İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz

Azerbaycan, İran ile sınırı yakınlarında üçüncü ülkelere ait güçlerin bulunduğu yönündeki iddiaları yalanladı.

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)
TT

İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)

İran dün (Pazartesi) yaptığı açıklamada, İsrail’in İran’a karşı faaliyetlerinin başlangıç noktası olarak gördüğü Bakü ile ortak sınırında askeri tatbikatlar yapmasına rağmen, Azerbaycan ile ilişkilerinin ‘iyi’ olduğunu vurguladı. İranlıların İsrail'in kendilerine karşı eylemlerinin başlangıç ​​noktası olmakla suçladıkları Bakü ise bu iddiayı reddetti. Ancak, İran Dışişleri Bakanlığı, İran’ın güvenliğini nasıl sağlayacağını bildiğini ifade ederek, Azerbaycan’ı, ‘üçüncü tarafların’ İran'a karşı hareket etmesine izin vermemesi konusunda uyardı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Ermenistan'ın, İsrail'in Azerbaycan'da varlığına ilişkin iddialara atıfta bulunarak, İran'ın Ermenistan ile bölgedeki İsrail varlığı konusundaki endişelerini paylaştığını belirtti. 
Bloomberg haber ajansına göre Bakan Abdullahiyan, Tahran'da Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile düzenlediği ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Siyonistlerin ve teröristlerin varlığı bizim için ciddi bir endişe kaynağıdır. Dış müdahalelerin İran ile komşuları ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin kopmasına neden olmasına izin vermeyeceğiz" dedi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, dün düzenlediği basın toplantısında, Ermenistan Dışişleri Bakanı'nın Tahran ziyaretinin ikili ilişkileri genişletme amacıyla önceden programlandığını belirterek, görüşmenin Bakü ile yaşanan gerilimle alakalı olduğu yönündeki iddiaları üstü kapalı bir şekilde reddetti. İran resmi haber ajansının (IRNA) haberine göre İranlı Sözcü, ülkesinin hem Bakü hem de Erivan ile başka bir ülkeye karşı olmayan iyi ilişkilere sahip olduğunu vurguladı.
Hatipzade, İran sınırına yakın Azerbaycan'da teröristlerin varlığı meselesine ilişkin bir soruya cevaben, “Bu konuda (Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki) savaşın başlangıcından bugüne kadar haberler aldık ve Bakü'deki arkadaşlarımıza ilettik. Arkadaşlarımız çeşitli toplantılarda diğer ülkelere yönelik bir tehdit olmadığını vurguladılar” dedi. Söz konusu açıklamalarla kastedilenin, Azerilerin kazandığı Dağlık Karabağ bölgesinde Ermenistan'a karşı yürüttüğü savaşta Türkiye'nin, Suriye'nin kuzeyinden Azerbaycan'a getirdiği Suriyeli paralı askerler olduğu biliniyor.
Hatibzade açıklamasında, “Tahran ilk günden itibaren Bakü'ye Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünü ve ulusal egemenliğini tanıdığını ve korumaya yardım ettiğini" kaydetti. Bakü, sınırlarının ve ülkesinin üçüncü şahıslar tarafından İran'a karşı kullanılmasına izin vermemelidir. İran güvenliğini nasıl sağlayacağını biliyor ve doğru olan Bakü'nün egemenlik görevlerini yerine getirmesi” ifadelerini kullandı. Görünüşe göre İsrail’in Azerbaycan topraklarını İran içinde faaliyetlerde bulunmak için kullandığı yönündeki iddialara atıfta bulundu.
Nahçıvan bölgesindeki Türkiye-Azerbaycan ortak tatbikatına değinen Hatipzade, "Bu bölgede barış, istikrar ve sükunetin sağlanması için herkes yardım etmeli. Malesef geçtiğimiz haftalarda bu bölgede hiçbir gerekçe gösterilmeden birçok askeri tatbikat yapıldı” dedi. Türkiye-Azerbaycan askeri tatbikatlarının, İran ordusunun Azerbaycan sınırında başlattığı benzer tatbikatlardan günler sonra başlatıldığı biliniyor. Bloomberg haber ajansına göre, Türkiye Milli Savunma Bakanlığı Sözcüsü Pınar Kara, yaptığı açıklamada, “Sarsılmaz Kardeşlik-2021 Tatbikatı, 5-8 Ekim 2021 tarihlerinde Türkiye ve Azerbaycan’ın katılımıyla Nahçıvan kentinde icra edilecektir” duyurusunda bulundu.
 Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı dün Bakü'de yaptığı açıklamada, Azerbaycan ve İran sınırı yakınında üçüncü güçlerin varlığına ilişkin iddiaların asılsız olduğunu belirtti. Azerbaycan haber ajansı AZERTAC’ın haberine göre Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, "Uluslararası kabul görmüş sınırların kutsallığı, Azerbaycan için her zaman temel ilkelerden biridir." Özellikle Azerbaycan'ın on yıllardır topraklarının bir kısmının işgal edilmesinden ve uluslararası kabul görmüş sınırlarının dokunulmazlığının ihlal edilmesinden muzdarip olduğu biliniyor” ifadelerini kullandı.
Alman haber ajansı DPA’ya göre Bakanlık Sözcüsü, "Azerbaycan, uluslararası kabul görmüş sınırlarına saygı duyulması temelinde tüm ülkelerle ilişkilerin kurulmasını destekliyor" diye konuştu.



Etiyopya ile Eritre arasında gerginlik artıyor

Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Addis Ababa'daki Eritre Büyükelçiliği’nin açılışında, Temmuz 2018 (Reuters)
Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Addis Ababa'daki Eritre Büyükelçiliği’nin açılışında, Temmuz 2018 (Reuters)
TT

Etiyopya ile Eritre arasında gerginlik artıyor

Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Addis Ababa'daki Eritre Büyükelçiliği’nin açılışında, Temmuz 2018 (Reuters)
Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Addis Ababa'daki Eritre Büyükelçiliği’nin açılışında, Temmuz 2018 (Reuters)

Addis Ababa'nın, Asmara ve Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'nin (TPLF) bir fraksiyonunun ‘savaş’ hazırlıkları yaptığına dair açıklamalarıyla, Etiyopya ile Eritre arasındaki gerginlik artıyor. TPLF, yaklaşık 30 yıldır Addis Ababa'daki siyasi yaşamı domine eden ve yıllardır Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'e düşmanca davranan bir grup.

Şarku’l Avsat'a konuşan bir Afrika uzmanı, 2022'deki anlaşmazlıklardan bu yana artan bu suçlamaların, ‘son yıllarda tekrarlanmasına ve her iki ülkenin öfkeli halkını kontrol etmek için kullanılmaya çalışılmasına rağmen, hafife alınmaması gerektiğini’ belirtti. Etiyopya'daki iç siyasi ve sosyal bölünmeler gibi dış askerî harekâtı zorlaştıran çeşitli faktörleri göz önünde bulundurarak, iki ülkenin doğrudan savaşa girme olasılığını dışladı.

Etiyopya ile Eritre arasındaki ilişkiler, Eritre'nin 1993'te bağımsızlığını kazanmasından bu yana gergin. 1998 ile 2000 yılları arasında, iki ülke arasında toprak anlaşmazlıkları nedeniyle kanlı bir savaş çıktı. Ardından, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, 2018 yılında Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ile bir barış anlaşması imzaladı.

Addis Ababa ile Asmara arasındaki ilişkiler, Addis Ababa'nın iki yıl süren savaşta (2020-2022) müttefiklerine danışmadan TPLF ile Pretoria Barış Anlaşması'nı imzalamasından bu yana belirgin bir şekilde gergin. Addis Ababa, Kızıldeniz'e erişim istediğini açıkladıktan sonra gerginlik daha da arttı ve Asmara, Addis Ababa'yı Eritre'nin Assab Limanı’nı ele geçirmekle suçladı.

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler'e (BM) gönderdiği mektupta, Asmara ve TPLF'nin militan bir fraksiyonunun, özellikle Etiyopya ordusunun yıllardır silahlı bir ayaklanmayla mücadele ettiği Amhara bölgesinde silahlı grupları ‘finanse ettiğini, harekete geçirdiğini ve yönettiğini’ belirtti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Bakanlık, ‘Asmara ile radikal kanat arasındaki gizli anlaşmanın son aylarda daha belirgin hale geldiğini ve aralarında Etiyopya'ya karşı savaş açma konusunda aktif bir istek olduğunu’ iddia etti.

dfert
Etiyopya'nın Wukro kasabası yakınlarında hasar görmüş Eritre askeri tankı (Reuters)

Asmara henüz yanıt vermedi, ancak Etiyopya'nın BM'ye gönderdiği mektubun ardından, Eritre Enformasyon Bakanlığı haziran ayında “Etiyopya, çatışmayı haklı çıkarmak ve alevlendirmek için yalanlar kullanıyor” açıklamasında bulundu. Eritre Devlet Başkanı mayıs ayında Addis Ababa'yı ‘Kızıldeniz'e erişim sağlamak bahanesiyle bölgeyi istikrarsızlaştırmaya çalışmakla’ suçladı. Bu, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in Güvenlik Danışmanı Kena Yedta'nın, ülkesinin denize erişim ihtiyacını yinelediği açıklamalarıyla aynı zamana denk geldi.

Afrika işleri uzmanı Dr. Ali Mahmud Kelni, “Etiyopya'nın Eritre'yi Etiyopya'daki isyancıları desteklemekle suçlaması yeni bir şey olmasa da, mevcut bağlam bu suçlamaların ciddiyetini hafife alınamayacak bir mesele haline getiriyor” dedi. Kelni, Eritre'nin ‘sınırlarını korumak ve önceki sınır çatışmalarının tekrarlanmamasını sağlamak amacıyla Etiyopya'daki isyancı ve etnik grupları destekleme stratejisine’ güvendiğini ifade etti.

Kelni'ye göre bu gerilim, Etiyopya hükümetinin karşı karşıya olduğu siyasi, ekonomik ve sosyal krizlerden dikkati başka yöne çekmek amacıyla, iç safları birleştirmek ve dış tehdit etrafında kamuoyunu harekete geçirmek için kullanılabilir. Kelni, “TPLF bu durumu, saflarını yeniden düzenlemek ve muhtemelen merkezi hükümete karşı olan diğer gruplarla ittifaklarını genişletmek için bir fırsat olarak görebilir” ifadesini kullandı.

Son birkaç aydır Asmara ile Addis Ababa arasında gerginlikler artıyor. Geçtiğimiz mart ayında Tigray Vali Yardımcısı Tsadkan Gebresail, Etiyopya ile Eritre arasında yeni bir savaşın ‘yakın olabileceği’ uyarısında bulunmuştu. Eritre Enformasyon Bakanı Yemane Gebremeskel, o dönemde X platformunda “Eritre'nin Etiyopya'ya karşı savaş hazırlıkları yaptığı iddiaları asılsız suçlamalardır” şeklinde yanıt verdi.

Geçtiğimiz şubat ayında, eski Etiyopya Devlet Başkanı Mulatu Teshome, Eritre'yi çatışmayı yeniden alevlendirmeye çalışmak ve Etiyopya'nın kuzeyindeki isyancıları desteklemekle suçladı. Asmara, Enformasyon Bakanı aracılığıyla bu suçlamaları ‘yanlış alarm’ olarak nitelendirerek reddetti.

Suçlamaların tekrarlanan sertliğine rağmen, Etiyopya ile Eritre arasında tam ölçekli bir savaşın patlak vermesi şu anda zayıf bir ihtimal olarak kalmaya devam ediyor. Kelni’ye göre, bu durum, başta Etiyopya içindeki iç siyasi ve toplumsal bölünmeler olmak üzere, herhangi bir dış askeri müdahaleyi zorlaştıran bir dizi temel faktörden kaynaklanıyor.

Ayrıca Kelni'ye göre, ‘bölgedeki tarafların, özellikle Mısır'ın, bölgedeki etkilerini güçlendirmek için mevcut gerilimleri kullanacağından korkulması’ gibi başka nedenler de var. Bunun nedeni, Eritre ile güçlü ittifakı ve Etiyopya'nın Tigray bölgesinde yeniden isyan çıkması ve siyasi gerilimler ve sosyal karışıklıklar ortamında isyancı grupların başkent Addis Ababa'ya sızması korkusu. Bu nedenle Kelni, ‘her iki ülkede de iç siyasi amaçlarla gerginliğin ve karşılıklı suçlamaların devam etmesini’ bekliyor.


Trump: Amerika, Gazze'de “barış koruma” sürecinin “bir parçası olacak”

Trump, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine düzenlenen yuvarlak masa toplantısında konuşuyor. (EPA)
Trump, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine düzenlenen yuvarlak masa toplantısında konuşuyor. (EPA)
TT

Trump: Amerika, Gazze'de “barış koruma” sürecinin “bir parçası olacak”

Trump, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine düzenlenen yuvarlak masa toplantısında konuşuyor. (EPA)
Trump, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine düzenlenen yuvarlak masa toplantısında konuşuyor. (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile Hamas arasında Gazze'de varılan ateşkes anlaşmasının ardından dün bir televizyon röportajında, ABD’nin iki yıldır süren savaşla harap olan Filistin yerleşim bölgesinde "barışı koruma" sürecinin "bir parçası" olacağını açıkladı.

Trump, Fox News'e verdiği demeçte, "Gazze'nin çok daha güvenli bir yer olacağına ve yeniden inşa edileceğine inanıyoruz. Bölgedeki diğer ülkeler de muazzam zenginliklere sahip oldukları ve bunun gerçekleşmesini istedikleri için Gazze'nin yeniden inşasına yardımcı olacaklar" dedi. "Biz (ABD) onların başarılı olmalarına ve oradaki barışın korunmasına yardımcı olmak için bu sürecin bir parçası olacağız" ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı ayrıca Gazze'de tutulan rehinelerin pazartesi günü serbest bırakılacağını belirterek, "Rehinelerin pazartesi günü iade edileceğini düşünüyorum, buna ölülerin bedenleri de dahil olacak," dedi. Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği eşi benzeri görülmemiş saldırıda kaçırılan 251 kişiden 47'si hâlâ Gazze Şeridi'nde tutuluyor. İsrail ordusunun öldürüldüğünü söylediği 25 rehine de bunlara dahil.

Ayrıca Trump, Axios muhabiri ve CNN analisti Barak Ravid ile yaptığı telefon görüşmesinde, "Knesset'te konuşmamı istiyorlar ve isterlerse kesinlikle yaparım," dedi. "İsrail ve dünya için harika bir gün. Bibi (Netanyahu) ile yaptığım görüşme harikaydı, o çok mutlu ve bunu hak ediyor. Bu büyük bir başarı. Tüm dünya bu anlaşmaya varmak için bir araya geldi" diye belirtti.

Trump, "Bu gerçekten harika bir dönem ve ulaşılan nokta İsrail, Arap ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri için büyük bir başarıydı. Bu büyüklükte bir anlaşmanın parçası olmak harikaydı" dedi. Anlaşmanın "Gazze'nin ötesine geçtiğini; Ortadoğu'da barışı temsil ettiğini, bunun inanılmaz olduğunu" belirten Trump, "İran'ın daha geniş kapsamlı bir barış sürecinin parçası olacağına" inandığını ifade etti.


Rusya Yüksek Mahkemesi eski yargıcını fuhuşa aracılık etmekle suçluyor

Başkent Moskova (Arşiv- Reuters)
Başkent Moskova (Arşiv- Reuters)
TT

Rusya Yüksek Mahkemesi eski yargıcını fuhuşa aracılık etmekle suçluyor

Başkent Moskova (Arşiv- Reuters)
Başkent Moskova (Arşiv- Reuters)

Rus savcılar, ülkenin Yargıçlar Konseyi başkanlığını yürüten Yüksek Mahkeme eski yargıcı Viktor Momotov'u, daha önceki yolsuzluk suçlamalarının yanı sıra fuhuşa aracılık etmekle suçladı.

Yetkililer, Momotov'un nüfuzunu kullanarak, kendisiyle bağlantılı olduğu iddia edilen bir otel zincirinde fuhuş faaliyetlerini örtbas ettiğini belirtti.

RBK medya grubuna göre savcılık temsilcisi dün Moskova mahkemesinde, “örtbas edilecek çok şey vardı: sadece otellerde değil, aynı zamanda samimi hizmetler ve saatlik oda ve sauna kiralamaları gibi yasadışı faaliyetlerde de” ifadelerini kullandı.

64 yaşındaki Momotov, kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddetti ve yasadışı faaliyetlerden kişisel olarak fayda sağlamadığını ve savcılar tarafından bahsedilen Marton otel zinciri ile hiçbir bağlantısı olmadığını ısrarla savundu.

Savcılık, iki hafta önce Momotov'a yolsuzluk suçlamasında bulunmuş ve yaklaşık 100 mülkün müsadere edilmesini talep etmişti.

Momotov üç gün sonra, 2010 yılından beri sürdürdüğü Rusya Yüksek Mahkemesi yargıçlığı görevinden istifa etti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Rus savcılar, benzer yolsuzluk suçlamalarıyla eski yargıçlara karşı da birkaç yasal işlem başlattı.

Gözlemciler, bunun yargı sistemini yeniden yapılandırmaya yönelik hedefli bir furyanın başlangıcı olabileceğine inanıyor.