عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Büyük Kırmızı Leke'deki rüzgarlar hızlanıyor

Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)
Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)
    İstanbul/Şarkul Avsat
TT
TT

Büyük Kırmızı Leke'deki rüzgarlar hızlanıyor

Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)
Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)

Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) ortak geliştirdiği Hubble Uzay Teleskobu'nun verilerini analiz eden bilim insanları, Jüpiter'in meşhur fırtınası Büyük Kırmızı Leke'de ilginç bir tespitte bulundu.
Bulgular, söz konusu fırtınanın en dış şeridindeki rüzgarların son yıllarda hızlandığını gösterdi.
Dünya'dan 1,3 kat büyük olduğu düşünülen Büyük Kırmızı Leke, 1850'lerden beri düzenli olarak gözlemleniyor. Zamanla küçüldüğü görülen fırtınanın şu anda 19. yüzyılın sonundaki boyutunun yarısı kadar olduğu biliniyor.
Araştırmanın başyazarı gezegenbilimci Michael Wong, Hubble'ın, Jüpiter'deki rüzgarları ayrıntılarıyla yakalayabilen tek teleskop olduğunu söyledi.
Yeni araştırmada emektar teleskobun verilerini yeni bir yaklaşımla analiz eden Wong ve ekibi, rüzgarların yönünü ve hızını belirlemek için bir yazılım kullandı.
Wong bu sayede rüzgarların hızını çok daha tutarlı şekilde ölçülebildiğini kaydetti.
Astrophysical Journal Letters adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan bulgular, Büyük Kırmızı Leke'nin en dışındaki rüzgarların hızının 2009'dan 2020'ye kadar yüzde 8 arttığını gösterdi. Rüzgarlar saatte yaklaşık 650 kilometre hızla esiyor.
Öte yandan kırmızı lekenin iç bölgesine yakın rüzgarların yavaşladığı görüldü.
Peki bu hız artışı ne anlama geliyor? Wong'a göre bunun cevabı bilinmiyor:
"Hubble, fırtınanın alt kısmını çok iyi göremediği için soruyu cevaplandırmak zor. Ancak bunlar, Büyük Kırmızı Leke'yi neyin beslediğini ve fırtınanın enerjisini nasıl koruduğunu anlamamızı sağlayacak ilginç bulgular."
Independent Türkçe, Gizmodo, EurekAlert

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT