Tütün kullanımının çok daha eskiye dayandığı keşfedildi

Keşif, eski insanların düşünüldüğünden 9 bin yıl önce tütün kullandığını gösteriyor

Arkeologların keşfettiği eski ocakta ateş yakmak için söğüt ağacı kullanılmıştı (Daron Duke)
Arkeologların keşfettiği eski ocakta ateş yakmak için söğüt ağacı kullanılmıştı (Daron Duke)
TT

Tütün kullanımının çok daha eskiye dayandığı keşfedildi

Arkeologların keşfettiği eski ocakta ateş yakmak için söğüt ağacı kullanılmıştı (Daron Duke)
Arkeologların keşfettiği eski ocakta ateş yakmak için söğüt ağacı kullanılmıştı (Daron Duke)

Bilim insanları tütün kullanımının bilinen en eski örneğini ABD’nin Utah eyaletinde keşfetti.
Çölde bulunan kömürleşmiş tohumlar, Amerika'ya gelen ilk insanların bu bitkiyi kullandığını kanıtladı.
Keşif, insanların daha önce düşünüldüğünden binlerce yıl önce tütünden yararlandığı anlamına geliyor.
Araştırmacılar, eski zamanlarda insanların kullandığı bitkiler arasında en önemli sosyal ve ekonomik etkiye tütünün sahip olduğunu söyledi.
Tütünün Mayalar ve diğer yerli Amerikan halkları arasında kutsal veya tıbbi uygulama alanlarında kullanıldığı bildirildi. Bitki ayrıca Batı'nın Yeni Dünya'da genişlemesinde ve sömürge ekonomisinde de rol oynadı.
Bu keşiften önceki en eski kanıt, 2018'de Journal of Archaeological Science: Reports isimli akademik dergide yayımlanan bir araştırmadan gelmişti.
O araştırmaya göre tütün kullanımının bilinen en eski kanıtı, Alabama'daki pipolarda bulunan ve yaklaşık 3 bin 300 yıl öncesine dayanan nikotin örnekleriydi.
Şimdiyse araştırmacılar, insanların o tarihten 9 bin yıl önce tütün kullandıklarına dair kanıtlar tespit etti.
Hakemli bilimsel dergi Nature Human Behaviour’da yayımlanan yeni çalışmada arkeologlar Utah'taki Büyük Tuz Gölü Çölü'nde bulunan, bir avcı-toplayıcı kampının kalıntılarını içeren çamur düzlüklerinde kazı yaptı.
Araştırmanın başyazarı Daron Duke, burada taş yapılarla çevrili bir ocak bulduklarını ve bu ocakta yemek pişirildiğine dair kanıtlar elde ettiklerini aktardı.
Radyo karbon analizleri, ocakta kullanılan malzemelerin ve odunun yaklaşık 12 bin 300 yıl önceden kaldığını ortaya koydu. En şaşırtıcı keşif ise ocağın içinde bulunan, kömürleşmiş haldeki 4 tütün kalıntısıydı.
Livescience’a konuşan Duke, "Tütün tohumları bulmak sürpriz oldu" ifadelerini kullandı:
"Geçmişteki insanlar gerçek botanikçilerdi. Amerika'ya geldiklerinde tütünün sarhoş edici etkisini hızla keşfetmişler."
Araştırmacılar, bu bölgedeki insanların o dönemde tütünü tam olarak nasıl kullandığını netleştiremedi. Ancak bu tohumların nikotin yüklü tütün yapraklarının varlığına işaret ettiği belirtildi.
Bu tür ipuçlarını göz önüne alan ekip, muhtemelen bu insanların ocağın yanında tütün çiğnediği veya tüttürdüğü sonucuna vardı.
Araştırmacılar, tütün kullanımına dair kanıtların bulunabileceği diğer alanlarda da çalışmalar yürütmek istiyor.
Bu tür çalışmaların tütünün ekimi ve kullanımı arkasındaki itici kültürel güçlere ışık tutabileceği düşünülüyor.
 
Independent Türkçe, Livescience



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news