İsrail'de dini partiler arasında iç savaş

Bu akşam sona erecek olan Simha Tora kutlamalarında dua eden Ultra-Ortodoks Yahudiler (AFP)
Bu akşam sona erecek olan Simha Tora kutlamalarında dua eden Ultra-Ortodoks Yahudiler (AFP)
TT

İsrail'de dini partiler arasında iç savaş

Bu akşam sona erecek olan Simha Tora kutlamalarında dua eden Ultra-Ortodoks Yahudiler (AFP)
Bu akşam sona erecek olan Simha Tora kutlamalarında dua eden Ultra-Ortodoks Yahudiler (AFP)

İsrail’de çeşitli Yahudi dini partiler ve akımlar içindeki siyasi şiddet, siyasetin içindeki kıdemli bir din adamının sakalını yolma ve kapısına yangın çıkarıcı kimyasallar dökme girişimi boyutuna kadar ulaştı.
Birleşik Tevrat Yahudiliği (BTY) partisi milletvekili Meir Porush’un (66) polise yaptığı şikayete göre Porush, kendisi ve ailesinin hayatına karşı gerçek bir tehdit olarak gördüğü zulüm, hakaret ve bir dizi kanlı saldırıya uğradı.
Porushlar, İsrail’de dini alanda tanınmış bir ailedir. Meir Porush’un babası Menachem Porush, 30 yıl boyunca Agudat Yisrael Partisi’nin liderliğini yaptı. 37 yıl boyunca İsrail parlamentosu Knesset’in üyeliğine seçildi. Büyükbabası Moshe Porush, İsrail'in kurulmasından önce Yahudi dini partilerinin kurucularından biriydi. Ancak iki hafta önce rakip bir akımdan iki dindar genç, Meir Porush’a evinin önünde makasla saldırıp sakalını kesmeye çalıştılar. Porush, komşuların da yardımıyla gençlerin elinden kurtulmayı başardı.
Meir Porush, dün sabah uyandığında burnuna kapısının önünden kesif bir koku geldi.Porush kapıya çıktığında, evinin önüne keskin kokulu bir kimyasalın döküldüğünü gördü. Başbakan Naftali Bennett polisin, olayı, büyük bir ciddiyetle ele aldığını açıklarken, alternatif Başbakan ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid ile koalisyondaki ve muhalefet kanadındaki çeşitli partilerin liderleri saldırıyı kınadılar. Buna karşın polis failleri bulamazken kimse de mahkemeye çıkarılmadı.
İsrail'deki Yahudi dini partilerin parlamentoda iki bloğu bulunuyor. Bunlardan biri Mizrahi Yahudilerinin yer aldığı ve Knesset’te 9 sandalyeye sahip Şaş Partisi. Diğeri ise Agudat Yisrael ve Degel HaTorah partilerinin çatısı altında birleştiği BYT partisidir. BYT’nin Knesset’te Porush dahil 7 milletvekili var.
İsrail’de bu partilere karşı çıkan dini akımlar var. Bu akımlar, partilerle çeşitli dini ve sosyal konularda, kişisel ve partizan rekabet düzeyinde çatışmalara giriyor. Ama bu anlaşmazlıklar hiçbir zaman son günlerde olduğu gibi şiddet ve hakaret boyutuna ulaşmamıştı. Birçok milletvekili bu kötü eğilim konusundaki endişelerini dile getirirken, olayı, İsrail'in kurulmasından önce laik siyasi arenada tanık olunan siyasi suikastların yeniden yaşanabileceği bir tehdit olarak gördüler. Yigal Amir isimli bir Yahudi yerleşimci, 1995 yılında dönemin İsrail Başbakanı Yitzhak Rabin'i öldürmüştü.



Trump, silah ihracatı kurallarını gevşetecek

Trump'ın silah satışı düzenlemelerini değiştirmesi, büyük savunma şirketlerinin gelirlerini artıracak (Reuters)
Trump'ın silah satışı düzenlemelerini değiştirmesi, büyük savunma şirketlerinin gelirlerini artıracak (Reuters)
TT

Trump, silah ihracatı kurallarını gevşetecek

Trump'ın silah satışı düzenlemelerini değiştirmesi, büyük savunma şirketlerinin gelirlerini artıracak (Reuters)
Trump'ın silah satışı düzenlemelerini değiştirmesi, büyük savunma şirketlerinin gelirlerini artıracak (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, silah ihracatını düzenleyen kuralları hafifletecek bir kararname hazırladığı bildiriliyor. 

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla Reuters’a konuşan ABD’li yetkililer, Trump’ın kararnameyi birkaç gün içinde imzalamayı planladığını söylüyor. 

Haberde, böyle bir hamlenin Lockheed Martin, RTX Corp ve Boeing gibi Amerikan savunma sanayisi devlerinin gelirlerini artırabileceğine dikkat çekiliyor. 

Kararnamenin içeriğinin, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz’un geçen yıl Temsilciler Meclisi üyesiyken sunduğu tasarıya benzer olabileceği aktarılıyor. 

Waltz’un gündeme getirdiği tasarı, ABD Silah İhracatı Kontrol Yasası'nda değişikliğe gidilerek diğer ülkelere silah ihracatında gözetilen asgari eşik miktarının artırılmasını öngörüyordu. Mevcut düzenlemede 14 milyon dolar üzerindeki silah ihracatı anlaşmalarının onaylanmadan önce Kongre tarafından incelenmesi şart koşuluyor. 

Silah transferleri için belirlenen bu miktarın 14 milyon dolardan 23 milyon dolara; askeri teçhizat, silah modernizasyonu, eğitim ve diğer hizmetlerin satışı için konan 50 milyon dolarlık sınırın da 83 milyon dolara yükseltilmesi öngörülüyordu. 

Bu eşikler NATO üyelerinin yanı sıra ABD'nin yakın ortakları Avustralya, İsrail, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda için daha yüksek. Bu ülkelere silah satışı gerçekleştirileceğinde transferden 15 gün önce Kongre'ye bildirimde bulunulması gerekiyor. Diğer ülkeler içinse bu süre 30 gün. 

Trump, ilk döneminde Kongre’nin silah satışlarına onay verme işlemlerini kasten geciktirdiğini öne sürmüştü. Cumhuriyetçi lider, İran’la artan gerginlik nedeniyle 2019’da ulusal acil durum ilan etmiş, böylelikle Kongre’nin onay mekanizmasını devre dışı bırakarak Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Sudan’a 8 milyar dolar değerinde askeri teçhizatın satışını tamamlamıştı.

Independent Türkçe, Reuters, ABC News