2021 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Gurnah, Avrupa’nın göçmenlere yönelik politikalarını 'insanlık dışı' olarak nitelendirdi

2021 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Abdurrezzak Gurnah (EPA)
2021 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Abdurrezzak Gurnah (EPA)
TT

2021 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Gurnah, Avrupa’nın göçmenlere yönelik politikalarını 'insanlık dışı' olarak nitelendirdi

2021 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Abdurrezzak Gurnah (EPA)
2021 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Abdurrezzak Gurnah (EPA)

2021 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Tanzanya doğumlu yazar Abdurrezzak Gurnah, göçmenlik konularını ele almaya devam edeceğini belirtti. Gurnah, Brexit'i bir ‘hata’ ve Avrupa hükümetlerinin göçmenlere yönelik politikalarını ise ‘insanlık dışı’ olarak nitelendirdi.
Zanzibar doğumlu 72 yaşındaki İngiliz romancı, Doğu Afrika'daki sömürge dönemi, sömürgecilik sonrası dönemi ve iki dünya arasında sıkışıp kalan mültecilerin acılarını konu alan romanlarıyla tanınıyor. Abdurrezzak Gurnah, geçtiğimiz Perşembe günü 2021 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştı.
Gurnah, ödülünün açıklanmasının ertesi günü Londra'da düzenlediği basın toplantısında, Nobel'i kazanmayı beklemediğini ifade ederek, "Yazabildiğinizin en iyisini yazarsınız ve işlerin iyi gitmesini umarsınız" dedi.
10 romanı ve kısa öyküleri bulunan Abdurrezzak Gurnah, çalışmalarının temellerini oluşturan konular ve dünya görüşü hakkında açık yüreklilikle konuşmaya devam edeceğini vurguladı. Gurnah, rol yapmadığını, düşündüğü şeyi söylediğini kaydetti.
Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Afrika doğumlu beşinci yazar olan Gurnah, 1967'de Zanzibar'dan kaçtı ve İngiltere’ye giderek İngiliz vatandaşlığı aldı.
Yazar, Britanya'da yaklaşık 50 yıldan sonra ırkçılığın azaldığını ancak kurumlarının hala ‘otoriter’ olduğunu düşünüyor.
Afrikalı yazar ayrıca, Almanya gibi diğer Avrupa ülkelerinin ‘sömürge geçmişiyle yüzleşmeyen’ politikalarını da eleştirdi.
Nobel ödüllü yazar, Avrupa hükümetlerinin Afrika ve Ortadoğu'dan göç konusundaki katı tutumunu da kınadı ve bunu ‘acımasız ve mantıksız’ olarak nitelendirdi.



Karanlık maddenin kökeni "Karanlık Büyük Patlama"da mı gizli?

Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
TT

Karanlık maddenin kökeni "Karanlık Büyük Patlama"da mı gizli?

Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)

Bilim insanları karanlık maddenin diğer maddelerden sonra, "Karanlık Büyük Patlama" denen bir olayla ortaya çıktığını öne sürdü. 

Standart kozmolojik modele göre 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'yla evren bir saniyeden kısa sürede muazzam bir hızla genişledi.

Bu dönemde sıcak plazmayla dolu evrende, karanlık madde de dahil her şeyin, bu plazmanın soğumaya başlamasıyla meydana geldiği düşünülüyor.

Evrenin yüzde 27'sini oluşturduğu öne sürülen karanlık madde, ışıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemiyor. 

Var olduğu düşüncesiyse, yarattığı kütleçekim etkisinin normal veya gözlemlenebilen madde üzerindeki etkisine dayanıyor.

Bilim insanları yaklaşık 100 yıldır bu maddenin varlığını doğrulayacak kanıtlar ararken, bazıları da gerçek olmadığını savunuyor. 

Physical Review D adlı hakemli dergide yayımlanan yeni bir makalenin yazarları, bu gizemli maddenin kökenini sorgulamaya açıyor.

Geçen yıl yine aynı bilimsel dergide çıkan bir makalede, karanlık maddenin Büyük Patlama'dan birkaç ay sonra gerçekleşen başka bir patlamayla ortaya çıkmış olabileceği iddia edilmişti. 

Austin Teksas Üniversitesi'nden Katherine Freese ve Martin Winkler, Karanlık Büyük Patlama adını verdikleri bu olayla sıcak ve karanlık plazma patlaması yaşandığını savunuyor. Tıpkı Büyük Patlama'nın normal maddeyi ortaya çıkarması gibi, bu olayın da karanlık maddeyi yarattığı düşünülüyor.

ABD'deki Colgate Üniversitesi'nden Cosmin Ilie ve Richard Casey'nin yeni çalışmasıysa, bu teoriyi destekleyerek karanlık maddeyi saptamaya yönelik yöntemler öneriyor.

Araştırmacılar, mevcut deneysel verilere dayanarak Karanlık Büyük Patlama modelinin geçerli olabileceği senaryoları inceledi. 

Karanlık maddenin kökenine dair yeni ihtimalleri ele alan ekip, bırakmış olabileceği kütleçekimsel dalgaların izini sürerek Karanlık Büyük Patlama teorisinin test edilebileceğini söylüyor. 

Ilie, "Karanlık Büyük Patlama tarafından üretilen kütleçekim dalgalarını tespit etmek, bu yeni karanlık madde teorisine çok önemli kanıtlar sağlayabilir" diyor: 

Uluslararası Pulsar Zamanlama Dizisi (IPTA) ve Kilometre Karelik Dizi (SKA) gibi deneyler ufukta belirmişken, yakında bu modeli daha önce görülmemiş şekillerde test edecek araçlara sahip olabiliriz.

Geçen yıl IPTA bünyesindeki bir araştırma ekibi, Büyük Patlama'dan kısa süre sonra meydana gelmeye başlayan kütleçekimsel dalgalarının sönük yankısı olan kütleçekimsel dalga arka planını ilk kez saptanmıştı.

Bu ve benzeri keşifler, karanlık madde teorilerini test etmenin yanı sıra evrenin ilk dönemindeki gelişiminin daha iyi anlaşılmasına da katkı sunma potansiyeli taşıyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Popular Mechanics, Physical Review D