Uzaydaki ultra hızlı ve ultra sıcak patlamaya Deve adı verildi

Bilim insanlarına göre patlama, bir kara delik veya nötron yıldızı gibi ekstrem özelliklere sahip bir gök cisminin oluştuğuna işaret ediyor

Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde hazırlanan bu görselde etrafındaki diskten malzeme emen bir kara delik resmediliyor. Uzmanlara göre yeni tespit edilen patlamanın sonucunda da böyle bir kara delik doğmuş olabilir (NASA)
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde hazırlanan bu görselde etrafındaki diskten malzeme emen bir kara delik resmediliyor. Uzmanlara göre yeni tespit edilen patlamanın sonucunda da böyle bir kara delik doğmuş olabilir (NASA)
TT

Uzaydaki ultra hızlı ve ultra sıcak patlamaya Deve adı verildi

Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde hazırlanan bu görselde etrafındaki diskten malzeme emen bir kara delik resmediliyor. Uzmanlara göre yeni tespit edilen patlamanın sonucunda da böyle bir kara delik doğmuş olabilir (NASA)
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde hazırlanan bu görselde etrafındaki diskten malzeme emen bir kara delik resmediliyor. Uzmanlara göre yeni tespit edilen patlamanın sonucunda da böyle bir kara delik doğmuş olabilir (NASA)

Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'den Anna Y. Q. Ho'nun liderliğindeki gökbilimciler, Dünya'dan birkaç milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksiyi parçalayan muazzam bir patlama tespit etti. Son derece hızlı meydana gelen patlama "Deve (Camel)" diye adlandırıldı.
Ultra hızlı ve ultra sıcak diye nitelenen patlama ilk kez Kasım 2020’de tespit edildi. Birdenbire ortaya çıkan kozmik olay, birkaç gün içinde en yüksek parlaklığa ulaştı ve bir ay içinde hızla ortadan kayboldu.
Bilim insanlarına göre patlama, bir kara delik veya nötron yıldızı gibi ekstrem bir gök cisminin oluştuğuna işaret ediyor.
Bu tür patlamalara Hızlı Mavi Optik Geçişler (HMOG) adı veriliyor. Bunlar yıllar süren tipik süpernovalardan farklı olarak yalnızca birkaç hafta içinde ortaya çıkıyor ve kayboluyor. Ancak ışıklar kapandıktan sonra radyasyon emisyonu devam ediyor.
Henüz hakem onayından geçmeyen araştırmada tespit edilen HMOG tipi patlamanın görünür ışığı söndükten sonra da X-ışını emisyonlarının aylarca sürdüğü tespit edildi.
Söz konusu patlamanın bilimsel ismi aslında "ZTF20acigmel" oldu. Ancak bilim insanları buradaki cigmel kelimesini, İngilizcede deve anlamına gelen camel kelimesine benzettiği için ona bir de hayvan adı vermek istedi.
Bilimsel adlarındaki kelime oyunlarından dolayı gökbilim camiasında bu türden birçok patlama hayvan isimleriyle anılıyor.
Örneğin, 2018'de Dünya'dan kabaca 200 milyon ışık yılı uzaklıkta tespit edilen benzer bir patlamaya da "İnek" ismi verilmişti.
Yine 2020’de tespit edilen bir diğer HMOG ise "Koala" adını almıştı.
 
Independent Türkçe, Space, Arxiv



Her ay 1200 euro verilen deneyde sürpriz sonuç

Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
TT

Her ay 1200 euro verilen deneyde sürpriz sonuç

Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)

Almanya'da "evrensel temel gelir" uygulamasının etkilerini ölçebilmek için yapılan deneyin sonuçları açıklandı. 

Mein Grundeinkommen (Temel Gelirim) adlı kâr amacı gütmeyen örgütün yürüttüğü projede, Haziran 2021'den Mayıs 2024'e kadar 122 kişiye her ay 1200 euro verildi. 

Halihazırda ayda 1100-2600 euro kazanan ve 21-40 yaşlarındaki kişilerin dahil edildiği çalışmaya katılanlara, bu 1200 euroyu istedikleri gibi harcayabilecekleri söylendi. 

Tek istenen şey, her 6 ayda bir anket doldurmaları oldu. Bu anketle mali durumları, çalışma düzenleri, akıl sağlıkları ve sosyal etkileşimleri ölçüldü. 

Deneyin sonucunda bu kişilerin tam zamanlı çalışmayı sürdürme eğilimi gösterdiği bulundu. 

Katılımcılar, tıpkı kontrol grubundaki hiç para almayan 1580 kişi gibi, haftada ortalama 40 saat çalıştı.

Ancak iş değiştirme ve daha ileri düzeyde eğitim alma eğilimleri arttı. İş hayatından ve gelirlerinden daha memnun oldukları görüldü. 

Ayrıca hayatlarının daha değerli ve anlamlı olduğunu bildiren katılımcılar, akıl sağlıklarında düzelme hissettiklerini de vurguladı. 

Viyana Üniversitesi'nden Susann Fiedler, yürüttükleri araştırmayla ilgili olarak "İnsanların hiçbir şey yapmamayı çok sevdiklerine dair hiçbir kanıt yok" dedi. 

Diğer yandan araştırmayı eleştiren bilim insanları, deneyde yer alan kişi sayısının az olmasına ve kaç saat çalıştıklarının katılımcılara sorulmasına işaret ediyor. 

Evrensel temel gelir, devletin her bireye düzenli gelir sağlamasını öneriyor. Böylece herkesin bir nebze de olsa maddi özgürlük kazanarak daha rahat iş değiştirebileceği, başkalarına bakabileceği, yeni beceriler edinebileceği, girişimcilik yapabileceği ve diğer yaratıcı arayışlara girebileceği düşünülüyor.  

Bu fikri savunan çok sayıda kişi var. Örneğin Elon Musk, 2018'de yaptığı bir açıklamada yapay zekanın insanların işlerini ellerinden alması durumunda bu modelin gerekli olacağını savunmuştu. 

Benzer uygulamalar dünyanın başka yerlerinde de yapılıyor. Yalnızca ABD'de 160 civarında deney gerçekleştirildi.

2019'da Kaliforniya eyaletine bağlı Stockton'da başlatılan bir uygulamada katılımcılara ayda 500 dolar verilmişti. Araştırmacılar kamu sağlığına dair çok olumlu etkiler gözlemlediklerini bildirmişti. 

Bu fikir, Avrupa'da da özellikle Kovid-19 pandemisi sırasında yaygınlaştı. Oxford Üniversitesi'nin 2020'de yaptığı bir araştırma, Avrupalıların yüzde 71'inin evrensel temel geliri istediğini bulmuştu. 

Fikre karşı çıkanlar, pek çok kişinin az parayla geçinmeye razı olup tembelleşeceğini savunuyor. 

Independent Türkçe, CNN, The Times