliğindeki ekibin yeni araştırmasıysa bu tarihi yaklaşık 25 milyon yıl daha geriye çekti. 

Bilim insanları Alaska'nın kuzeyindeki Prince Creek formasyonunda yaptıkları kazılarda aralarında embriyo ve yavru kalıntıları da olan 50'den fazla kuş fosili ortaya çıkardı. Çoğunun boyu 2 milimetreden daha kısa olan bu fosiller, kuşların kutup bölgelerinde yuva yaptığına dair en eski kanıtı sunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Science'ta yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Patrick Druckenmiller, "Bu yeni fosiller, kuşların evrimi hakkındaki bilgilerimizde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyerek ekliyor:

Bu çalışmadan önce, birkaç ayak izi dışında Alaska'da kuş fosilleri bulunmamıştı.

Araştırmacılar yaklaşık 73 milyon yıl önce Arktika'da yuva yapan bu kuşların en azından üç ayrı gruptan geldiğini saptadı. Fosillerin bir kısmı martıya benzeyen Ichthyornithes ve dalgıç kuşuna benzeyen Hesperornithes gruplarına aitti. Artık soyu tükenen bu gruplar dişli kuşları içeriyordu.

Ancak kalıntıların çoğu ördeklere benzeyen dişsiz kuşlara aitti. Araştırmacılar dişsizliğin, bugün yaşayan bütün kuşları içeren grubun belirleyici özelliği olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle bulgular, milyonlarca yıl önce Arktika'da yuva yapan kuşların, modern kuşların yakın akrabaları olduğuna işaret ediyor.

Ekip, bölgenin o dönemde bugüne kıyasla daha sıcak olduğunu ve muhtemelen 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığı aldığını söylüyor. Ancak bu durum kuşların dondurucu soğuklara maruz kalmadıkları anlamına gelmiyor.

Druckenmiller "Kışlar bugünkü kadar sert olmasa da yıl boyunca burada yaşayan hayvanlar dondurucu soğuklara, ara sıra yağan kara ve yaklaşık 4 ay süren kış karanlığına katlanmak zorundaydı" diye açıklıyor.

Ancak bölgede o zaman yuva yapan kuşların tek sorunu sıcaklıklar değildi. Araştırmacılar bazılarının uzunluğu 5 metreye ve ağırlığı 2 tona çıkan yaklaşık 12-13 dinozor türüyle beraber yaşadıklarını söylüyor. 

Druckenmiller, Troodon gibi etçil dinozorların, "bu sevimli küçük kuşları akşam yemeğinde seve seve yiyeceğini" söylüyor. 

Edinburgh Üniversitesi'nden paleontolog Steve Brusatte, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Bu fosiller, kuşların onlarca milyon yıl önce bu yüksek enlemlerdeki toplulukların ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu toplulukların modern zamanlardaki ekolojik bir yenilik değil, Dünya tarihinin uzun vadeli bir normu olduğunu gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Live Science, Science