FKÖ: Filistin yönetimi tüm seçeneklere açık

Abbas, Eriha ve Ürdün Vadisi’nin giriş kapılarını açtı (WAFA)
Abbas, Eriha ve Ürdün Vadisi’nin giriş kapılarını açtı (WAFA)
TT

FKÖ: Filistin yönetimi tüm seçeneklere açık

Abbas, Eriha ve Ürdün Vadisi’nin giriş kapılarını açtı (WAFA)
Abbas, Eriha ve Ürdün Vadisi’nin giriş kapılarını açtı (WAFA)

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Kurulu Üyesi Ahmed Mecdelani, İsrail’in iki devletli çözümü yok etmeye devam etmesi halinde Birleşmiş Milletler’in (BM)  1947 tarihli 181 bölme kararı dahil Filistin yönetiminin tüm seçeneklere açık olduğunu belirterek, FKÖ’nün İsrail’i tanımasını bu karar bağladı.
Mecdelani’nin bu açıklaması, Filistinlilerin net bir siyasi ufkun yokluğunda gelecek seçenekleri tartışmak için dün geç saatlerde Filistin liderliği tarafından yapılan toplantıdan saatler önce geldi.
Konu hakkında bilgi sahibi kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, hali hazırdaki odak noktasının FKÖ içindeki anlaşmazlıkları çözmek ve Merkezi Komite’nin toplantı düzenlemek olduğunu belirterek, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın geçtiğimiz ay Birleşmiş Milletler (BM) 76. Genel Kurulu'nda İsrail’e, işgale son vermesi için bir yıl verdiklerini söyleyerek başlattığı inisiyatife dayalı olarak eylem planı hazırlanacağını kaydetti.
Merkezi Komite, Filistin kurumlarının, örgütlerinin ve yönetiminin en yüksek yasama organı. Kaynaklara göre, Filistin yönetiminin İsrail ile anlaşmaları durdurmak, İsrail'in tanınmasını askıya almak, işgal altındaki bir devlet olarak ilan ederek geçiş aşamasını sona erdirmek ve uluslararası kararlardan çekilmesi dahil olmak üzere çeşitli seçeneklere sahip. Tüm bu başlıklar, gündeminde FKÖ düzenlemesi ve boşlukların doldurulması da olacak olan Merkezi Komite toplantı sırasında dikkatle incelenecek ve tartışılacak.
Merkezi Komitesi’nin en geç önümüzdeki Ocak ayı başlarında bir toplantı gerçekleştirmesi bekleniyor. Fetih Hareketi Merkezi Komite Üyesi Delal Selame, hareketin, Filistin evini sağlamlaştırıp güçlendirmek ve işgal hükümetinin Filistin halkına karşı yürüttüğü savaş sebebiyle Filistin meselesinin karşılaştığı zorluklarla yüzleşmek adına  FKÖ gruplarıyla toplantı ve diyaloglarına devam ettiğini söyledi.
Selame dün Filistin’in Sesi radyosuna verdiği demeçte, Fetih Hareketi’nin yurtsever toplulukla diyalog kurmaya, ulusal ortaklığı korumaya, birliği güçlendirmeye ve Merkezi Komite’nin yeni bir toplantısı için ortam yaratmaya kararlı olduğunu kaydetti. Selame ayrıca, Fetih’i ulusal fraksiyonları bir araya getiren ikili görüşmelerin, kapsamlı bir ulusal diyalogla sonuçlanabileceğini kaydetti.
Filistin Yönetimi’nin İsrail’e tek taraflı önlemleri bırakması yeni bir tehdit değil. Bu tehditler geçmişte Ulusal ve Merkezi Komite’nin aldığı kararlardan biriydi.
Filistin Yönetimi’nin tek taraflı adım atması toprak üzerindeki kontrolün yanı sıra geçişleri, sınırları, ithalatı, ihracatı sağlayan ve Filistin bölgesine yakıt ve elektrik satan İsrail ile karşı karşıya gelmek anlamı taşıyor. İsrail, aynı zamanda hareket üyelerinin yurt içinde ve dışında hareket etmelerini de sağlıyor.
 FKÖ Yürütme Komitesi ve Merkezi Komite üyelerini yer aldığı dünkü liderlik toplantısı, her iki komitenin ayrı toplantılarının ardından yapıldı. Filistin'deki gerginlik, ABD yönetiminin Beyaz Saray'da dokuz ay ay boyunca siyasi bir yolu desteklemekteki yavaşlığının yarattığı hayal kırıklığının ardından yaşandı. Abbas, Merkezi Komite ve FKÖ yöneticilerinin görüşmelerinde yavaşlamalardan şikayet ediyordu. Bu, İsrail'in yerleşim yerlerini işgal etmesi ve Filistin Yönetimi ile siyasi müzakereleri başlatmayı reddetmesiyle aynı zamana denk geldi. Yürütme Komitesi, taahhütlere saygı duyulmasının, tüm ilgili taraflarca sözlü ve fiilen karşılık görülmemesi durumunda taahhütleri reddetmekle yükümlü olduklarını bildirdi. Uluslararası toplumu ve ABD yönetimini doğrudan sorumluluklarını üstlenmeye ve işgalci İsrail otoritesinin itaatsizliğine son vermeye çağıran FKÖ, BM Güvenlik Konseyi'nin 2334 Sayılı Kararı ve ilgili uluslararası meşruiyet kararlarının tüm hükümlerine saygı duyulması vurgusu yaptı.



Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)

İsrail'in Gazze Şeridi’nde işgal ettiği yeni bölgelerden çekilme görüşmelerinin son iki aydır tıkanması, Katar’ın başkenti Doha'daki (yedinci gününe giren) ateşkes müzakerelerini yeni bir ‘karanlık tünele’ soktu. Hamas Hareketi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti tarafından önerilen yeniden konuşlandırmayı reddetti.

Medyada yer alan sızıntılara göre arabulucular, özellikle Washington, müzakerelerin sonuna kadar çekilme maddesinin ertelenmesini talep ettiler. Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar bu durumu, müzakereleri ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin istemediği yeni bir başarısızlıktan kurtarmak için son bir girişim olarak görüyorlar ve bu yüzden Netanyahu'ya esneklik göstermesi için baskı yapabileceğini düşünüyorlar. Uzmanlara göre bunun aksi bir durum söz konusu olursa Hamas, İsrail'in bu şekilde kalmasının, sürgün planını hızlandırmak, olası ateşkesin sona ermesinden sonra askeri bölgeler dayatmak ve anlaşmayı bozmak için bir manevra olduğunu düşünerek bunu reddedecek.

İki Filistinli kaynak cumartesi günü, Doha’daki müzakerelerin, İsrail'in cuma günü sunduğu, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve konumlandırılması için hazırladığı çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle, karmaşık zorluklarla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Bu plan, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında kalmasını öngörüyor, ancak Hamas bunu reddediyor.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan kaynaklardan biri, ‘Hamas’ın müzakere heyetinin İsrail'in sunduğu haritaları kabul etmeyeceğini, çünkü bu haritaların Gazze Şeridi'nin yaklaşık yarısının yeniden işgalini meşrulaştırdığını ve İsrail'in insani olduğunu söylediği ve Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alacak ve yaklaşık 600 bin Filistinliyi barındıracak olan şehre atıfla Gazze Şeridi'ni Nazi kampları gibi geçiş noktaları ve seyahat özgürlüğü olmayan izole bölgeler haline getirdiğini’ vurguladı.

Diğer kaynak, Hamas'ın İsrail güçlerinin 2 Mart'tan sonra, yani iki ay süren ateşkesin çökmesinden sonra yeniden kontrol altına aldığı tüm bölgelerden çekilmesini talep ettiğini belirtti. İsrail’i, ‘soykırım savaşını sürdürmek için oyalamaya devam etmek ve anlaşmayı engellemekle’ suçladı.

Kaynak, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların ‘taraflara, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Doha'ya gelene kadar çekilme müzakerelerini ertelemelerini’ istediklerini, ancak ‘yardımlar ve esir takası konusunda ilerleme’ kaydedildiğini belirtti.

ABD merkezli haber sitesi Axios, bazı kaynaklardan, ABD'nin Hamas'tan İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini tartışmayı ertelemesini ve diğer konulara geçmesini istediğini, böylece esir takası anlaşması müzakerelerinin çökmesini önlemeye çalıştığını aktardı.

juı
Yaralıları Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan Kızıl Haç kliniğine taşıyan Filistinliler (AFP)

Reuters, cumartesi günü Filistinli ve İsrailli kaynaklardan benzer bir doğrulama aktardı. Doha görüşmelerinin, İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesi konusunda tıkanma yaşadığını, Hamas Hareketi’nin İsrail'in önerdiği çekilme haritalarını reddettiğini, çünkü bu haritaların toprakların yaklaşık yüzde 40'ını İsrail kontrolünde bırakacağını, bunların arasında güneydeki Refah bölgesi ve Gazze'nin kuzeyindeki ve doğusundaki diğer bölgelerin de bulunduğunu belirtti. Kaynaklar, ‘görüşmelerin devam etmesinin beklendiğini’ ifade ettiler.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, İsrail'in, güneydeki Morag Ekseni de dahil olmak üzere birçok yerden çekilmeyerek Filistinlileri sürmeye devam etmek gibi kendi şartlarını dayatmak istediğini düşünüyor. Kuzey bölgesini askeri olarak kontrol altına alarak buradaki nüfusu sürme olasılığı olduğunu ifade eden Hasan, böylece ateşkes sona erdikten sonra Filistinlilerin sürülmesinin kolaylaşacağına dikkati çekti. Hasan, ABD'nin İsrail'e baskı yapmamasının müzakerelere zarar verdiğini ve bu tür konuların ertelenmesinin bir fayda sağlamayacağını, bunların erken çözülmesi gerektiğini, çünkü bu konuların belirleyici olduğunu vurguladı.

Hasan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Anlaşmaya varılmasının gecikmesi, engellerin devam etmesi ve Filistinlilerin hedef alınması nedeniyle, direnişin İsrail'e teslim olmasını isteyen bir manevra ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz ve Hamas bunu kabul etmeyecektir. ABD’nin İsrail'e baskı yapmaktan başka seçeneği yok. Özellikle Kahire'nin talep ettiği Mısır sınırındaki Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’ndan çekilme gibi henüz çözülmemiş ve belirsizliği devam eden başka konular da var.”

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, Hamas'ın talebi olan İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesinin gerçekleşmemesi halinde bunun müzakereleri engelleyebileceğini düşünüyor. Nazzal, çekilme maddesinin ertelenmesinin müzakereleri kurtarmak için yapılan bir girişimden ibaret olduğunu ve Netanyahu hükümetinin çekilme gibi siyasi konularda taviz vermediği sürece, Washington veya İsrail'in iddia ettiği gibi anlaşmanın yakın zamanda imzalanmayacağını belirtti.

Cuma günü ABD ziyaretinden dönmeden önce, ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, perşembe günü yaptığı açıklamada, “Birkaç gün içinde (anlaşmayı) tamamlayabileceğimizi umuyorum” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da Netanyahu ile iki kez görüşen Trump, yakın zamanda ateşkes sağlanacağına dair açıklamalarını yineledi ve bu haftayı (yani birkaç gün sonra) olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da perşembe günü yaptığı açıklamada, anlaşmaya varılması konusunda ‘büyük umutları’ olduğunu söyledi.

dfgthy
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Ancak sahada durum bu umutların aksine gelişiyor. Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal yaptığı açıklamada cumartesi günü 20'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve İsrail ordusunun son 48 saat içinde Gazze Şeridi'nde ‘yaklaşık 250 terörist hedefi vurduğunu’ söyledi.

Hamas, İsrail ordusuna karşı operasyonlarını sürdürürken, İsrail ordusu cuma günü, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde çıkan çatışmalarda Golani Tugayı'na bağlı keşif biriminden bir subayın öldürüldüğünü, ayrıca Gazze'nin kuzeyinde çıkan çatışmada iki askerin yaralandığını açıkladı. Bu açıklamadan iki gün önce Gazze'nin güneyinde kaçırılmak üzere olan bir İsrail askerinin öldürüldüğü bildirilmişti.

Birleşmiş Milletler (BM), cumartesi günü yaptığı ortak açıklamada, Gazze'deki yakıt kıtlığının kritik seviyelere ulaştığı konusunda uyarıda bulundu. BM’nin aralarında İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda Programı (WFP) da bulunduğu yedi ayrı kuruluşu tarafından yapılan ortak açıklamada, “Yakıt, Gazze'de hayatta kalmanın bel kemiğidir” denildi.

Bu olumsuz gelişmeler devam ederken Reha Ahmed Hasan, Trump'ın dün değil, bugün bir anlaşma sağlayabileceğini düşünüyor. Hasan’a göre ABD'nin tutumu, İsrail'e baskı uygulayarak bir anlaşma sağlamaya ve Gazze'yi yerinden etme ve yok etme planlarından vazgeçmeye yönelik gerçek bir adım atarak tüm bu sorunları sona erdirebilir.

Bu görüşe katılan Nizar Nazzal da Washington'ın, Nobel Barış Ödülü almayı uman Trump'ın çabalarının başarısız olmaması için müdahale edeceğini ve Netanyahu'yu daha geniş çaplı yayılma haritasını kabul etmeye zorlayacağını (bu cümle tuhaf geldi ama böyle yazıyordu) vurguladı. Ateşkes yapılmaması halinde İsrail Başbakanı’nın popülaritesinin daha da zarar göreceği ve İran'a karşı savaşından elde ettiği son siyasi kazanımlarını kaybedebileceği uyarısında bulunan Nazzal, bu nedenle Netanyahu'nun çıkarlarına en uygun olanın anlaşmayı geçici olarak kabul etmek olduğunu belirtti.