Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Kovid-19’un insanlar üzerindeki farklı etkilerinin sebeplerini keşfetmek için şu ana kadar 400 kişi çalışmaya gönüllü katıldı

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?
TT

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Akademik bilim dergisi Nature Immunology’de yayınlanan “SARS-CoV-2 enfeksiyonuna karşı direncin insan genetik temelini incelemek için küresel bir çaba” başlıklı yeni araştırmada Kovid-19’un neden hastaları farklı şekillerde etkilediği sorusuna cevap arandı. 14 bilim insanından oluşan uluslararası ekibin araştırma sonuçlarına göre, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) enfeksiyonuna karşı verilen tepkide bireyler arasında büyük değişiklikler görülüyor. Zira vakalardan bazıları asemptomatik olurken bazıları hayatlarını tehdit eden enfeksiyonlar geçiriyorlar. Pandeminin ortaya çıkmasının üzerinden bir yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, hala bazı kişilerin neden virüse karşı bağışık olduğu hakkında çok az şey biliniyor. Bu konuya yönelik bir açıklamanın bulunması, hastalığın tedavi edilmesi veya önlenmesi için yeni yöntemlerin bulunmasını sağlayacağından, cevabının bulunması için büyük çaba gösteriliyor.
ABD, Kanada ve Avrupa’daki üniversitelerden bilim insanları makalede pandeminin, bazı kişiler hiçbir semptom göstermezken, bazılarının ciddi semptomlar göstererek hayatlarını kaybetmesi ile virüslere karşı insanların bağışıklık tepkilerinin gözle görülür çeşitliliğini tüm dünyaya hatırlatmaya yardımcı olduğunu söyledi. Yazarlar aynı aile içinde bireyler arasında da çok net farklıların gözlemlediğini örneğin, ailede herkes hastalanırken bir kişinin enfekte olmadığı aynı şekilde yüksek riskli bir ortamda çalışan ancak hasta olmayan kişilerin olduğu durumlar olduğu belirttiler.
Bilim insanları makalelerinde, şu anda hiç kimsenin neden böyle bir farklılığın olduğunu gerçekten bilmediğini belirtiyorlar. Bu konuda yapılan çalışmaların yeterli olmadığını, kapsamlı bir açıklama içermediğini vurguluyorlar. Bununla birlikte, kan grubu 0 olan kişilerin enfekte olduklarında daha az sıkıntı çektiğine dair bazı raporlar bulunuyor. Vücudun ürettiği bazı proteinlerin virüsle mücadelesi sırasında daha az veya daha fazla aktif olduğunu gösteren başka çalışmalar da bulunuyor. Yapılan araştırmalarda virüsün ACE2 veya TMEM41B gibi reseptörlere sahip proteinlere ihtiyaç duyduğu ve eğer insanların reseptörleri yoksa virüsün çoğalamayacağı da tespit edildi.
Şarku’l Avsat’ın Nature Immunology’den aktardığına göre Yazarlar, Kovid-19 enfeksiyonlarına verilen yanıtın değişkenliği konusunda büyük bir çalışmanın yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu ve böyle bir çalışmanın, enfekte olmuş olmalarının gerekli olduğu düşünülen kişileri içermesi gerektiği belirtiliyor. Özellikle tüm aile hasta iken aile fertlerinden birinin enfekte olmadığı bir ailenin tüm bireylerinin aktif olarak katılması da gerekli görülüyor.
Yazarlar, böyle bir çalışmanın ilk adımlarının halihazırda devam ettiğini, gerekli kriterleri karşılayan 400 gönüllünün imza attığını ve hala çalışma için daha fazla gönüllüye ihtiyaç olduğunu söylediler.
Bilim insanları, pandeminin doğasının yeni tip koronavirüs virüsünün yakın zamanda ortadan kalkmayacağını gösterdiğini dolayısı bilim camiasının, insanların Kovid-19’a yakalandığında neden bu kadar farklı tepki verdiğinin tam olarak anlaşılmanın faydalı olacağını belirterek araştırmayı sonlandırıyorlar.
14 kişilik bilim insanı heyetinde Laurent Abel, Donald C. Vinh, Elżbieta Kaja, Beth A. Drolet, Qian Zhang, Cliona O’Farrelly, Giuseppe Novelli, Carlos Rodríguez-Gallego, Filomeen Haerynck, Carolina Prando, Aurora Pujol, Helen C. Su, Jean-Laurent Casanova ve András N. Spaan  yer alıyor. Çalışmaya ayrıca 38 bilim insanının mensup olduğu Kovid İnsan Genetik Çabası ekibi de katkı sundu.



Güney Kore'de gündüz diskosu modası

Seoul Morning Coffee Club adlı mekandaki etkinliklere ülkedeki yabancılar da ilgi gösteriyor (Kim Keun Young/SMCC)
Seoul Morning Coffee Club adlı mekandaki etkinliklere ülkedeki yabancılar da ilgi gösteriyor (Kim Keun Young/SMCC)
TT

Güney Kore'de gündüz diskosu modası

Seoul Morning Coffee Club adlı mekandaki etkinliklere ülkedeki yabancılar da ilgi gösteriyor (Kim Keun Young/SMCC)
Seoul Morning Coffee Club adlı mekandaki etkinliklere ülkedeki yabancılar da ilgi gösteriyor (Kim Keun Young/SMCC)

İçki tüketiminin fazlalığıyla bilinen Güney Kore'de yeni nesiller eğlenmek için gündüz partilerine gidiyor. 

Sabah 8'de başlayan etkinliklerde alkol yerine kafein tüketen gençler böylece hem güne enerjik başlıyor hem de akşamdan kalmalık yaşamıyor. 

Mekandaki ses seviyesini düşük bulanlar, kulaklık takarak sesini yükselttikleri müzikle dans edebiliyor.

Washington Post, bu partilere katılan kişilerle konuştu.

Amerikan gazetesi, Asya ülkesinde Z kuşağının önceki nesillere göre sağlıklı yaşamı daha çok benimsediğini bildiriyor. 

32 yaşındaki Kim Hyo-hee, arkadaşlarıyla birlikte 5 bin metre koştuktan sonra gündüz diskosuna geldiğini söylüyor:

Gençken gece kulüplerine giderdim ama çok yorucu, içki içmek gerekiyor. Burada temiz bir eğlence var. Kalp egzersizi de yapılmış oluyor. Güne müthiş hissederek başlıyorum.

36 yaşındaki Kim Go-yang da şu yorumu yapıyor:

Güney Kore'nin içkisiz eğlenebilecek daha fazla etkinliğe ihtiyacı var. Sürekli içmenin manası ne? En nihayetinde başını derde sokuyorsun.

Bu etkinliklerden birinde plakların başına geçen DJ Minji de gündüz partilerini sevenlerden:

Bazıları parti kültürüne olumsuz bakıyordu. Müzikseverler de bu algı yüzünden yeterince eğlenemiyordu. O yüzden bu değişimi çok iyi karşılıyorum.

Washington Post bu tarz aktivitelerin Avrupa, ABD, Avustralya ve Singapur gibi yerlerde de popüler olduğunu aktarıyor. 

Ancak iş hayatında da içkinin önemli yer kapladığı Güney Kore'nin böyle bir adım atmasının daha dikkat çekici olduğu savunuluyor. 

Zira profesyonel hayatta katı hiyerarşinin bulunduğu ülkede çalışanlar iş partileriyle kaynaşıp çevre ediniyor.

Asya ülkesinde alkol tüketimine dair önemli görgü kurallarının bulunduğu, çocukların dillerinden düşmeyen APT. şarkısının da aslında bir içki oyununa dayandığı hatırlatılıyor. 

Diğer yandan son anketler, bazı patronların çalışanlarını içki içmeye zorladığı partilere gençlerin pek de sıcak bakmadığını gösteriyor. 

Ülkedeki resmi kayıtlara göre de alkol tüketimi azalıyor. 2011'den 2023'e kişi başı alkol tüketiminde yaklaşık yüzde 15'lik bir düşüş görüldü. 

Independent Türkçe, Washington Post, Korea Herald


Avatar 3, 2025'in sonuna damga vuruyor

71 yaşındaki üç Oscarlı yönetmen James Cameron, Avatar: Ateş ve Kül'de izleyicileri farklı bir Na'vi kabilesiyle tanıştırıyor (20th Century Studios)
71 yaşındaki üç Oscarlı yönetmen James Cameron, Avatar: Ateş ve Kül'de izleyicileri farklı bir Na'vi kabilesiyle tanıştırıyor (20th Century Studios)
TT

Avatar 3, 2025'in sonuna damga vuruyor

71 yaşındaki üç Oscarlı yönetmen James Cameron, Avatar: Ateş ve Kül'de izleyicileri farklı bir Na'vi kabilesiyle tanıştırıyor (20th Century Studios)
71 yaşındaki üç Oscarlı yönetmen James Cameron, Avatar: Ateş ve Kül'de izleyicileri farklı bir Na'vi kabilesiyle tanıştırıyor (20th Century Studios)

Avatar evreninin yeni halkası Ateş ve Kül (Avatar: Fire and Ash), ikinci hafta sonunda da izleyicinin ilgisini koruyarak 2025'i gişenin zirvesinde kapatmaya hazırlanıyor.

Film, cuma-pazar döneminde yaklaşık 60 milyon dolar hasılat elde ederek ikinci hafta sonunda yüzde 33'lük bir düşüş yaşadı. Nihai rakamlar, bugünün performansına göre netleşecek.

Bu performans, 2022 yapımı Avatar: Suyun Yolu'nun (Avatar: Way of Water) ikinci hafta sonunda yaşadığı yüzde 52'lik düşüşten daha iyi bir tablo ortaya koyuyor. Ancak 2009'daki ilk Avatar'ın ikinci hafta sonunda yalnızca yüzde 1,8 gerilemiş olması hâlâ aşılamayan bir rekor olarak duruyor.

Noel tatilinin etkisiyle Ateş ve Kül'ün Kuzey Amerika'daki 4 günlük hasılatı 84 milyon dolara ulaştı. Film, ikinci cuma gününde 3 bin 800 salonda 22,6 milyon dolar topladı. Pazar günü itibarıyla ABD toplamının 213,7 milyon dolara ulaşması bekleniyor. Yapım, küresel ölçekte ise şimdiden 500 milyon dolar barajını aşmış durumda.

Filmin ikinci hafta sonunda izleyici profili de güçlü seyrini sürdürdü. Genel izleyici oranı yüzde 88 olarak ölçülürken, ebeveynler yüzde 7, 12 yaş altı çocuklar ise yüzde 4'lük paya sahip oldu. 

İzleyicilerin yüzde 52'sini çocuklarıyla birlikte gelen anneler oluşturdu. Ebeveynler, 3 saat 17 dakikalık süreye sahip film için yüzde 90 oranında "kesinlikle tavsiye ederim" yanıtını verdi. 

Çoğunluğu erkeklerden oluşan çocuk izleyiciler ise filme yüzde 62 oranında "hemen izlenmeli" değerlendirmesinde bulundu. Genel izleyicide "kesinlikle tavsiye ederim" oranı yüzde 70 olarak kaydedildi. 

Ateş ve Kül, Jake ve Neytiri'nin oğulları Neteyam'ın ölümünün ardından gelişen olaylara odaklanıyor. Film, aynı zamanda Kül Halkı diye bilinen ve Mangkwan adlı ateş klanına liderlik eden Varang karakteriyle yeni ve ürkütücü bir tehdidi tanıtıyor. 

Başrolleri paylaşan Sam Worthington ve Zoe Saldaña'nın yanı sıra Stephen Lang, Jack Champion, Sigourney Weaver ve Britain Dalton kadroya geri dönerken; Oona Chaplin ve David Thewlis seriye yeni katılan isimler arasında yer alıyor.

Independent Türkçe, Variety, Deadline


Yarım asırlık korku klasiği Jamie Lee Curtis'i nasıl teğet geçti?

William Peter Blatty'nin aynı isimli romanından uyarlanan iki Oscarlı Şeytan, 12 yaşındaki Regan'ın hikayesini anlatıyor (Warner Bros.)
William Peter Blatty'nin aynı isimli romanından uyarlanan iki Oscarlı Şeytan, 12 yaşındaki Regan'ın hikayesini anlatıyor (Warner Bros.)
TT

Yarım asırlık korku klasiği Jamie Lee Curtis'i nasıl teğet geçti?

William Peter Blatty'nin aynı isimli romanından uyarlanan iki Oscarlı Şeytan, 12 yaşındaki Regan'ın hikayesini anlatıyor (Warner Bros.)
William Peter Blatty'nin aynı isimli romanından uyarlanan iki Oscarlı Şeytan, 12 yaşındaki Regan'ın hikayesini anlatıyor (Warner Bros.)

Jamie Lee Curtis, film yıldızı annesinin tercihi sayesinde çocuk yaşta korku filmlerinde rol almadığını söylüyor.

Curtis, kısa süre önce The Drew Barrymore Show'a konuk olarak, bir yapımcının kendisini ikonik korku filmi Şeytan (The Exorcist) için seçmelere çağırmak istediğini anlattı. Ancak annesi Janet Leigh, o dönem 12 yaşında olan kızını erken yaşta şöhretten ve dünyanın en korkutucu filmlerinden birinde oynamanın yaratabileceği olası travmalardan korumak için bu teklifi reddetti.

Curtis, süreci şöyle anlattı:

Yapımcı annemi arayıp, 'Şeytan adlı kitabın film uyarlamasını yapıyorum. Jamie'nin seçmelere girmesine izin verir misiniz?' dedi. O sırada muhtemelen 12 yaşındaydım; sevimliydim, biraz da afacan sayılırdım. Ama annem net bir şekilde 'Hayır' demişti.

Curtis, programın sunucusu Drew Barrymore'a da şu sözlerle seslendi:

Şükürler olsun ki annem, gerçekten çocukluğumu yaşamamı istedi. Senin sahip olamadığın bir şeydi bu. Sana bu seçenek tanınmadı.

Barrymore, ilk rolünü henüz 7 yaşındayken E.T.'de (E.T. The Extra-Terrestrial) Elliot'ın küçük kız kardeşini canlandırarak almıştı.

1973 yapımı Şeytan'da, şeytan tarafından ele geçirilen Regan karakterini ise Linda Blair canlandırmıştı. Blair, bu rolle 1974'te En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Oscar'a aday gösterilmişti.

Jamie Lee Curtis ise ilerleyen yıllarda korku türüyle özdeşleşen bir isim haline geldi. Oyuncu, 19 yaşındayken 1978 yapımı klasik Yabancı'yla (Halloween) büyük çıkış yakaladı. Ardından Sis (The Fog), Prom Night ve Dehşet Treni (Terror Train) gibi yapımlarda rol aldı. 

Curtis, son olarak 1978'de hayat verdiği Laurie Strode karakterini, 2022'de gösterime giren Cadılar Bayramı Sona Eriyor'la (Halloween Ends) yeniden canlandırdı.

Independent Türkçe, Variety, People