Deniz buzları eriyince kutup ayıları yakın akrabalarıyla çiftleşmeye başladı

Küresel ısınmanın etkileri, kutup ayılarının soyunun tükenmesine neden olabilir (Reuters)
Küresel ısınmanın etkileri, kutup ayılarının soyunun tükenmesine neden olabilir (Reuters)
TT

Deniz buzları eriyince kutup ayıları yakın akrabalarıyla çiftleşmeye başladı

Küresel ısınmanın etkileri, kutup ayılarının soyunun tükenmesine neden olabilir (Reuters)
Küresel ısınmanın etkileri, kutup ayılarının soyunun tükenmesine neden olabilir (Reuters)

Kutup ayıları iklim krizinin bir sonucu olarak Arktik Denizi'ndeki buz kaybı nedeniyle hayatta kalabilmek için soy içi üremeye yöneldi.
The Royal Society adlı akademik dergide çarşamba günü yayımlanan bir araştırmaya göre soy içi üreme, 1995-2015 arasında Norveç'in Svalbard Takımadaları'ndaki kutup ayısı popülasyonunda genetik çeşitliliğin yüzde 10 azalmasına neden oldu.
Norveç Kutup Enstitüsü'nden bilim insanları, takımadanın kutup ayısı popülasyonundaki genetik eğilimleri gözlemlemek için 20 yıl boyunca ekoloji ve mühendislik verilerini inceledi.
Çalışmada, genetik çeşitlilik kaybının "Arktik Barents Denizi'ndeki hızlı deniz buzu kaybıyla" ilgili olduğu belirtildi.
Gen akışındaki düşüşe deniz buzunun kapladığı alanın azalması sebebiyle yaşanan habitat parçalanmasının neden olduğu, bunun da "odak örnekleme alanlarındaki yerel kutup ayılarının soy içi üremesinde artışla sonuçlandığı" ifade edildi.
Dünya Doğayı Koruma Vakfı'na (World Wildlife Fund -WWF) göre Barents Denizi, Arktik bölgesinde iklim krizine bağlı en hızlı buz kaybını yaşıyor.
Norveç Biyoekonomi Araştırma Enstitüsü'nden çalışmanın yazarı Simo Maduna, ABC News'a verdiği demeçte, "Genetik çeşitlilikte, popülasyon çok küçüldüğü zaman yakın akraba bireylerin çiftleşme ve yavru üretme şansının daha yüksek olacağını görürsünüz. Fakat bununla birlikte çekinik bazı özelliklerin artık popülasyonda gün yüzüne çıkma tehlikesi de oluşuyor" dedi.
Bu süper avcılar seyahat etmek, avlanmak, dinlenmek ve üremek için buza bağlı. Çoğunlukla deniz buzu üzerinde dolaşır ve nadiren kıyılara çıkarlar.
Nisanda yapılan bir başka çalışmada da iklim krizinin süper avcıların beslenmelerini değiştirdiğine işaret edilmişti.
Kutup ayıları zamanlarının yarısından fazlasını yiyecek bulmak için harcar fakat fok avlama fırsatları azaldığı için aç hayvanlar deniz kuşları ve bu kuşların yumurtalarını aramak zorunda kalıyor.
Besin kaynaklarının azalmasıyla ayıların giderek yamyamlaştığı gözlemlendi. Ayrıca kutup ayıları hamilelik sırasında kaldığı anne inlerinden "giderek daha ayrı düşüyorlar".
Rusya'nın baş çevre düzenleyicisi Svetlana Radionova, geçen ay sosyal medyada "kutup ayılarının insanlara daha sık gelmesinin endişe verici olduğunu" yazmıştı. Bir olayda, Sibirya'nın kuzeybatısındaki Yamal Yarımadası'nda bulunan rengeyiklerinin yaşadığı alanlara girmemesi için bir grup ayının helikopterlerle korkutulduğu bildirilmişti.
Çalışmada, hayvanlar arasında artan izolasyon seviyelerinin "gelecekte soy içi üremeyi artırabileceği, bunun da yüksek ihtimalle beraberinde soy içi üremeye bağlı azalma (soy içi üremenin neden olduğu biyolojik uyumluluk kaybı -ed.n.) gibi olumsuz etkiler yaratacağı" belirtildi. Öte yandan diğer çalışmalarda, bu tür soy içi üremelerin daha düşük seviyede gerçekleştiği bildirildi.
Dünya'da Arktik boyunca Alaska, Kanada, Grönland, Norveç ve Rusya'da dağılmış şekilde yaklaşık 25 bin kutup ayısı kaldı.
Halihazırda tehlike altındaki bir tür olarak kaydedilen bu memeliler, Nature Climate Change adlı akademik dergide yayımlanan bir çalışmaya göre bu yüzyılın sonunda yok olabilir.
Independent Türkçe



Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bilim insanları, Parkinson hastalığının erken belirtilerini saptamak için el hareketlerini yapay zekayla analiz eden özel bir kalem geliştirdi. Bu gelişme, hastalığın düşük maliyetli teşhisine önayak olabilir.

Bu cihaz, dünya çapında 10 milyon kişiyi etkileyen bu nörolojik hastalığa sahip olan ve olmayan kişilerin yazma şeklindeki farklılıkları tespit edebiliyor. Hastalığın belirtileri arasında titreme ve uzuv ve vücut hareketlerinde bozulma yer alıyor.

Parkinson hastalığı, Alzheimer'dan sonra en yaygın ikinci nörodejeneratif hastalık ve bu tür rahatsızlıklar arasında en hızlı ilerleyeni.

Ancak genellikle hastanın motor becerilerini gözlemleyerek yapılan teşhisler, uzman eksikliği nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz kalıyor.

El yazısı, beyin-el koordinasyonu gerektiren karmaşık bir süreç ve önceki araştırmalar, Parkinson hastalığının el yazısını önemli ölçüde etkilediğini gösterdi.

Manyetik mürekkep içeren yapay zekalı kalem, el yazısı örneklerini analiz ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit ediyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin Los Angeles kampüsünden araştırmacılar, "Burada, yumuşak manyetoelastik uç ve manyetik sıvı mürekkep içeren, hem yüzeydeki hem de havadaki yazma hareketlerini hassas ve niceliksel olarak yüksek kaliteli, analiz edilebilir elektrik sinyallerine dönüştürebilen, kendi kendine çalışan, Parkinson hastalığı teşhisi için bir teşhis kalemi geliştirdik" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.

Parkinson hastalığı tanı kalemi (Jun Chen)


Araştırmacılar, yapay zeka sisteminin yardımıyla kalemin, Parkinson hastası üç kişinin el yazısı örneklerini 13 sağlıklı katılımcının el yazısı örneklerinden başarıyla ayırt edebildiğini gösterdi.

Cihazın 16 kişilik küçük bir grupta Parkinson hastalığını yüzde 95'in üzerinde doğrulukla tespit edebildiğini buldular.

Araştırmacılar, kalemin düşük maliyetli, doğru ve yaygın şekilde dağıtılabilir bir teknolojiye dönüştürülerek, geniş nüfuslu ve kaynakları sınırlı bölgelerde Parkinson teşhisini iyileştirmesini umduklarını belirtti.

Geliştirdiğimiz tanı kalemi, büyük nüfuslarda ve kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde Parkinson hastalığı tanısını iyileştirme potansiyeline sahip, düşük maliyetli, yaygın şekilde dağıtılabilir ve güvenilir bir teknolojiyi temsil ediyor.

Bu, henüz muhtemel Parkinson hastası olduğunu bilmeyen, tedavi görmemiş bireyler için özellikle faydalı.


Independent Türkçe, independent.co.uk/tech