İran'da erişim engeline rağmen 45 milyon kişi Telegram kullanıyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

İran'da erişim engeline rağmen 45 milyon kişi Telegram kullanıyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

İran'da erişim engeline rağmen 45 milyon kişinin Telegram adlı mesajlaşma uygulamasını kullandığı ortaya çıktı.
İran İstatistik Merkezi tarafından yayımlanan raporda, ülkede halkın sosyal medya kullanımına ilişkin bilgilere yer verildi.
Raporda, bazı yabancı sosyal medya ve mesajlaşma uygulamalarına getirilen erişim engellerine rağmen şu anda 15 yaş ve üstü İranlıların yüzde 65'inin en az bir sosyal ağın üyesi olduğu belirtilirken bu rakamlar da 55 milyon İranlının en az bir sosyal ağın üyesi olduğu anlamına geliyor.
Raporda, İranlı kullanıcıların sosyal medya platformlarına üyeliklerinin son iki yılda yüzde 22 arttığı ve İran'daki sosyal ağ kullanıcılarının yüzde 88'inin ülkede erişim engeli getirilmeyen yabancı uygulamalardan WhatsApp'ı yüzde 68'inin de yine ülkede serbest olarak kullanılan Instagram'ı kullandığına dair bilgilere yer verildi.
İran'da devlet tarafından desteklenen yerli mesajlaşma uygulamalarına halkın ilgi göstermediği ortaya çıkarken erişim engeli getirilmesine rağmen Telegram'ın ülkede halen 45 milyon kullanıcı tarafından kullanılan en popüler mesajlaşma uygulamalarından biri olduğu bildirildi.
Raporda ayrıca ülkede her gün Telegram üzerinden ortalama 15 milyar mesaj atıldığına dikkati çekildi.
İran'da bir çok işletme, haber ve bilgi ağları erişim engeli olmasına rağmen Telegram'ı her gün daha fazla tercih eder hale geldi. Bu durum da İranlıların bu platformda aktif olarak bulunmasının ana nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.

Telegram'a "ulusal güvenlik" gerekçesiyle erişim engeli getirilmişti
İran'da Facebook, Twitter, gibi sosyal paylaşım siteleri de uzun süredir yasak kapsamında tutuluyor. Meşhed kentinde Aralık 2017'de ekonomik sorunlar nedeniyle başlayıp diğer şehirlere rejim karşıtı protesto olarak yayılan gösteriler sonrası Nisan 2018'de "ulusal güvenlik" gerekçesiyle Telegram kapatılmıştı. Buna rağmen şifre kırıcı programlar (VPN) kullanan İranlı kullanıcılar halen uygulamalara erişim sağlayabiliyor.

Yabancı uygulamalara devlet destekli alternatif
İran'da Telegram'a erişim engeli getirilmesinin ardından "yabancı mesajlaşma uygulamalarının tekelleşmesinin önüne geçebilmek için" devlet destekli "Soroush", "Eitaa", "Igap" gibi yerli uygulamalar sosyal medya kullanıcılarının hizmetine sunulmuş ancak yeterli rağbeti görmemişti.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.