Bilim insanları T-Rex'in tavuk boyundaki akrabasını keşfetti

Araştırmacılara göre Galler'de nadiren yeni dinozor türü keşfediliyor. Görselde resmedilen Pendraig milnerae, bölgede bulunan üçüncü dinozor türü oldu (James Robbins)
Araştırmacılara göre Galler'de nadiren yeni dinozor türü keşfediliyor. Görselde resmedilen Pendraig milnerae, bölgede bulunan üçüncü dinozor türü oldu (James Robbins)
TT

Bilim insanları T-Rex'in tavuk boyundaki akrabasını keşfetti

Araştırmacılara göre Galler'de nadiren yeni dinozor türü keşfediliyor. Görselde resmedilen Pendraig milnerae, bölgede bulunan üçüncü dinozor türü oldu (James Robbins)
Araştırmacılara göre Galler'de nadiren yeni dinozor türü keşfediliyor. Görselde resmedilen Pendraig milnerae, bölgede bulunan üçüncü dinozor türü oldu (James Robbins)

Bilim insanları T-Rex’in tavuk büyüklüğündeki uzaktan akrabasını keşfetti. Bu dinozor türünün minik boyuna rağmen 200 milyon yıl önce tüneklere hükmettiği düşünülüyor.
Güney Galler'deki bir taş ocağında fosilleri bulunan küçük ama ürkütücü yaratık, Birleşik Krallık’ta bulunan en eski Teropod unvanını aldı. Boş kemikleri ve üç parmaklı uzuvları ile karakterize edilen Teropod grubu içinde T-Rexler ve modern kuşlar da yer alıyor.
Paleontologlar bu yeni türe Pendraig milnerae ismini verdi. Pendraig, Galcede "baş ejderha" anlamına geliyor. İsmin ikinci yarısında yer alan kelime "milnerae" ise merhum paleontolog Angela Milner'dan geliyor.
Pendraig milnerae'nin fosilleri ilk kez 1950'lerde söz konusu taş ocağında keşfedilmişti. Timsah örnekleriyle birlikte yıllarca Londra Doğa Tarihi Müzesi’nde bekleyen fosilleri Milner yeniden keşfetmiş ve incelenmesinin önünü açmıştı.
Dinozorun 200 ila 215 milyon yıl önce, Geç Triyas döneminde yaşadığı düşünülüyor. Vücut boyutunun bugünkü tavuklara benzediğini aktaran araştırmacılar, yaratığın kuyruk uzunluğuna dikkat çekiyor. Dinozorun boyunun kuyruğuyla birlikte yaklaşık 1 metreye ulaştığı tahmin ediliyor.
Doğa Tarihi Müzesi'nde araştırma görevlisi Stephan Spiekman, "Pendraig milnerae, etçil dinozorların evriminin başlangıcına yakın bir dönemde yaşadı" diye konuştu.
Hakemli bilimsel dergi Royal Society Open Science’ta yayımlanan araştırmanın ortak yazarı Spiekman, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Elimizdeki kemiklerden onun da bir etçil olduğu açık ama bu hayvanlar, kendilerinden çok daha sonra evrimleşen T-Rex gibi ünlü etçil dinozorların aksine epey küçüktü."
Buna rağmen Spiekman ve meslektaşları, yeni dinozorun besin zincirinin tepesinde yer alan süper avcılardan biri olduğunu düşünüyor. İşte bu nedenle dinozor "baş ejderha" diye nitelendi.
Yeni türün keşfi, yaşadığı ortama dair de bilgiler sağladı. Spiekman, "Bu örneklerin bulunduğu alan, hayvanın yaşadığı dönemde büyük olasılıkla bir adaydı" dedi ve ekledi:
"Adalarda yaşayan türler, ada cüceliği denen bir olgu nedeniyle genellikle ana karadaki türlerden daha küçüktür."
Öte yandan araştırmacılar bu olguyu kanıtlayabilmek için ileri araştırmalar gerektiğini vurguluyor. Spiekman bunu şöyle açıklıyor:
"Bu süre zarfında bu bölgede ada cüceliği potansiyelini araştırmak için daha çeşitli ve çok sayıda araştırmaya ihtiyacımız var ama bunu kanıtlayabilirsek, söz konusu evrimsel fenomenin bilinen en erken oluşumu bu bölge olurdu."
Independent Türkçe, CNN International, The Guardian



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT