Irak’taki bağımsız milletvekillerinden Meclis’te muhalefet bloğu kurma adımı

Bağımsız milletvekilleri, İmtidad ve Yeni Nesil hareketlerinden oluşacak muhalefet bloğu, devlet kurumlarında yaygınlaşan yolsuzlukla mücadele edecek.

Irak seçimlerinde şaibe olduğunu iddia eden Şii siyasi ve silahlı gruplar, Bağdat’ta BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert’e yönelik tehdit içerikli posterler astı (Reuters)
Irak seçimlerinde şaibe olduğunu iddia eden Şii siyasi ve silahlı gruplar, Bağdat’ta BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert’e yönelik tehdit içerikli posterler astı (Reuters)
TT

Irak’taki bağımsız milletvekillerinden Meclis’te muhalefet bloğu kurma adımı

Irak seçimlerinde şaibe olduğunu iddia eden Şii siyasi ve silahlı gruplar, Bağdat’ta BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert’e yönelik tehdit içerikli posterler astı (Reuters)
Irak seçimlerinde şaibe olduğunu iddia eden Şii siyasi ve silahlı gruplar, Bağdat’ta BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert’e yönelik tehdit içerikli posterler astı (Reuters)

Irak’ta 10 Ekim’de düzenlenen seçimlerde başarı elde ederek Meclis’e girmeye hak kazanan bağımsız milletvekillerinin yanı sıra Ekim Hareketi’nin akabinde kurulan ve seçimde 9 sandalye kazanan İmtidad Hareketi ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) partilerinden olan ve seçimde 9 sandalye alan Yeni Nesil Hareketi, yeni yasama döneminde Meclis’te muhalefet bloğunu kurmak için kolları sıvadı. Irak devlet kurumlarının çoğunda yaygınlaşan yolsuzlukla mücadele amacıyla hükümet çalışmalarını sıkı bir şekilde denetlemek, muhalefet bloğunun öncelikli görevlerinden biri olacak. Bu blok, eğer bu konuda başarılı olursa, 2005’ten bu yana Irak Meclisi’nin tanık olacağı ilk muhalif cephenin çekirdeğini oluşturacak.
Necef vilayetinde seçimi kazanan 5 bağımsız milletvekili, Meclis’te muhalefet bloğunu oluşturma meselesini görüşmek için diğer bağımsız milletvekilleri ve seçimi kazanan bazı muhaliflerle Pazar günün bir toplantı düzenledi. Toplantıya katılan Necef bağımsız Milletvekili Hadi es-Selam, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Hedefimiz, yolsuzluğun tüm tezahürlerine karşı bir muhalefet bloğu kurmak” dedi.
Selam, kurulması planlanan blokta kaç vekilin bulunacağı sorusuna şu yanıtı verdi:
“Başlangıç olarak bir veya iki vekille de olsa yolsuzlukla mücadele etmeye çalışacağız. Devlet kurumlarında yaşanan yolsuzluğun her türüne karşı gerekli tecrübemiz var. Meclis’e girmeye hak kazanmadan önce onun (yolsuzluk) üzerinde çalıştık. Evet, bloktaki üye sayısı önemli. Bu sayının 20 milletvekili sınırını aşacağını düşünüyorum.”
Seçimi kazanan bazı bağımsız adayların başbakanlık koltuğunu alabileceklerine dair açıklamaları değerlendiren Selam, “Biz bu sözlerle ilgilenmiyoruz. Hedefimiz bir muhalefet bloğu oluşturmak, bir makam veya başkanlık elde etmek değil” diye konuştu.
IKBY partilerinden olan Yeni Nesil Hareketi’nin seçimi kazanan adayı Serva Abdulvahid, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Meclis çatısı altında diğer vekillerle birlikte muhalefet bloğu kurmak istediklerini doğruladı. Muhalefet bloğunun kurulması hedefiyle Necef’te yapılan toplantıya katılan vekillerden biri de Abdulvahid’di. Yeni Nesil Hareketi, Ekim Hareketi’nden sonra kurulan İmtidad Hareketi gibi muhalefet safında yer alan bir siyasi grup olarak biliniyor. Abdulvahid, “İmtidad Hareketi ve aynı şekilde özellikle Necef’teki bağımsız milletvekilleri ile muhalefet bloğunu oluşturma konusunda prensipte anlaştık. Bloktaki üye sayısını şimdiden kestirmek zor. Ancak blok etkili ve güçlü olacak. Bazı bağımsızlar halen bekliyor. Bazıları da muhtemelen etkili partilerden gelen cazip tekliflere yöneldi. Ancak biz muhalefet ilkesi üzerinde mutabıkız. Başbakanlık koltuğunu alma meselesi hakkında konuşmak istemiyorum. Etkili geleneksel partilerin Irak’ın geri kalan vilayetlerine hakim olması sebebiyle IKBY’den tek bir bağımsız bile kazanmadı” ifadelerini kullandı.
Vasıt vilayetinde seçimi kazanan bağımsız milletvekili ve Avukat Seccad Salim, muhalefet bloğuna ilişkin Şarku’l Avsat’a şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bağımsız milletvekilleri Meclis içinde bir blok kurmak için ciddi atılımlar gerçekleştiriyorlar. Yeni bir siyasi çalışma formülü üzerinde anlaşmak amacıyla tüm bağımsız vekilleri çekmek için var gücümüzle çabalıyoruz. Tüm bağımsız vekiller arasında ortak bir nokta var o da kendilerine oy veren seçmen kitlesinin iktidardaki geleneksel partilerine oy vermeyen seçmen kitlesinden oluşmasıdır. Bu kitlenin tamamı eski hükümetlerin performansından memnun değil. Bu ortak nokta bağımsız vekillerin farklı bir çalışma ve davranış modeli ortaya koymayı istemelerini sağlıyor.”
Necef’te seçimi kazanan Haydar Tarık eş-Şamhi, bazı bağımsız vekillerin başbakanlık koltuğunu almakla ilgili dile getirdiği çekincelere katılmadığını ve bağımsız vekillerin bu koltuğu almasını ihtimal dışı görmediğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan Şamhi, “Başbakanlık koltuğu da dahil olmak üzere her mesele tartışılabilir. Biz esasında, ister başbakanlık koltuğu ister başka meselelerde olsun, yeni bir siyasi vizyon dayatmaya çalışacak etkili ve güçlü bir blok oluşturmak istiyoruz” dedi.
Şamhi, kurulması planlanan bu bloğun karşılaşabileceği en önemli sorunun ne olduğu sorusuna, “En önemli sorun, bağımsız vekillerin diğer partilerin baskılarına maruz kalması veya cazip tekliflerine kapılmasıdır. Bununla birlikte şu ana kadar herhangi bir bağımsız vekilin geleneksel parti veya oluşumlara katıldığını duymadık. Bence biz en az 25 vekilde oluşan ve elbette etkili olacak bir blok kurabiliriz” diye yanıt verdi.



Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.


İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.


Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

TT

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentindeki tünellerde Kassam Tugayları’na bağlı unsurları öldürdüğüne ve esir aldığına dair ardı ardına yaptığı açıklamalar, bu kişilerin kim olduklarına ve özellikle Mayıs 2024’te İsrail’in kenti işgal etmeye başlamasından, ardından operasyonu genişleterek tam kontrol sağlamasından sonra, tünellerde nasıl bu kadar uzun süre gizlenebildiklerine ilişkin pek çok soruyu beraberinde getirdi.

Bir aydan uzun bir süre boyunca, bu unsurların tünellerden silahsız ve can güvenliklerini sağlayacak bir yöntemle çıkarılmasına yönelik temaslar yürütülüyordu. Bu girişimler, İsrailli subay Hadar Goldin’in naaşının 9 Kasım’da teslim edilmesini hızlandırdı. Ancak İsrail, dosyayı Türkiye ile birlikte takip eden ABD ile yapılan sözlü mutabakatları daha sonra ihlal ederek bu kişilere güvenli çıkış izni tanımadı.

Günler ilerledikçe İsrail, söz konusu unsurları tünellerden veya sığınaklarından çıktıkları anda hava saldırılarıyla ya da doğrudan takip ederek öldürmeye veya esir almaya başladı. Bu durum, Refah’ın doğusundaki Ceninah Mahallesi’nde tünellerin son kalan ceplerinin tamamen kuşatılmasıyla daha da yoğunlaştı.

Tünellerde ve pusu bölgelerinde 8 ay

Şarku’l Avsat’a  konuşan Hamas içindeki sahaya yakın kaynaklar, “Bu direnişçilerin, savaşın büyük kısmını, İsrail ordusunun kentte konuşlanmasına ve çok sayıda tünele girmesine rağmen, çoğu zaman tünellerin içinde geçirdiklerini” söyledi. Kaynaklara göre tüneller, İsrail’in tüm ayrıntılarını hâlâ çözemediği bir yapıda inşa edilmişti.

Aynı kaynaklar, Kasım 2023’teki ilk 7 günlük ateşkes sırasında söz konusu savaşçıların yer üstüne çıktığını, çatışmalar yeniden başlayınca tekrar tünellere döndüğünü aktardı. Bu süreçte zaman zaman yer üstünde hareket ettikleri, pusu noktaları arasında geçiş yaptıkları, ardından yeniden tünellere çekildikleri belirtildi. Komutanlarıyla temas, Ocak 2024’te varılan ikinci ateşkese kadar sürdü. Bu ateşkes 18 Mart’a kadar devam etti.

Kaynaklardan biri, çatışmaların yeniden başlaması öncesinde, İsrail ordusunun Refah’ta konuşlanmasına rağmen bazı savaşçıların yer üstüne çıkarak Han Yunus’a ulaştığını, burada komutanlarıyla buluştuğunu ve bazılarıyla birlikte Şubat 2024’te İsrailli esir Avraham Mengistu’nun teslim sürecine katıldığını söyledi. Mengistu, 2014 savaşından beri Gazze’de tutuluyordu.

Savaş yeniden başlayıp diplomatik girişimler sonuçsuz kaldıktan sonra Kassam unsurları tüneller aracılığıyla tekrar Refah’a döndü ve yer üstündeki pusu bölgelerine geri yerleşti.

rth
İsrailli rehine Avraham Mengistu, Hamas ile İsrail arasında geçen Şubat ayında Refah'ta imzalanan esir değişim anlaşması kapsamında teslim platformunda görülüyor (Reuters)

Mart ayı sonunda itibaren bu kişiler, Ağustos ayına kadar komutanlıklarıyla irtibat hâlinde kaldı. Bu süre zarfında İsrail’in Refah’ı tamamen kontrol altına aldığı yönündeki açıklamalarına rağmen, İsrail güçlerine kayıplar verdiren bir dizi saldırı gerçekleştirdiler.

Bu dönemde Kassam Tugayları “Cehennem Kapıları” adını verdiği operasyonlar dizisini başlattı. Askeri araçların, tuzaklanmış evlerin ve tünel çıkışlarının patlatıldığı saldırılarda yaklaşık 6 İsrail askerinin öldürüldüğü açıklandı. Bu saldırılardan birinde Kassam unsurlarının bir İsrail askerini esir almaya çalıştığı belirtildi.

Hamas, o dönem yürütülen ateşkes müzakerelerinde, Refah Taburu’nun hâlâ sahada aktif olduğuna dair bir mesaj vermeyi hedefliyordu. Buna karşın İsrail’in askeri kaynakları, taburun tümüyle dağıtıldığını savunuyordu.

Doğrulanabilen bilgilere göre, Kassam komutanlarıyla birlikte Refah’ta bulunan savaşçılar yer altı tünellerinde ve yer üstündeki pusu noktalarında toplamda 8 aydan fazla süre geçirdi.

Yiyecek ve suya nasıl ulaştılar?

Ateşkesin ardından İsrail ordusunun kontrolündeki bölgede sıkışan bu savaşçıların iaşesiyle ilgili soruları yanıtlayan saha kaynakları, tünellerde belirli miktarda yiyecek ve suyun önceden stoklanmış olduğunu aktardı.

Kaynaklardan biri, geçmişte benzer şekilde erzakın tükendiği bir savaş deneyimine atıfla, savaşçıların muhtemelen İsrail askerlerinin daha önce kullandığı evlerde bıraktığı yiyeceklerden ya da hasar görmemiş Filistinli evlerindeki malzemelerden faydalanmış olabileceğini söyledi. Sosyal medyada aylar önce paylaşılan, “ev sahiplerinden aldıkları yiyecekler için helallik isteyen Hamas ve İslami Cihad mensuplarının bıraktığı notlar” buna örnek gösterildi.

Kaynaklar, Kassam’ın elit birliklerinin görevleriyle yer altındaki destek gruplarının görevlerinin birbirinden farklı olduğuna da dikkat çekti. Bazılarının lojistik ve ikmal, bazılarının pusu operasyonları yürüttüğü, bazılarının ise farklı gruplar arasında geçiş yaparak doğrudan saha komutanlığı ile temas kurduğu belirtildi.

Öne çıkan komutanlar

İsrail medyasının öldürülmelerinin ardından fotoğraflarını yayımladığı kişiler arasında, Refah’ın doğu tabur komutanı Muhammed el-Bavab, yardımcısı ve aynı zamanda eniştesi İsmail Ebu Lebde, ayrıca elit birlik komutanı Tufik Salim bulunuyor.

Kaynaklara göre Ebu Lebde, Avraham Mengistu’nun teslim edilmesi sürecinde Kızılhaç ekibiyle doğrudan temas kuran isimdi. Bavab ise süreci uzaktan takip etti.

Her iki isim de 2014 savaşında İsrailli subay Hadar Goldin’in kaçırılması operasyonunu yöneten kişiler olarak biliniyor.

df
Kızılhaç araçları, Hadar Goldin'in cenazesini geçtiğimiz kasım ayında Gazze Şeridi'nde taşıyor (Reuters)

İsrail’in öldürdüğü isimler arasında ayrıca, Hamas Siyasi Büro üyesi Gazi Hamad’ın oğlu Abdullah Hamad da bulunuyor. Abdullah Hamad’ın müzakere heyetinin üyesi olduğu, savaş öncesinde Hamas yönetimine bağlı Rubat Askerî Koleji’nden mezun olduğu ve eğitimci olarak görev yaptığı aktarıldı. Abdullah Hamad, kuzeni Ahmed Said Hamad ile birlikte, tünelde Kassam komutanları ve diğer savaşçılarla aynı noktada öldürüldü.

Kaynaklar, Gazi Hamad’ın kardeşi Said Hamad’ın ise 7 Ekim saldırısına katılan damatlarının öldürülmesinin ardından üç kızını İsrail bombardımanında kaybettiğini belirtti.