Cezayir’de uzaktan yargılanmanın kaldırılması talep ediliyor

Cezayir Barosu, sanıklar için ‘adil yargılanma sağlanmadığını’ öne sürerek Adalet Bakanlığı’na sağlık krizi nedeniyle bir buçuk yıl önce kabul edilen dijital yollarla uzaktan dava sisteminin kaldırılması çağrısı yaptı.

26 binden fazla ‘siyah cübbelinin’ bağlı olduğu Ulusal Avukat Örgütleri Birliği Başkanı İbrahim Tairi açıklamasında şu ifadleri kullandı:

“Görüntülü yargılamalar, tutuklu haklarını ve insan haklarını etkiler ve tutukluların haklarına büyük bir zarar verir. Uzaktan yargılama, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda öngörüldüğü şekilde tutuklunun hakim karşısına çıkmasını ve onunla etkileşimde bulunmasını engellemektedir. Görüntülü yargılama tekniğiyle çalışmak, genellikle düşük görüntü kalitesi ve yayının sürekli kesintiye uğramasıyla kesiliyor. Öyle ki bu yargılamalarda, sanığın bir kelimesi duyuluyor, ifadesinin geri kalanı duyulamıyor.”

Avukatlar Sendikası ise bu anormal durumun devam etmesini isteyenlerin öne sürdüğü gerekçelerin, koronavirüs pandemisi olduğunu vurguladı. Sendikaya göre tutuklunun, adliyeye götürülmek üzere cezaevinden çıkarıldığında, yargılamadan sonra korona salgınını ceza infaz kurumuna taşıyabilmesi mümkün. Sendikaya göre görüntülü yargılanma, yalnızca hafif suçlar maddesi çerçevesinde geçerli. Bu nedenle Tairi, ‘çifte standarda karşı çıkarak “Bu hallerde korona yok mu?” diye sordu.

İbrahim Tairi, ülkenin en ünlü mahkemesi olan, başkentteki Sidi Muhammed Mahkemesi’nde sanıkların hafif suçlar maddesi altında yargılandığını belirtti. Adli kaynaklara göre yargılananların çoğunluğu halk hareketi aktivistlerinden oluşuyor. Yetkililer, söz konusu sanıkları ‘kamu düzenine zarar vermek’, ‘ulusal birliğe zarar vermek’ ve ‘ulusal çıkarları tehdit etmek’ ile suçluyor. Avukatlar bu suçlamaları ‘eylemcilerin rejime yönelik tutumlarıyla ilgili olduğu için’ siyasi olarak nitelendiriyor.

Baro Başkanı ‘soruşturma hakimine’ ve sanığı mahkemeye çıkaran ve onu doğrudan ihtiyati hapis cezasına çarptıran ‘derhal yargılama hakimine’ dikkat çekerken, oturumların ‘aşırı kalabalık’ olduğunu vurguladı. Tairi açıklamasını alaycı bir tonla, şöyle sürdürdü:

“Bu durumda koronavirüs pandemisi yok! Gözaltına alınanlar, sağlık protokolüne uygun şekilde, maske takmaya zorlanarak adil yargılanma için dışarı çıkarılabiliyor.”

Avukatlar Sendikası ise bu anormal ve istisnai durumun sona ermesi gerektiğini belirttiği açıklamasında “Çünkü tutuklular için adil yargılanma kurallarını büyük ölçüde etkiledi ve elbette kararların kalitesine de yansıdı” değerlendirmesinde bulundu. Cezaevlerinden gerçekleşen ‘uzaktan yargılama’, halk hareketi aktivistleri, insan hakları savunucuları ve bazı gazetecilerle sınırlı değil. Aksine eski Cumhurbaşkanı Abdelaziz Buteflika döneminde ülkeyi yöneten dönemle ilgili yolsuzluk davalarında suçlanmış üst düzey yetkililer de bu kapsamda yer alıyor. Bunların başında da ‘eski başbakanlar Ahmed Uyahya, Abdulmalik Sellal ve eski polis şefi Tümgeneral Abdülgani Hamel’ geliyor.

Diğer yandan halk hareketi aktivistleri de emekli bir üniversite profesörünün Facebook hesabındaki paylaşımları nedeniyle hapsedilmesine tepki gösterdi. Aktivistler, ünlü yazar ve tercüman Mesud Cannah’ın geçen perşembe günü ülkenin doğusundaki bir mahkeme tarafından ‘yanlış haber yayma’ suçlamasıyla tutuklandığını bildirdi. Suçlamanın aslında neye dayandırıldığı ise bilinmiyor. Ancak yetmişli yaşlarındaki emekli üniversite profesörü, sosyal medya platformlarında otoriteye yönelik sert eleştirileriyle tanınıyordu. Roman yazarı ve gazeteci Abdulaziz Garmul, “Profesör Mesud’un her ne sebeple olursa olsun hapsedilmesini kesinlikle kınıyorum. Serbest bırakın ve onun bilgi ve ilminden yararlanmaya çalışın!” açıklamasında bulundu.

Hareket Tutuklularını Savunma Ulusal Komitesi’ne göre cezaevinde 228 siyasi aktivist bulunuyor.