Çin’in Ay’dan getirdiği kaya örneklerinin 2 milyar yaşında olduğu ortaya çıktı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Çin’in Ay’dan getirdiği kaya örneklerinin 2 milyar yaşında olduğu ortaya çıktı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Çin’e ait “Çang’ı-5” keşif aracının Ay’dan topladığı kaya örneklerinin, 2 milyar yaşında olduğu belirlendi.
BBC’nin haberine göre, Aralık 2020’de Ay’a gönderilen “Çang’ı-5” keşif aracının getirdiği taş ve toprak örneklerinin beklenenden daha genç olduğu bildirildi.
Bilim insanları, Ay’ın Dünya'ya bakan yüzeyindeki Procellarum bölgesinden toplanan, lav akımıyla oluşan bazalt kayalarının 2 milyar yaşında olduğunu açıkladı.
Bilim insanları, geç volkanik aktiviteyi açıklamak için Ay'ın bu bölgesinde ısı sağlayan bir şey olması gerektiğini söylüyor.
Manchester Üniversitesinden Dr. Katherine Joy, "Belki Ay kendi yörüngesinde ileri geri sallanarak gelgit ısınması olarak adlandırdığımız netice ortaya çıktı" dedi.
Joy, Ay'ın Dünya'da gelgit dalgaları oluşturması örneğinde olduğu gibi Dünya'nın çekim gücünün Ay'ı gerip esnetmiş ve bu yolla sürtünme kaynaklı erimeye neden olmuş olabileceğini belirtti.
Çalışmanın ayrıntıları “Science” dergisinde yayınlandı.
Daha önce Apollo astronotları tarafından toplanan kaya örneklerinin 3 milyar yaşın üzerinde olduğu bildirilmişti.
Çin'in Ay'dan taş ve toprak örnekleri toplamak üzere yolladığı "Çang'ı-5" uzay aracı 16 Aralık 2020’de dünyaya dönmüştü.
İniş ve kalkış aksamları, uydu ve örnek modülünden oluşan uzay aracı 24 Kasım 2020'de Uzun Yürüyüş 5-Y roketiyle Hainan eyaletindeki Vınçang Uzay Merkezi'nden fırlatılmıştı.
Çang'ı-5, ABD'nin 1970'lerdeki Apollo ve Sovyetler Birliği'nin Luna görevlerinden bu yana, 40 yılı aşkın zaman sonra Ay'dan Dünya'ya örnek getiren ilk uzay aracı oldu.
2019'da Çang'ı-4 robotik aracını Ay'ın karanlık yüzüne indiren Çin, bunu başarabilen ilk ülke olmuştu.



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news