Yemen’de darbeciler camileri propagandalarına alet ediyorlar

Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)
Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)
TT

Yemen’de darbeciler camileri propagandalarına alet ediyorlar

Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)
Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)

Husilerin zorla silah altına alma hususundaki stratejileri nedeniyle Husi milislere bağlı hatipler (vaizler) ve hocalar Sana’daki cami minberlerinden cami cemaatine hızlı bir şekilde cepheye gitmeleri çağrısında bulundular. Sana’daki yerel kaynaklar, bunun grup tarafından birkaç ay içinde yapılan dördüncü çağrı olduğunu ifade ettiler.
Sana’daki kaynakların Şarku'l Avsat'a aktardıklarına göre Sana'da geçtiğimiz Cuma okunan iki hutbede darbecilerin, ısrarlı bir şekilde cepheye katılmak için bölge sakinlerine ve ibadet edenlere hemen seferber olma çağrısı yaptıklarını, Marib cephelerine gönderilebilmeleri için kültürel ve askeri hazırlık kurslarına tabi tutulmak üzere silahlı Husiler tarafından her caminin kapısında bulunan kayıtlara isimlerini ve verilerini kaydettirme çağrısında bulundular.
Grubun üst üste maruz kaldığı insan kayıpları ve halihazırda bu açığı kapatmaya yönelik çabalarına bağlı olarak milis güçlerinin hocaları namaz kılanları silah altına girmeye çağırıyorlar. Hatipler insanların cepheye katılmalarını sağlamak isimlerinin kaydettirmeleri için onlara duygu dolu coşturucu hitaplarda bulundular.
Kaynaklara göre grup, cami cemaatini kandırmak ve isimlerini kayıt defterine eklemeye ikna etmek amacıyla ellerinde kayıt defterleri bulunan üyeleri başkentteki onlarca caminin kapısına dağıttılar.
Şarku’l Avsat’a açıklama yapan kaynak, Husiler tarafından atılan adımların yeni tamimlere binaen yapıldığı, Sana’daki önemli Husi liderler tarafından bu kararların çıkartıldığını ve bu nedenle de cami hatiplerinin de özellikle Marib cephelerine hızlı bir şekilde asker toplanması amacıyla hızlı bir davette bulunduklarını bildirdi.
Milislerin Sana ve diğer yerlerdeki cami cemaatini hedef almaları, yapılan tüm çağralara halkın isteksizliği nedeniyle cemaatin daha önce organize ettiği kapsamlı silah altına alma girişimlerinin başarısız olduğunu gösteriyor.
Bu arada Sana’daki cami cemaatinin Şarku’l Avsat’a söylediklerine göre, camiye gelen insnşarın büyük bir kısmının çağrıları geri çevirmeleri, kayıt defterlerine isimlerini yazdırmaktan kaçınmaları ve cepheye katılmak istememeleri nedeniyle milisler ümitsizliğe kapıldılar.
Çağrıyı kabul etmeyenlerden bir kısmı, hatiplerin ve cami hocalarının minberlerden yapmış oldukları savaş ve şiddeti teşvik çağrılarına açık bir şekilde karşı çıktılar.
Sanaa'daki gözlemciler, Husi grubun savaşmaları için ibadet etmekte olan Yemenlilere baskı yapmak zorunda kalmalarını Husilerin özellikle Marib cephesinde yaşadıkları ciddi kıtlık ve büyük insan kayıplarına bağladılar.
Grubun muhtelif cephelerde sert ve ezici darbelere maruz kalmaları nedeniyle sıkıştıkları, kayıplarının önemli bir kısmını gençlerin ve çocukların oluşturması nedeniyle de Sana’daki cami minberlerine, eğitim kurumlarına ve mahalle sorumlularına başvurmak zorunda kaldıklarını ifade ettiler.
İran’ın Yemen’deki vekili konumundaki milislerin mescitleri savaşçı toplama ve seferberlik mekanları haline dönüştürme girişmeleri daha önceki aylarda da Sana’nın farklı bölgelerindeki cami cemaatini hedef alan kampanyalar şeklinde gerçekleşmişti.
Sana’daki görgü tanıklarının Şarku’l Avsat’a bildirdiklerine göre camiye namaza gelen insanların çoğunluğunun Husilerin çağrıların cevap vermedikleri, hatta büyük bir çoğunluğunun namaz sonrasında cami kapılarında kayıt için bekleyenlerin yüzlerine dahi bakmadıkları aktarıldı.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.