Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için Kovid-19 aşısı yaptırılması çağrısı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için Kovid-19 aşısı yaptırılması çağrısı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının bağışıklık sistemini yüzde 90-97 oranında güçlendirdiği belirtilerek, enfeksiyon oranının azalması için mutlaka aşı olunması tavsiye edildi.
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Sırmatel, AA muhabirine, her yıl eylül-nisan aylarında görülen mevsimsel grip hastalığının genelde bağışıklık sistemi bozuk ve en fazla akciğer sorunu olan kişilerde görüldüğünü söyledi.
Çok sigara içenlerde hücrelerin harap olmasıyla broşlarda hızla enfeksiyonun meydana geldiğini söyleyen Sırmatel, "Onun için yıllardan beri grip aşısını risk grubu olan 65 yaş üstündeki insanlara, kronik akciğer hastalığı, astımı, diyabeti ve karaciğer yetmezliği olanlara, organ nakli yaptıran hastalara kesinlikle yaparız. Grip aşısı yapıldıkça kişide bu virüse karşı bağışıklık gelişiyor. Yavaş yavaş hastalığı daha hafif geçirmeye başlıyor" dedi.
Sırmatel, Brezilya, Meksika ve Amerika'da yapılan çalışmalarda Kovid-19 geçirenlerin bir kısmında aynı anda grip virüsüne de rastlandığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Birbirine çok benziyor. Kovid-19'un insanda nasıl bir hastalık yaptığını bilmiyoruz. Şu bir gerçek, Kovid-19 hastalığına ne kadar erken tanı konulur, kişiyi ne kadar erken izole eder, ne kadar solunum desteğine destek olursak, o kadar iyileşmesi çok iyi oluyor. Gripte en önemli tablo, iyileşme süresi daha kısadır ve 1 ile 3 gün arasındadır. Bazen 1 ile 10 güne kadar geçebilir. Yüksek ateş, üşüme, titreme, aşırı kırgınlık ve kuru öksürükle anlaşılır."

"Yoğun bakıma yatan hastaların çoğu hiç aşı olmamış kişiler"
Aşı karşıtlığını anlayamadığını dile getiren Sırmatel, "Aşıyla ilgili karşıt olmanız için elinizde bilimsel verilerin olması gerekir. Bu karşıt olan arkadaşlar, insanlar, bu bilimsel verileri, dokümanları yayımlarlar, o zaman ortaya gerçekler çıkar. Şu bir gerçek ki şu anda Kovid-19 aşısından sonra yüzde 90 ile 97 oranında bağışıklık sistemi oluyor. Bütün yoğun bakımlara yatan hastaların çoğunluğu hiç aşı olmamış kişiler" diye konuştu.
Prof. Dr. Sırmatel, hamilelerde Kovid-19 hastalığının ciddi boyutta arttığına dikkati çekerek, gebelere ve risk grubunda bulunan, kalabalık ortamda yaşayanlara ölü aşı yaptırmalarını tavsiye etti.
Kovid-19 hastalığının hemen bitmeyeceğini vurgulayan Sırmatel, "Ne zaman toplumun yüzde 60-70'i aşılanır, bağışıklık sistemi artar, o zaman enfeksiyon oranı azalır. Ama asla enfeksiyonu ortadan yok edemezsiniz. Bu kışta da aşılama süresi devam edecek. İnsanlar aşılanacak, antikorlar oluşacak" ifadelerini kullandı.



ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
TT

ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yeni verilerine göre, ABD'li ergenlerin neredeyse üçte biri prediyabetten muzdarip.

Yapılan sayım, 2023'te 12 ila 17 yaşındaki tahmini 8,4 milyon ergenin (ya da yüzde 32,7'sinin) bu kategoriye girdiğini ortaya koydu.

Kurumun diyabetin önlenmesinden sorumlu üst düzey yetkilisi Dr. Christopher Holliday, ABC News'e yaptığı açıklamada bu endişe verici sonuçların "uyandırma çağrısı" olduğunu söyledi. Holliday, tip 2 diyabet riskinin gençlerin sağlığına yönelik "ciddi bir tehdit" oluşturduğunu belirtti.

Prediyabette kişinin kan şekeri seviyeleri normalin üzerinde olsa da tip 2 diyabet teşhisi için yeterince yüksek değildir. Prediyabetten muzdarip olmak, tip 2 diyabetin yanı sıra kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. Diyabet, ABD'de önde gelen 7. ölüm nedeni.

Tip 2 diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenlemesini ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlayan hayati öneme sahip insülin hormonunu kullanamadığı zaman ortaya çıkan kronik bir rahatsızlık. Yale Medicine'a göre insülinle ilgili sorunlar genellikle ergenlik döneminde başlıyor. Tedavi edilmezse böbrek hastalığı, felç ve kalp hastalığına neden olabiliyor.

Holliday, "Sağlıklı beslenme ve aktif kalma gibi yaşam tarzındaki basit değişiklikler, tip 2 diyabetin önlenmesinde veya geciktirilmesinde büyük bir fark yaratabilir" diyor.

Kurumun araştırması bulguları için bir neden belirtmiyor ancak önceki araştırmalar, 12-19 yaşındaki Amerikalılarda prediyabet oranının 1999-2002'den 2015-2018'e kadar iki kattan fazla artarak yüzde 12'den yüzde 28'e sıçradığını göstermişti. JAMA Pediatrics'te yayımlanan rapor ayrıca yoksulluk içinde yaşayan gençlerde prediyabet görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.

Pittsburgh Üniversitesi araştırmacılarına göre prediyabet, gıda güvensizliği, kamu sağlık sigortasının olmaması ve hane gelirinin federal yoksulluk seviyesinin yüzde 130'undan az olmasıyla bağlantılı.

Diğer risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, ailede tip 2 diyabetli birinin bulunması, haftada üç kereden az fiziksel aktivite yapmak, ırk ve etnik köken var. Afrika kökenli Amerikalı, Hispanik/Latin, Kızılderili, Alaska Yerlisi, Pasifik Adalı ve bazı Asya kökenli Amerikalılar daha yüksek risk altında.

Yaşlı Amerikalıların üçte birinden fazlası prediyabetten muzdarip ancak her 10 kişiden en az 8'i hastalığının farkında değil. Sağlık yetkilileri, önlem alınmazsa bu kişilerin sadece 5 yıl içinde tip 2 diyabete yakalanabileceğini söylüyor.

Ancak Amerikan Diyabet Derneği'ne göre bu durum küçük değişikliklerle tersine çevrilebilir ya da geciktirilebilir.

Aşırı kiloluysanız, basit bir egzersiz rutini belirleyerek ve kırmızı et alımını sınırlamanın yanı sıra meyve ve sebze ağırlıklı yemekler yiyerek kilonuzu yönetebilirsiniz. Uyku süresi ve stres seviyeleri de önemli.

Yale Medicine'dan pediatrik endokrinoloğu Dr. Sonia Caprio, "Genellikle beslenme düzeninde yapılacak küçük değişiklikler ve minimum kilo kaybı, daha fazla fiziksel aktiviteyle birlikte diyabeti uzaklaştırmaya fayda sağlar" diyor.

Independent Türkçe