Büyük Kırmızı Leke'deki rüzgarlar hızlanıyor

Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)
Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)
TT

Büyük Kırmızı Leke'deki rüzgarlar hızlanıyor

Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)
Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen (NASA)

Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) ortak geliştirdiği Hubble Uzay Teleskobu'nun verilerini analiz eden bilim insanları, Jüpiter'in meşhur fırtınası Büyük Kırmızı Leke'de ilginç bir tespitte bulundu.
Bulgular, söz konusu fırtınanın en dış şeridindeki rüzgarların son yıllarda hızlandığını gösterdi.
Dünya'dan 1,3 kat büyük olduğu düşünülen Büyük Kırmızı Leke, 1850'lerden beri düzenli olarak gözlemleniyor. Zamanla küçüldüğü görülen fırtınanın şu anda 19. yüzyılın sonundaki boyutunun yarısı kadar olduğu biliniyor.
Araştırmanın başyazarı gezegenbilimci Michael Wong, Hubble'ın, Jüpiter'deki rüzgarları ayrıntılarıyla yakalayabilen tek teleskop olduğunu söyledi.
Yeni araştırmada emektar teleskobun verilerini yeni bir yaklaşımla analiz eden Wong ve ekibi, rüzgarların yönünü ve hızını belirlemek için bir yazılım kullandı.
Wong bu sayede rüzgarların hızını çok daha tutarlı şekilde ölçülebildiğini kaydetti.
Astrophysical Journal Letters adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan bulgular, Büyük Kırmızı Leke'nin en dışındaki rüzgarların hızının 2009'dan 2020'ye kadar yüzde 8 arttığını gösterdi. Rüzgarlar saatte yaklaşık 650 kilometre hızla esiyor.
Öte yandan kırmızı lekenin iç bölgesine yakın rüzgarların yavaşladığı görüldü.
Peki bu hız artışı ne anlama geliyor? Wong'a göre bunun cevabı bilinmiyor:
"Hubble, fırtınanın alt kısmını çok iyi göremediği için soruyu cevaplandırmak zor. Ancak bunlar, Büyük Kırmızı Leke'yi neyin beslediğini ve fırtınanın enerjisini nasıl koruduğunu anlamamızı sağlayacak ilginç bulgular."
Independent Türkçe, Gizmodo, EurekAlert



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe