Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Kovid-19’un insanlar üzerindeki farklı etkilerinin sebeplerini keşfetmek için şu ana kadar 400 kişi çalışmaya gönüllü katıldı

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?
TT

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Akademik bilim dergisi Nature Immunology’de yayınlanan “SARS-CoV-2 enfeksiyonuna karşı direncin insan genetik temelini incelemek için küresel bir çaba” başlıklı yeni araştırmada Kovid-19’un neden hastaları farklı şekillerde etkilediği sorusuna cevap arandı. 14 bilim insanından oluşan uluslararası ekibin araştırma sonuçlarına göre, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) enfeksiyonuna karşı verilen tepkide bireyler arasında büyük değişiklikler görülüyor. Zira vakalardan bazıları asemptomatik olurken bazıları hayatlarını tehdit eden enfeksiyonlar geçiriyorlar. Pandeminin ortaya çıkmasının üzerinden bir yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, hala bazı kişilerin neden virüse karşı bağışık olduğu hakkında çok az şey biliniyor. Bu konuya yönelik bir açıklamanın bulunması, hastalığın tedavi edilmesi veya önlenmesi için yeni yöntemlerin bulunmasını sağlayacağından, cevabının bulunması için büyük çaba gösteriliyor.
ABD, Kanada ve Avrupa’daki üniversitelerden bilim insanları makalede pandeminin, bazı kişiler hiçbir semptom göstermezken, bazılarının ciddi semptomlar göstererek hayatlarını kaybetmesi ile virüslere karşı insanların bağışıklık tepkilerinin gözle görülür çeşitliliğini tüm dünyaya hatırlatmaya yardımcı olduğunu söyledi. Yazarlar aynı aile içinde bireyler arasında da çok net farklıların gözlemlediğini örneğin, ailede herkes hastalanırken bir kişinin enfekte olmadığı aynı şekilde yüksek riskli bir ortamda çalışan ancak hasta olmayan kişilerin olduğu durumlar olduğu belirttiler.
Bilim insanları makalelerinde, şu anda hiç kimsenin neden böyle bir farklılığın olduğunu gerçekten bilmediğini belirtiyorlar. Bu konuda yapılan çalışmaların yeterli olmadığını, kapsamlı bir açıklama içermediğini vurguluyorlar. Bununla birlikte, kan grubu 0 olan kişilerin enfekte olduklarında daha az sıkıntı çektiğine dair bazı raporlar bulunuyor. Vücudun ürettiği bazı proteinlerin virüsle mücadelesi sırasında daha az veya daha fazla aktif olduğunu gösteren başka çalışmalar da bulunuyor. Yapılan araştırmalarda virüsün ACE2 veya TMEM41B gibi reseptörlere sahip proteinlere ihtiyaç duyduğu ve eğer insanların reseptörleri yoksa virüsün çoğalamayacağı da tespit edildi.
Şarku’l Avsat’ın Nature Immunology’den aktardığına göre Yazarlar, Kovid-19 enfeksiyonlarına verilen yanıtın değişkenliği konusunda büyük bir çalışmanın yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu ve böyle bir çalışmanın, enfekte olmuş olmalarının gerekli olduğu düşünülen kişileri içermesi gerektiği belirtiliyor. Özellikle tüm aile hasta iken aile fertlerinden birinin enfekte olmadığı bir ailenin tüm bireylerinin aktif olarak katılması da gerekli görülüyor.
Yazarlar, böyle bir çalışmanın ilk adımlarının halihazırda devam ettiğini, gerekli kriterleri karşılayan 400 gönüllünün imza attığını ve hala çalışma için daha fazla gönüllüye ihtiyaç olduğunu söylediler.
Bilim insanları, pandeminin doğasının yeni tip koronavirüs virüsünün yakın zamanda ortadan kalkmayacağını gösterdiğini dolayısı bilim camiasının, insanların Kovid-19’a yakalandığında neden bu kadar farklı tepki verdiğinin tam olarak anlaşılmanın faydalı olacağını belirterek araştırmayı sonlandırıyorlar.
14 kişilik bilim insanı heyetinde Laurent Abel, Donald C. Vinh, Elżbieta Kaja, Beth A. Drolet, Qian Zhang, Cliona O’Farrelly, Giuseppe Novelli, Carlos Rodríguez-Gallego, Filomeen Haerynck, Carolina Prando, Aurora Pujol, Helen C. Su, Jean-Laurent Casanova ve András N. Spaan  yer alıyor. Çalışmaya ayrıca 38 bilim insanının mensup olduğu Kovid İnsan Genetik Çabası ekibi de katkı sundu.



Santorini depremlerinin sırrı çözüldü

Atina yönetimi, adada marta kadar olağanüstü hal ilan etmişti (Reuters)
Atina yönetimi, adada marta kadar olağanüstü hal ilan etmişti (Reuters)
TT

Santorini depremlerinin sırrı çözüldü

Atina yönetimi, adada marta kadar olağanüstü hal ilan etmişti (Reuters)
Atina yönetimi, adada marta kadar olağanüstü hal ilan etmişti (Reuters)

Bilim insanları, Yunanistan'ın Santorini Adası'nı sarsan depremlerin nedenini belirledi. 

Birleşik Krallık, Fransa ve Yunanistan'dan bilim insanlarının yaptığı incelemelerin sonuçları hakemli dergi Science'ta dün yayımlandı. 

Araştırmacılar Santorini, Yamurgi (Amorgos) ve Anafiye (Anafi) adalarının altında şubatta başlayan ve yaklaşık üç ay süren sismik aktiviteyi inceledi. 

Bilim insanları, yapay zekadan da faydalanarak bölgenin zemininin üç boyutlu bir modelini geliştirdi. 

İncelemelerde, yerkabuğunda yatay olarak yaklaşık 20 kilometre yol alan 25 binden fazla depremin, yeraltı kanallarından akan erimiş kayaçların etkisiyle tetiklendiği belirlendi. 

Depremlerin, Santorini'nin yaklaşık 8 kilometre açığında yer alan aktif denizaltı yanardağı Kolumbo'nun altından, Santorini ve Anydros adaları arasındaki 30 kilometrelik bir kanal boyunca magmanın yatay hareketiyle oluştuğu tespit edildi. Bu magma hareketinin deniz tabanının yaklaşık 10 kilometre altında gerçekleştiği belirtildi. 

Araştırmacılar, kabuktan geçen magma hacminin 200 bin olimpik yüzme havuzunu doldurabilecek büyüklükte olduğunu söylüyor. "Magma intrüzyonları" diye de bilinen bu olayın, kaya katmanlarını parçalayarak binlerce sarsıntıya yol açtığı ifade ediliyor. 

Araştırmanın başyazarı jeofizikçi Anthony Lomax, her bir sarsıntıyı sanal sensör olarak kullanıp bunları yapay zekayla modellediklerini söylüyor. Sonuçların, magmanın hareketiyle eşleştiğini belirtiyor. 

Baş araştırmacılardan Stephen Hicks de magmanın mevcut durumuna dair şunları söylüyor: 

Magmanın birkaç saat ila birkaç gün içinde yüzeye çıkıp patlayabileceğini biliyoruz. Ancak sismik hareketlilik şu anda durulduğu için eriyik maddenin nihayetinde kabuğun derinliklerinde sıkışıp soğuduğundan neredeyse eminiz.

Art arda meydana gelen depremler nedeniyle turistik adadan en az 11 bin kişi tahliye edilmişti. 

Santorini Yanardağı'nın 3 bin küsur yıl önce patlamasıyla bugün sadece bir kısmı su üstünde kalan adada yaklaşık 15 bin kişi yaşıyor. En son 1956'daki büyük depremle sarsılan ada yılda 3,4 milyon turisti ağırlıyor. 

Independent Türkçe, BBC, Phys.org, Reuters


Oscarlı yıldız: Beni aramaları için 20 yıl bekledim

Mumya, Amerikalı macera düşkünü Rick ve Ölüler Şehri'nde rehberlik ettiği Britanyalı kardeşlerin yanlışlıkla 3 bin yıllık bir laneti uyandırmasını anlatıyordu (Universal)
Mumya, Amerikalı macera düşkünü Rick ve Ölüler Şehri'nde rehberlik ettiği Britanyalı kardeşlerin yanlışlıkla 3 bin yıllık bir laneti uyandırmasını anlatıyordu (Universal)
TT

Oscarlı yıldız: Beni aramaları için 20 yıl bekledim

Mumya, Amerikalı macera düşkünü Rick ve Ölüler Şehri'nde rehberlik ettiği Britanyalı kardeşlerin yanlışlıkla 3 bin yıllık bir laneti uyandırmasını anlatıyordu (Universal)
Mumya, Amerikalı macera düşkünü Rick ve Ölüler Şehri'nde rehberlik ettiği Britanyalı kardeşlerin yanlışlıkla 3 bin yıllık bir laneti uyandırmasını anlatıyordu (Universal)

Brendan Fraser kendisine dünya çapında ün kazandıran Mumya (The Mummy) serisinin geri dönüş haberi üzerine Associated Press'e röportaj verdi.

56 yaşındaki aktör, serinin 2008'deki üçüncü ve son filminin ardından rafa kaldırıldığını hatırlattı. 

Fraser, halihazırda hazırlanan 4. filmin geçmişte Mumya: Ejder İmparatoru'nun Mezarı'nın (The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor) yerine düşünüldüğünü açıkladı. Ancak o yaz Pekin'de Yaz Olimpiyatları düzenlendiği için yapımcılar Çin'de geçen projeyi öne almış:

Yapmak istediğim film hiçbir zaman yapılmadı. O yıl Olimpiyatlar'ın yayın hakkı NBC'deydi. İkisini bir araya getirdiler ve Çin'e gittik. Şanghay'da çalışmak inanılmaz bir deneyimdi. Üçüncü filmden gurur duyuyorum çünkü tek başına düşünüldüğünde iyi bir filmdi. Gittik ve farklı bir ekiple elimizden gelenin en iyisini yaptık.

Fraser sözlerine şöyle devam etti:

Ama asıl yapmak istediğim film henüz çıkmadı. Beni aramaları için 20 yıl bekledim. Artık hayranlara istediği şeyi vermenin zamanı geldi.

Matt Bettinelli-Olpin ve Tyler Gillett'ten oluşan "Radio Silence" ikilisi, serinin 4. filminin yönetmen koltuğunda olacak. Bettinelli-Olpin ve Gillett, 2019 yapımı korku komedi Saklambaç (Ready or Not) ve 2022 tarihli Çığlık 5'le (Scream) tanınıyor.

4. filmde Brendan Fraser ve Rachel Weisz yeniden bir araya geliyor. Fraser ve Weisz, ilk olarak 1999'da vizyona giren Mumya'da başrolleri paylaşmış ve film büyük bir gişe başarısı yakalamıştı. 

Hikaye, bir hazine avcısının doğaüstü güçlere sahip lanetli bir Mısır rahibini yanlışlıkla uyandırmasını konu alıyordu ve Fraser'ı aksiyon sinemasının yıldızları arasına sokmuştu. 

Ünlü oyuncu, 2001'de Mumya Geri Dönüyor (The Mummy Returns) ve 2008'de Mumya: Ejder İmparatoru'nun Mezarı'yla seriye devam etmişti. Weisz ise üçüncü filmde yer almamıştı.

Universal, 2017'de Tom Cruise başrollü yeni bir Mumya filmiyle seriyi yeniden başlatmayı denemiş ancak yapım gişede başarısız olmuştu. 

Hollywood'dan bir süre uzak kalan Fraser, 2022'de Balina'yla (The Whale) büyük bir dönüş yapmış ve En İyi Erkek Oyuncu Oscar'ını kazanmıştı. O dönemde Variety'ye konuşan oyuncu, Mumya'da hayat verdiği popüler karakter Rick O'Connell'ı yeniden canlandırmaya sıcak baktığını söylemişti:

Nasıl olur bilmiyorum. Ama biri doğru fikri getirirse buna açığım.
 

Independent Türkçe, Deadline, Variety


Stephen King'in meşhur romanının satışı Rusya'da durduruldu

O (It), Göz (Carrie) ve Medyum (The Shining) gibi unutulmaz romanların arkasında o var (AFP)
O (It), Göz (Carrie) ve Medyum (The Shining) gibi unutulmaz romanların arkasında o var (AFP)
TT

Stephen King'in meşhur romanının satışı Rusya'da durduruldu

O (It), Göz (Carrie) ve Medyum (The Shining) gibi unutulmaz romanların arkasında o var (AFP)
O (It), Göz (Carrie) ve Medyum (The Shining) gibi unutulmaz romanların arkasında o var (AFP)

Korku edebiyatının ustası Stephen King'in en çok satan romanlarından O (It) artık Rusya'da satılamayacak.

RT'nin haberine göre, perşembe itibarıyla bu eserin kitapçılarda ve internet mağazalarında satılması yasaklandı. 

Rus devletine bağlı yayın organı, 16+ ibaresiyle raflarda olan O'nun aslında 18+ etiketiyle satılması gerektiğini öne sürüyor. 

İlk olarak 1986'da okuyucularla buluşan kitapta tasvir edilen cinsel ilişkilerde çocukların ve "geleneksel olmayan cinsel yönelime" sahip karakterlerin yer aldığı bildirildi. 

Rusya, 2022'de aldığı kararla eşcinsel ilişkileri teşvik eden içerikleri yasaklamıştı.

Sonrasında "uluslararası LGBT hareketi" ve ona bağlı kuruluşlar aşırılık yanlısı olarak adlandırılarak yasak kapsamına alınmıştı. 

RT'nin haberine göre, yasaklanan eserlere dair resmi bir liste olmasa da ülkenin önde gelen kitap perakendecilerinden biri geçen yıl 250'yi aşkın kitabı raflarından çıkardı. Bunlar arasında King'in diğer eserlerinin de olduğu aktarılıyor. 

Rusya'nın önde gelen yayınevi AST, King'in eserlerinin geçici olarak satıştan kaldırıldığını ve bu kitaplardaki yaş sınırlamalarıyla içerik uyarılarının incelendiğini duyurdu. 

78 yaşındaki King, Rusya'nın Ukrayna savaşını başlatmasıyla birlikte ülkedeki yayıncısıyla çalışmayı bırakmıştı. 

Aktif olarak kullandığı X hesabında Kiev yönetimini destekleyen Amerikalı yazar, Moskova'yı sivilleri öldürmekle suçluyor.

Independent Türkçe, RT, Novaya Gazeta Europe