İran, Viyana’daki nükleer anlaşma müzakerelerine devam etme kararı aldı

İran’ın güneyindeki Buşehr Nükleer Reaktörü (EPA)
İran’ın güneyindeki Buşehr Nükleer Reaktörü (EPA)
TT

İran, Viyana’daki nükleer anlaşma müzakerelerine devam etme kararı aldı

İran’ın güneyindeki Buşehr Nükleer Reaktörü (EPA)
İran’ın güneyindeki Buşehr Nükleer Reaktörü (EPA)

İran, dünya güçleri ile Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nı (JCPOA) canlandırmaya yönelik Viyana’da müzakerelere devam etmeye  karar verdi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade bugün (Cumartesi) France 24’e verdiği röportajda, İran Dışişleri Bakanlığı’nın nükleer müzakerelerin yeniden gözden geçirilmesinde iki aşama olduğunu, ilkinin bittiğini ve Viyana’da 1+4 grubu ülkeleri ile görüşmelerin devam edilmesi kararı ile sonuçlandığını, diğerinin ise yakın gelecekte sonuçlanacağını belirtti.
İran resmi haber ajansı IRNA’nın aktardığı göre, Hatibzade önceki müzakerelerin yeniden gözden geçirilmesi süreci biter bitmez müzakerelerin başlayacağını belirtti. Hatibzade yeni hükümetin, bu müzakerelerin ayrıntılarını ve sonuçlarının ele alınması için daha önce düzenlenen 6 tur müzakereyi yeniden gözden geçirdiğini ve bir sonuca varır varmaz yeni bir müzakere turu başlatmak için bir tarih belirleyeceğini söyledi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hatibzade “Bu müzakerelerde pek çok ayrıntı bulunuyor, yine de yeni bir müzakere turu başlatmak üzere belirlenecek tarihin, ABD heyetinin Viyana’daki müzakerelere geri dönmek için ihtiyaç duyacağından daha kısa olacağını düşünüyorum” dedi.
İran ile 1+4 grubu (İngiltere, Almanya, Rusya, Çin ve Fransa) arasında nükleer anlaşmayı canlandırmak üzere Nisan ayında Viyana’da müzakereler başlatılmış sonrasında Haziran ayında yapılan seçimlerle İbrahim Reisi’nin yeni cumhurbaşkanı olmasıyla müzakereler askıya alınmıştı.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.