İran: Arak Ağır Su Reaktörü bir yıl içinde araştırma amacıyla hizmete girecek

Arak Ağır Su Reaktörü (AFP-Arşiv)
Arak Ağır Su Reaktörü (AFP-Arşiv)
TT

İran: Arak Ağır Su Reaktörü bir yıl içinde araştırma amacıyla hizmete girecek

Arak Ağır Su Reaktörü (AFP-Arşiv)
Arak Ağır Su Reaktörü (AFP-Arşiv)

İran Şura Meclisi Enerji Komitesi Sözcüsü Mustafa Nahai, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma kapsamında askıya alınan Arak Ağır Su Reaktörü’nün bir yıl içinde araştırma amacıyla yeniden hizmete gireceğini duyurdu.
Fars haber ajansına göre Nahai, Arak IR-20 reaktörünün önümüzdeki yıl çalışmaya başlayacağını bildirdi.
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, Eylül ortasında Arak Ağır Su Reaktörü’ne yaptığı ziyarette, reaktörün araştırma tesisine dönmesi için çalışmaların hızlandırılması gerektiğini vurguladı.
İslami, “Bu proje bir an önce yeniden yapılandırılmalı ve mümkün olan en kısa sürede faaliyete geçirilmelidir” dedi.
İran Şura Meclisi, Aralık ayı başlarında Arak reaktörünün yeniden inşasını canlandırılmasını öngören bir yasa tasarısını kabul etti.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından 2016 yılında yayınlanan bir rapora göre, İran anlaşma kapsamında Arak’taki ağır su reaktörünün çekirdeğini çıkardı ve yerini betonla doldurdu.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.