عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Facebook eski çalışanı: Facebook çocuklara zarar veriyor, toplumu bölüyor ve ABD demokrasisini zayıflatıyor

Facebook eski çalışanı France Haugen (AFP)
Facebook eski çalışanı France Haugen (AFP)
    Washington/Rana Abtar
TT
TT

Facebook eski çalışanı: Facebook çocuklara zarar veriyor, toplumu bölüyor ve ABD demokrasisini zayıflatıyor

Facebook eski çalışanı France Haugen (AFP)
Facebook eski çalışanı France Haugen (AFP)

Facebook eski çalışanı France Haugen, şirkete ve kurucusu Mark Zuckerberg’e milyarlarca dolara mal olan teknik sorundan bir gün sonra ABD Senatosu Ticaret Alt Komisyonu'nda senatörlerin sorularını yanıtladı.
Facebook’un eski Ürün Geliştirme Müdürü Haugen, çalıştığı süre boyunca şirketin kamu güvenliğini değil, kar etmeyi öncelediğine şahit olduğunu söyledi.
Şirkete ait Instagram’ın kullanıcılara zarar verdiğini dile getiren Haugen, uygulamanın özellikle de birçok genç kızda depresyon ve endişeye yol açtığını öne sürdü.
Facebook’ta yaklaşık 600 bin çocuk hesabı olduğuna dikkat çeken Haugen, bu kullanıcılardan bazılarının zorbalığa uğradığını söyledi.
Haugen, Facebook ürünlerinin çocuklara zarar verdiğine, toplumu böldüğüne ve ABD demokrasisini zayıflattığına inandığını vurguladı.
Kongre’yi Facebook’u izlemek ve acil reformlar uygulamak için kararlı bir şekilde hareket etmeye çağıran Haugen, Facebook kurucusu Zuckerberg’in şirketinde meydana gelen her şeyin sorumluluğunu taşıdığını kaydetti.
Haugen, sorunları ifşa etmek için şirketten istifa etme kararı hakkında ise şunları söyledi;
“Yaptığımın kamu güvenliği için gerekli olduğuna inanıyorum, ancak Facebook’un sınırsız kaynaklara sahip olduğunu ve onları beni yok etmek için kullanabileceğini de biliyorum. Bunu yaptım çünkü korkunç gerçeklere ulaştım. Facebook dışında kimse Facebook’un içinde neler olduğunu bilmiyor.”
Facebook’u nefreti körükleyen ve siyasi krizleri derinleştiren yanlış bilgileri yaymakla suçlayan Haugen, “Topladığım binlerce belge, şirketin nefret, şiddet ve dezenformasyonla mücadele için adımlar attığını söylerken, kamuoyu ve yasa koyucuları nasıl yanılttığını gösterdi. Facebook liderliği değişim için gerekli adımları atmayacak” diye konuştu.
Senatörler ise, şirketin kurucusu Zuckerberg’i en kısa sürede Kongre’de görmek istediklerini dile getirerek, özellikle gençleri cezbetmek için yalan haberleri teşvik eden Instagram başta olmak üzere, gençlerin sosyal medyada maruz kaldıkları büyük tehlikelere dikkat çekti.
Tüketici Koruma Alt Komitesi Başkanı Demokrat Senatör Richard Blumenthal, “Facebook’un eylemleri, kendisini düzeltmesi için ona güvenemeyeceğimizi açıkça ortaya koyuyor” diyerek, diğer reformların yanı sıra çocukları korumak ve ebeveynlere yardım etmek için güçlü reformlar dayatmaları gerektiğini ifade etti.
Pazartesi günü WhatsApp, Instagram ve Facebook’a küresel erişim sorunu, hisselerinde yüzde 5,7 düşüş yaşayan şirket için ağır kayıplara yol açtı.
İnternet kesintilerinin etkilerini takip eden NetBlocks şirketi, 7 saatlik kesintinin küresel ekonomiye maliyetinin 160 milyon dolar olduğu tahmininde bulundu.
Kişisel serveti 3 saatte 6,7 milyar dolar azalan Zuckerberg ise, dünyanın en zenginleri listesinde bir basamak aşağı inerek altıncı sıraya düştü.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail, Filistin Yönetimi liderlerinin hareketlerine yönelik kısıtlamaları sıkılaştırıyor

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa salı günkü kabine toplantısında (WAFA)
Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa salı günkü kabine toplantısında (WAFA)
TT
TT

İsrail, Filistin Yönetimi liderlerinin hareketlerine yönelik kısıtlamaları sıkılaştırıyor

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa salı günkü kabine toplantısında (WAFA)
Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa salı günkü kabine toplantısında (WAFA)

İsrail, sahada gerilimin arttığı ya da Filistin Yönetimi'nin çeşitli siyasi kazanımlar elde etmeye çalıştığı dönemlerde yıllardır sürdürdüğü bir politikanın parçası olarak Filistinli yetkililerin iç ve dış hareketlerini kısıtlamaya geri döndü.

Gazze savaşının başlamasından bu yana İsrail bu yaklaşımını yoğunlaştırdı. İsrail makamları dün Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa'nın Batı Şeria'daki Ramallah ve Nablus vilayetlerinde bir dizi kasaba ve köyü ziyaret etmesini engelledi.

Duvar ve Yerleşim Direniş Komisyonu’nun Facebook sayfası üzerinden yapılan paylaşımda, “İsrail işgal yetkilileri, önceden uyarıda bulunmaksızın, Başbakan Muhammed Mustafa'nın Nablus vilayetindeki Duma ve Kusra kasabalarını, Ramallah vilayetindeki Berka ve Deyr Dibvan kasabalarını ziyaret etmesini engelledi” denildi.

Paylaşımın devamında, “Bu keyfi adım, işgal makamları tarafından Filistin hükümetine karşı alınan bir dizi ırkçı tedbirin devamı niteliğinde olup, hükümet ile Filistin vatandaşları arasındaki güveni sarsmaya yönelik umutsuz bir girişimdir” ifadesi yer aldı.

Abbas'ın seyahatinin engellenmesi

Geçtiğimiz günlerde İsrail, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın Suriye'ye yapacağı ziyarete hazırlık amacıyla Ürdün'e gitmesini de engellemeye çalıştı. Ancak yoğun çabaların ve çeşitli tarafların temaslarının ardından Abbas, İsrail'in oyalamasının ardından Ürdün'e karayoluyla gitmek zorunda kaldı.

y6jukı
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)

Filistin Yönetimi bu konuda resmi bir açıklama yapmadı. Bazı yetkililer son dakikaya kadar ve birden fazla kez Abbas'ın hava yoluyla seyahat edeceğini teyit etmeye çalıştı, ancak sonunda yıllardır nadiren gerçekleşen bir şey olarak Abbas karayoluyla gitti.

İsrail'in bu kısıtlamasının, Filistin Devlet Başkanı'nın Suriye'yi ziyaret etme ve İsrail'in halen ‘terörist’ olarak tanımladığı ve ülkesinin topraklarına saldırdığı Suriyeli mevkidaşı Ahmed eş-Şera ile görüşme niyetinden mi yoksa Filistin'in ‘iki devletli çözüm’ çerçevesinde bir Filistin devletinin uluslararası alanda tanınması için başta Fransa olmak üzere Avrupa ülkeleriyle ve Suudi Arabistan'la koordinasyon içinde hareket etmesinden mi kaynaklandığı bilinmiyor.

Elbette bu tutum İsrail hükümetini ve Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu kızdırdı ve Fransa'nın çabalarına ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un açıklamalarına saldıran açıklamalar yapmasına neden oldu.

Sessiz kalmak

Filistin hükümeti Mustafa'nın Batı Şeria'daki bazı kasabaları ziyaret etmesinin engellenmesi konusunda sessiz kalırken, Filistin Devlet Başkanlığı da Suriye ziyareti öncesinde Başkan Abbas'a karşı İsrail tarafından yapılan girişimler konusunda sessiz kaldı.

dfrgthy
İsrail askerleri askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarında (İsrail ordusu)

İsrail'de hiçbir resmi kurum İsrail'in attığı bu adımlar hakkında yorum yapmazken, bazı medya kuruluşları Netanyahu hükümetinden resmi bir yorum almaksızın Filistin Devlet Başkanı'nın Suriye ziyaretini engelleme girişimlerini haber yaptı.

Gözlemciler, Filistinli yetkililerin hareketlerine getirilen bu kısıtlamanın, İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Batı Şeria şehirlerine uyguladığı siyasi ve fiziki kuşatma çerçevesinde gerçekleştiğini düşünüyor.

Geçtiğimiz birkaç ay içinde Batı Şeria bir dizi yoğun askeri operasyona maruz kaldı. İsrail ordusu gece gündüz baskınlar düzenliyor, daha fazla kontrol noktası kuruyor, bölge sakinlerine yaptırımlar uyguluyor ve bir bölgeden diğerine veya bir vilayetten diğerine hareketlerini kısıtlıyor. İsrail polisi çeşitli yollarda konuşlanmış durumda ve Filistinlilere hiç de azımsanmayacak miktarlarda trafik cezaları uyguluyor.

Batı Şeria'nın coğrafi yapısının değiştirilmesi

İsrail askeri operasyonları üç aydır ağırlıklı olarak Cenin Mülteci Kampı’nda, aynı süre zarfında Tulkerim Mülteci Kampı’nda ve yaklaşık 70 gündür Tulkerim vilayetindeki Nur Şems Mülteci Kampı’nda yoğunlaştı. Bu operasyonlar, ‘silahlı terörizmin yuvası’ olarak tanımlanan bu kampların coğrafi yapısını değiştirmeye yönelik olarak evleri buldozerle yıkmayı ve yeni yollar inşa etmeyi içeriyor.

Söz konusu operasyonlar, yaklaşık 18 aydır acımasız bir savaşa maruz kalan Gazze Şeridi'nde yaşananların bir tekrarı olarak on binlerce Filistinlinin bu kamplardan göç etmesine neden oldu. Diğer vilayetlerdeki köyler, kasabalar ve kamplar da her gün daha fazla yerleşim karakolu kuran, yerleşim yolları inşa eden, Filistinli çiftçilere ait ekipmanlara el koyan ve onlara saldırarak aralarında çok sayıda kişinin yaralanmasına neden olan yerleşimcilerin saldırılarına maruz kalıyor.

DFRGTYH
Batı Şeria'nın El Halil kentinde Yahudi yerleşimine bakan bir tepede yürüyen Filistinli adam, 3 Nisan 2025. (AFP)

İsrailli yerleşimciler dün sabah Nablus'un doğusundaki Beyt Decen köyünde bir elektrik hattını uzatmak için çalışırken Filistinlilerin ekipmanlarına ve üç kamyona el koydu. Başka bir grup yerleşimci de Ürdün Vadisi'nin kuzeyinde mahsulleri sulamak için kullanılan su pompalarını çaldı.

Filistinlilere göre yerleşimciler tarafından gerçekleştirilen bu saldırıların çoğu İsrail ordusunun koruması altında gerçekleştiriliyor. Bu durum, Tel Aviv'de yerleşimi ve yerleşimcileri teşvik eden Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir gibi aşırılık yanlısı bakanların yer aldığı aşırı sağcı hükümet altında bu tür saldırıları meşrulaştırarak İsrail'de açık ve net bir yaklaşım değişikliğine işaret ediyor.