عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Mısır ve Tunus’tan Libya seçimlerinin zamanında yapılmasına destek

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı, Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı ile yaptığı görüşmede (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı, Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı ile yaptığı görüşmede (Başkanlık Konseyi)
    Kahire/Halid Mahmud
TT
TT

Mısır ve Tunus’tan Libya seçimlerinin zamanında yapılmasına destek

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı, Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı ile yaptığı görüşmede (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı, Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı ile yaptığı görüşmede (Başkanlık Konseyi)

Mısır ve Tunus, kardeş ülke Libya’ya güvenlik, istikrar ve egemenliğin geri dönüşünün önünü açacak şekilde Libya krizini sona erdirme arzularını dile getirdiler. Diğer taraftan,  5+5 Ortak Askeri Komite toplantıları dün, ABD ve BM, Libya'daki paralı askerlerin, yabancı savaşçı ve güçlerin ülkeden geri çekilmesi için kapsamlı bir eylem planının geliştirilmesinde ilerleme kaydetme çağrılarında bulunurken, İsviçre'nin Cenevre kentinde ikinci gününe girdi. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bessam Radi, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in önceki akşam yaptıkları telefon görüşmesinde, Libyalıların yol haritasında üzerinde anlaştıklarına uyularak, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin bu yıl sonundan önce zamanında yapılması gerektiğini vurguladıklarını bildirdi. Ayrıca, ilgili uluslararası kararlar uyarınca tüm yabancı güçlerin ve paralı askerlerin Libya'dan çıkışının önemine dikkati çektiler.
ABD'nin Trablus Büyükelçisi Richard Norland, Ortak Askeri Komite’nin kaydettiği ilerlemeyi sürdürmeye devam edeceğine dair umudunu dile getirdi. Norland,  dün yaptığı kısa bir açıklamada, “Cenevre toplantıları Libya'yı bölmeye devam eden askeri, güvenlik ve mali konularda ortak bir zemin bulmak için başka bir fırsat oluşturuyor” dedi.
BM misyonu, geçen yıl 23 Ekim'de imzalanan ateşkes anlaşması çerçevesinde Cenevre toplantısında ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlarını ve Libya konulu Berlin Konferansı'nı ele aldı. Ayrıca Ortak Askeri Komite üyelerini, paralı askerlerin ve yabancı kuvvetlerin geri çekilmesi için bir eylem planı geliştirmek üzere bu fırsatı değerlendirmeye çağırdı.
Açılış konuşmasında, Libya Destek Misyonu Başkanı Jan Kubis, Komite’ye şunları kaydetti:
“Eğer bu eylem planında uzlaşıp anlaşabilirseniz, halkınıza ülkedeki tüm kurum ve otoritelerde değişime yol açması beklenen ve sağlam bir halk meşruiyetine dayanan seçimlerde ilerleme de dahil olmak üzere bir umut mesajı gönderirsiniz.”
Konunun karmaşık ve bölge ülkeleri ile uluslararası toplum için endişe verici olduğunu belirten Kubis, Birleşmiş Milletler ve uluslararası ortaklarının, ateşkesle ilgili BM gözlemcilerini denetim için göndermeleri ve Libya gözetimi altında geri çekilme sürecini doğrulamak da dahil olmak üzere bu çabayı desteklemeye hazır olduklarını vurguladı.
Öte yandan, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ve milletvekilleri Musa el-Koni ve Abdullah el-Lafi, önceki gün Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayeh ile yaklaşan seçimler için son hazırlıkları görüştüler. Başkanlık Konseyi tarafından yapılan açıklamaya göre, toplantıda planlanan seçim sürecinin uygulanmasına yönelik mekanizmalar ve başarısı için en iyi teknik ve güvenlik araçlarının hazırlanması konusu ele alındı.
Komisyon Yönetim Kurulu Başkanı, geçerli uluslararası ilke ve standartlara uygun olarak adil ve şeffaf bir seçim sürecinin yürütülmesi için Komisyonun yaptığı son hazırlıkları ele alırken, sonuçlarıyla siyasi sürece dahil olan tüm tarafların kabul ettiği serbest seçimlerin yapılmasına katkıda bulunmak için herkesin üzerinde uzlaştığı yaklaşan seçim sürecine ilişkin yasal ve anayasal bir çerçevenin oluşturulması gerektiğinin altını çizdi. 
Öte yandan, Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe, dün Doha'da görüştüğü Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani'nin, Libya dosyasında Katar'ın rolünün olumlu olacağını teyit ettiğini ve ne zaman istenirse seçimleri destekleyeceklerini belirttiğini aktardı.
Dibeybe, Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'yi bu ay sonunda yapılacak Libya İstikrar Konferansı'na katılmaya davet ettiğini, toplantıda başta yatırım ve yeniden yapılanma alanı olmak üzere iki ülke arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmenin ve geliştirmenin yollarını tartıştığını kaydetti. 
Dibeybe, dün akşam Dışişleri ve Maliye Bakanları ile Petrol Şirketi Başkanı’nın da aralarında bulunduğu büyük bir heyetin başkanlığında göreve başlamasından bu yana ilk kez Katar'a resmi bir ziyarette bulundu. Libya Hükümet Sözcüsü Muhammed Hammude, iki günlük ziyaretin iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmeyi ve enerji ve yatırım alanlarında işbirliği yollarını tartışmayı amaçladığını söyledi.
Öte yandan Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanları Komitesi Sendikası, Dibeybe hükümetinin komite üyelerinin aidatlarını ödememe sözünü yerine getirmemesini protesto etmek için önümüzdeki Pazar gününden itibaren oturma eylemi yapacağını duyurdu.
Sendikadan resmi bir kaynak, bu adımın, yakın zamanda Giryan şehrinde düzenlenen bir forumda, ‘Dibeybe’nin üniversite öğretim üyelerinin koşullarıyla ilgili alaycı ve sorumsuz açıklamaları’ olarak nitelendirdiği duruma cevaben geldiğini belirtti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

TT
TT

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu, çarşamba akşamı, nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Suveyda ilinden çekilmeye başladı. Savunma Bakanlığı, şiddet olaylarının yaşandığı ilde yeni bir ateşkes anlaşmasının açıklanmasından birkaç saat sonra çekilme kararını duyurdu.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ‘Suriye Arap Ordusu'nun, imzalanan anlaşmanın hükümleri uyarınca ve ildeki yasadışı grupların temizlenmesi tamamlandıktan sonra Suveyda'dan çekilmeye başladığı’ belirtildi. Açıklamada, Suveyda’da konuşlu diğer hükümet güçlerinin çekilmesinden bahsedilmedi.

Anlaşma, İsrail'in Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı çevresinin yanı sıra Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera illerinde konuşlu hükümete bağlı güçlere karşı hava saldırıları düzenlemesi üzerine sağlandı.

Ateşkes anlaşmasının maddeleri

Dürzi lideri Yusuf Carbu, hükümet ile Suveyda'nın önde gelenleri arasında bir anlaşmaya varıldığını açıkladı. Dürzilerin Ruhani Lideri Şeyh Hikmet Hicri ise anlaşmayı reddederek ‘Suveyda tamamen özgürleştirilinceye’ kadar savaşın devam edeceğini vurguladı.

Yaptığı açıklamada herhangi bir anlaşma ve müzakere yaptığı ve yetki vermeyi reddeden Hicri, ‘bu ortak tutumdan saparak tek taraflı temas veya anlaşma yapan kişi veya kurumları’ uyardı.

Öte yandan Carbu, anlaşmanın Suveyda'daki askeri operasyonların tamamen ve derhal durdurulmasını, ordunun kışlalarına geri dönmesini ve ateşkesin uygulanmasını denetlemek üzere devlet ve Suveyda'nın önde gelen isimlerinden oluşan bir gözetim komitesi kurulmasını içerdiğini söyledi.

Dürzi lider anlaşmanın ayrıca, ‘Suveyda'nın Suriye devletine tam olarak entegre edilmesini ve tüm eyalet toprakları üzerinde tam egemenliğinin teyit edilmesini’ öngördüğünü de belirtti.

Anlaşma aynı zamanda iç güvenlik güçlerinin ve devlet polisinin yanı sıra Suveyda ve çevresindeki bölgelerden polis memurlarının konuşlandırılmasını ve Suveyda’daki polis memurlarının ilin güvenlik dosyasını yönetmek için liderlik ve yürütme görevlerini üstlenmelerini de içeriyordu.

hyjukı
İsrail dün başkent Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahını bombaladı (Reuters)

Carbu’ya göre taraflar, anlaşma uyarınca Suveyda'da ağır silahların düzenlenmesi için bir mekanizma üzerinde anlaşarak, devletin kontrolü dışındaki silahların toplatılması ve Suveyda'nın tüm bölgelerinde Suriye yasalarına ve düzenlemelerine uygun olarak tüm devlet kurumlarının yeniden faaliyete geçirilmesini garantilediler.

Onlarca ceset

Suriye Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail'in Şam'a düzenlediği hava saldırılarında 3 kişinin öldüğünü, 34 kişinin yaralandığını bildirdi. Bakanlık, Suveyda'daki El-Vatani Hastanesi’nde ise güvenlik güçleri mensupları ve sivillerin de aralarında bulunduğu onlarca cesedin bulunduğunu açıkladı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail’in Genelkurmay Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini ve ülkenin güneyini hedef alan son saldırılarının ‘ciddi bir tırmanış’ oluşturduğu vurgulandı.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“Suriye, bu tehlikeli tırmanış ve sonuçlarından İsrail'i tamamen sorumlu tutuyor. Ayrıca, uluslararası hukukun sağladığı tüm araçlarla topraklarını ve halkını savunma konusunda tüm meşru haklarını saklı tutar. İsrail'in Suriye'de gerginliği tırmandırmak, kaos yaratmak ve güvenliği ve istikrarı bozmak için izlediği sistematik politika kapsamında gerçekleştirilen bu açık saldırı, BM Şartı ve uluslararası insani hukuku açıkça ihlal ediyor.”

Dışişleri Bakanlığı, ‘uluslararası toplumu sorumluluğunu üstlenmeye ve Birleşmiş Milletler üyesi olan egemen bir devletin topraklarına yönelik İsrail'in tekrarlanan saldırılarına son vermek için acil önlemler almaya’ çağırdı.

Yedioth Ahronoth gazetesi dün İsrailli bir güvenlik yetkilisinin, İsrail'in Suriye'deki gerginliğin çözümü konusunda bir anlaşmaya yakın olduğunu söylediğini aktardı. Gazetenin bildirdiğine göre yetkili, “Şu an Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın ateşkes ilan edeceğini ve güneydeki Suveyda’dan askerlerini çekeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

İsrail’in hava saldırıları

Öte yandan İsrail ordusu dün, Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının girişini hedef aldığını doğrulamasının ardından Şam'daki Cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde bir ‘askeri hedefi’ vurduğunu açıkladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee dün, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Şam bölgesinde Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasını vurduğunu söyledi. Adraee, “Suriyeli liderleri, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı’ndan savaşı yönetiyor ve güçlerini Suveyda’ya gönderiyor” ifadelerini kullandı.

Adraee, İsrail ordusunun ‘Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir hava hedefini vurduğunu’ da sözlerine ekledi.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan üç görgü tanığı, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir patlama sesi duyduklarını ve ardından dumanların yükseldiğini bildirdi.

Komşu mahallede yaşayan ve ismini vermek istemeyen 51 yaşındaki bir kadın, “Bombardımanın ardından evimin balkonunda Emevi Meydanı'nda neler olup bittiğini izlemeye çalışıyordum ve bir patlama sesi duydum. Ardından, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın genellikle önemli misafirlerini ağırladığı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yakınlarında yükselen bir duman bulutu gördüm” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu tepenin yakınlarındaki iki bölgede yaşayan iki kişi de patlamanın ardından yoğun duman gördüklerini doğruladı.

Saldırılar, Suriye hükümetinin, rejim güçlerinin kontrolünü ele geçirdikten bir gün sonra Suveyda'da çatışmaların yeniden başladığını belirtmesinin ardından gerçekleşti. Suriye Arap Haber Ajansı SANA, Savunma Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamada, ‘yasa dışı’ grupların Suveyda'daki el-Vatani Hastanesi’ni ordu ve iç güvenlik güçlerine karşı saldırılar için bir üs olarak kullandığını söylediğini bildirdi.

Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Müdürlüğü, söz konusu silahlı gruplara bağlı çok sayıda keskin nişancının hastanenin çatısında konuşlandığını ve hükümet güçlerini yoğun bir şekilde hedef aldığını belirtti. Açıklamada, “Hastaneyi ve çevresini tarafsızlaştırmak ve Sağlık Bakanlığı ve Acil Durum Bakanlığı personelinin hastaneye girmesine izin vermek için defalarca çağrıda bulunduk, ancak şu ana kadar herhangi bir yanıt almadık” ifadeleri yer aldı.

vfgthy
Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, şehirde yaşanan çatışmaların ardından Suveyda'da konuşlandırıldı (EPA)

Diğer taraftan salı günü düzenlediği saldırılar Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı kalan İsrail, dün saldırılarını Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası girişinin hedef alındığı ve Suriye sınırındaki birliklerin güçlendirileceği belirtildi. İsrail Ordu Sözcüsü Adraee, İsrail ordusunun Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının giriş kapısını vurduğunu söyledi. İsrail ordusunun Suriye'deki Dürzilere yönelik gelişmeleri ve eylemleri izlemeye devam ettiğini belirten Adraee, İsrail ordusunun siyasi talimatlara göre bölgede saldırılar düzenlediğini ve çeşitli senaryolara karşı hazırlıklı olduğunu da sözlerine ekledi. İsrail Hava Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanlığı binası girişine düzenlenen saldırıdan birkaç saat sonra Şam'ın merkezindeki bu binaya yeni saldırılar düzenledi. Yeni saldırılar daha büyük bir tırmanışın habercisi gibi görünüyordu, zira İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'ye yönelik ‘acı verici’ saldırıların başladığını söyledi. Katz, “Şam'a yönelik uyarılar sona erdi, şimdi acı verici saldırılar başlayacak” diye ekledi.

SANA dün sabah Şam'da bir patlama sesi duyulduğunu bildirirken, Suriye devlet televizyonu İsrail’e ait insansız hava araçlarının (İHA) Şam semalarında uçtuğunu ve patlamalar olduğunu aktardı. Suriye Haber Ajansı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayanarak İsrail'in başkentin savunma bakanlığını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Alikhbaria Syria kanalı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberde İsrail'in Şam’da Savunma Bakanlığı binasını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Suriye basını daha sonra Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binasında büyük hasar meydana geldiğini bildirdi.

Kanlı çatışmalar

Bu gelişmeler, Suveyda'da ilanından sadece birkaç saat sonra çöken ateşkesten sonra yaşandı. Ateşkes, günlerce süren ve çok sayıda kişinin ölümüne yol açan kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriyeli güvenlik güçleri pazartesi günü, Dürzi silahlı gruplar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak amacıyla Suveyda’da konuşlandırıldı. Ancak bu kez de Suriyeli güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında çatışma başladı. İsrail, pazartesi ve salı günü Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçlerine hava saldırıları düzenleyerek müdahale etti ve amacının Dürzileri korumak olduğunu açıkladı.

Suriye Savunma Bakanlığı'nın salı akşamı ilan ettiği ateşkes uzun sürmedi. Yerel haber sitesi Suwayda24, Suveyda ve çevresindeki köylerin dün sabah yoğun topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldığını bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı SANA'nın aktardığı açıklamasında, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesin ihlalinden sorumlu tuttu. Bakanlık, Suveydalılara evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Pazar günü çatışmaların başlamasından bu yana onlarca sivil, Suriyeli güvenlik gücü mensubu ve Dürzi silahlı unsur hayatını kaybetti. Suveyda’da siviller ve Reuters muhabirleri, hükümet güçlerinin dün evleri yağmaladığını, yaktığını ve arabaları ve ev eşyalarını çaldığını söyledi. Bir Suvayda sakini, Reuters muhabirine evinde başından vurularak öldürülen kardeşinin cesedini görmesine izin verdi.

sdfgrth
Suveyda'nın bir mahallesindeki Suriyeli güvenlik güçleri mensupları ve silahlı çocuklar, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Katz dün, Suriye hükümetine ‘Dürzileri rahat bırakması’ uyarısında bulundu. Katz, İsrail ordusunun Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri geri çekilene kadar bombalamaya devam edeceğini vurguladı.

Bu arada ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘itidal ve birliği sağlayabilmek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu söyledi.