En çok karbonu Çin ve ABD'nin ardından beton salıyor

Beton endüstrisi, havacılığın üç katı karbon emisyonuna sahip (AFP)
Beton endüstrisi, havacılığın üç katı karbon emisyonuna sahip (AFP)
TT

En çok karbonu Çin ve ABD'nin ardından beton salıyor

Beton endüstrisi, havacılığın üç katı karbon emisyonuna sahip (AFP)
Beton endüstrisi, havacılığın üç katı karbon emisyonuna sahip (AFP)

Her yıl yaklaşık 14 milyar metreküp üretilen beton, dünyanın en büyük karbon yayıcılarından biri.
Zira betonun temel bileşeni olan çimento tek başına, küresel karbon emisyonunun yüzde 7'sini oluşturuyor. Bu sayı, dünyanın en büyük iki karbon yayıcısı Çin ve ABD'nin hemen ardından geliyor.
İklim bilimci Valérie Masson-Delmotte AFP'ye yaptığı açıklamada, çimento endüstrisinin Avrupa Birliği veya Hindistan'dan daha fazla karbon salımı yaptığını kaydetti.

Çimento nasıl karbondioksit yayıyor?
Betondaki çakılları ve taşları bir arada tutmaya yarayan çimento, bir fırında kil ve kireçtaşının pişirilmesiyle üretilen klinkerden yapılıyor. Bu süreçte karbondioksit ortaya çıkıyor.
Bir ton çimento üretmek için bin 400 santigrat dereceye kadar olan pişirme işleminde yaklaşık 1 ton karbondioksit yayılıyor.
Bu kimyasal reaksiyon, emisyonun yüzde 70'ine sebep oluyor. Geri kalan yüzde 30'sa fırında kullanılan enerjiden geliyor.

Emisyon nasıl azaltılabilir?
Beton endüstrisi 2050'ye kadar karbon nötr olmayı planlıyor. Küresel Çimento ve Beton Birliği ayrıca ekimde, 2030'a kadar emisyonları yüzde 25 azaltma hedefi belirledi.
Bu, 10 yılda yaklaşık 5 milyar ton karbondioksiti durdurma anlamına geliyor. AFP, haberinde sektörde emisyondan kurtulmanın büyük ölçüde karbon akalama ve depolama gibi henüz pek uygulanmayan teknolojilere bağlı olduğunu yazdı.
Eski betonların dönüştürülmesi ve fırınlarda biyoyakıtların kullanılması da öneriliyor.
Bu konuda bazı girişimler de çalışıyor. ABD merkezli Solidia, karbon yakalayıp bunu beton karışımını kurutmak için kullanmayı planlıyor. Bu, üretimde ihtiyaç duyulan su miktarını da en aza indiriyor.
Kanada'daysa CaronCure, sıvılaştırılmış karbondioksitin betona nasıl enjekte edileceğini ve orada nasıl depolanacağını araştırıyor.

"Yeşil" çimento
Endüstri ayrıca gözünü, geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılmış "yeşil" çimentolara dikti. Küresel Çimento ve Beton Birliği'ne göre Birleşik Krallık'ta betonun yüzde 26'sı halihazırda bu şekilde üretiliyor.
Geleneksel üreticiler, makinelerini modernize ederek "yeşil" çimento üretmelerinin zaman alacağını söylüyor.
Ancak yeni üreticiler buna odaklanmış durumda. Fransa'daki Hoffman Green Cement bunlardan biri. Hoffman Green Cement uçucu kül ve yüksek fırın cürufu gibi endüstriyel atıklardan çimento üretiyor.
Şirketin kurucusu Julien Blanchard, "yeşil" çimentonun daha pahalıya satılsa da talebin yüksek olduğunu söyledi.
Independent Türkçe, AFP, Guardian



Bataryalar için yeni bir malzeme geliştiren bilim insanlarından dünya rekoru

(Reuters)
(Reuters)
TT

Bataryalar için yeni bir malzeme geliştiren bilim insanlarından dünya rekoru

(Reuters)
(Reuters)

Andrew Griffin 

Bu çığır açıcı gelişme, sonunda katı hal bataryalarının üretimine ve yaygın kullanımına olanak sağlayabilir. Bunlar, alev alabilen mevcut lityum iyon bataryalardan daha fazla kapasiteye sahip olduğundan geleceğin kilit teknolojisi olarak görülüyor ve bir gün elektrikli arabalara ve diğer teknolojilere güç sağlamak için kullanılabilir.

Ancak katı hal bataryaları, imalat ve kullanım aşamasındaki çeşitli zorluklar nedeniyle henüz yaygın bir şekilde benimsenip üretilemiyor.

Araştırmacılar yeni bir malzemenin, artık bu sorunların bazılarını çözmeyi sağlayarak bu bataryaları gerçekten piyasaya sürmeye yönelik bir adım olabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar lityumdan, daha önce bilinen tüm maddelerden yüzde 30 daha hızlı yeni bir malzeme üretti. Lityum, antimon ve skandiyumdan oluşan malzeme sadece rekor kırmakla kalmayıp başka pratik uygulamaların geliştirilmesinin de önünü açabilir.

Bulguları açıklayan makalenin yazarlarından Jingwen Jiang, "Keşfimizin geniş bir yelpazedeki diğer malzemelerde iletkenliği artırma yönünde daha geniş etkileri olabileceğine inanıyoruz" diyor. Araştırmacılar, yeni bataryaların geliştirilmesine yol açan aynı ilkelerin başka atılımlara da uygulanabileceğini öne sürüyor.

Münih Teknik Üniversitesi'nden Hubert Gasteiger, "Az miktarda skandiyum ekleyerek diğer element kombinasyonlarına model olabilecek yeni bir ilkeyi ortaya çıkardık" ifadelerini kullanıyor. 

Malzemenin batarya hücrelerinde kullanılabilmesi için hâlâ birçok test yapılması gerekse de iyimseriz.

Çığır açıcı adım, hakemli dergi Advanced Energy Materials'ta yayımlanan "Scandium Induced Structural Disorder and Vacancy Engineering in Li3Sb – Superior Ionic Conductivity in Li3−3xScxSbv" (Li3Sb'de Skandiyum Kaynaklı Yapısal Bozukluk ve Boşluk Tasarımı: Li3-3xScxSbv'de Üstün İyonik İletkenlik) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech