Fas Kralı: "Batı Sahra hiçbir zaman müzakere masasında olmayacak"

Arşiv_AA
Arşiv_AA
TT

Fas Kralı: "Batı Sahra hiçbir zaman müzakere masasında olmayacak"

Arşiv_AA
Arşiv_AA

Fas Kralı 6. Muhammed, Batı Sahra'nın hiçbir zaman müzakere masasında olmayacağını belirtti.
6. Muhammed'in, Fas'ın güneyindeki Batı Sahra bölgesinin İspanya'nın sömürgesinden kurtuluşu için 350 bin kişinin katılımıyla düzenlenen "Yeşil Yürüyüş"ün 46. yıl dönümü münasebetiyle yaptığı konuşma, ülkedeki televizyon kanallarında yayınlandı.
Ülkesinin, barışçıl çözüm ve ateşkesten yana olduğunu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) Batı Sahra'daki BM barış gücü misyonuyla (MINURSO) iş birliği ve koordinasyonun sürdüğünü belirten Fas Kralı, "Batı Sahra hiçbir zaman müzakere masasında olmayacaktır. Biz bu bölgesel çekişmeye barışçıl bir çözüm bulmak için müzakereleri sürdürüyoruz. Batı Sahra meselesi, krallığın ulusal birliğinin özüdür. Bu, tüm Faslıların meselesidir" diye konuştu.
Batı Sahra'daki projeler sayesinde bölgenin, yurt içi ve dışından yatırım ve kalkınmaya açık bir alana dönüştüğünü belirten 6. Muhammed, "Belirsiz ya da çifte tutumlara sahip taraflara şunu söyleyebiliriz. Fas, onlarla Batı Sahra'yı içermeyen herhangi bir ekonomik veya ticari adım atmayacak" ifadesini kullandı.
Fas Kralı ayrıca ABD yönetiminin geçen yıl aldığı Fas'ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini tanıması kararından övgüyle söz etti.

Batı Sahra sorunu
İspanya'nın, Batı Sahra'daki sömürgesine karşı 1970'te başlayan ayaklanmalar, Polisario Cephesi'nin kurulması ile sonuçlanmış ancak sömürge karşıtı bu isyan daha sonra Cephe'nin bağımsızlık mücadelesine dönüşmüştü.
Batı Sahra halkını temsil ettiğini öne süren Polisario Cephesi, bölgenin bağımsızlığı için ilk fırsatı Uluslararası Adalet Divanı'nda elde etmişti. 1975 yılında toplanan Uluslararası Adalet Divanı, Batı Sahra halkının "kendi kaderini tayin etme hakkı" olduğunu ilan etmişti.
Uluslararası Adalet Divanı'nın kararı üzerine İspanya, bölgede referandum yapmayı önermiş ve çıkacak sonuca bağlı kalacağını taahhüt etmişti. Referandum kararı alınmasının ardından dönemin Fas Kralı 2'nci Hasan 5 Kasım 1975'te halka "Yeşil Yürüyüş" emrini vermişti. 6 Kasım'da başlayan ve 350 bin Faslının katıldığı ifade edilen yürüyüş 9 Kasım'da sona ermişti.
Bu olayın ardından İspanya'nın bölgeden çekilmesiyle Batı Sahra'yı kendi topraklarına katan Fas ile Polisario Cephesi arasında yaşanan gerginlik ise halen devam ediyor.



Suveyda'daki silahlı gruplar güvenlik noktalarını hedef alıyor

Geçtiğimiz temmuz ayında Suveyda'da bir araçtaki silahlı kişiler (Arşiv - Reuters)
Geçtiğimiz temmuz ayında Suveyda'da bir araçtaki silahlı kişiler (Arşiv - Reuters)
TT

Suveyda'daki silahlı gruplar güvenlik noktalarını hedef alıyor

Geçtiğimiz temmuz ayında Suveyda'da bir araçtaki silahlı kişiler (Arşiv - Reuters)
Geçtiğimiz temmuz ayında Suveyda'da bir araçtaki silahlı kişiler (Arşiv - Reuters)

Suriye'nin resmi televizyonu el-İhbariyye dün akşam, Suriye'nin güneyindeki Suveyda'da ‘yasadışı çeteler’ olarak nitelendirdiği grupların bölgedeki ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal ettiğini bildirdi.

El-İhbariyye TV, bir güvenlik kaynağından silahlı grupların Tel Hadid ve Tel Akra beldelerinde güvenlik güçlerinin mevzilerini havan topları ve uçaksavar silahlarıyla hedef aldığı bilgisini aktardı.

Dün, haber ajansı ayrıca güvenlik kaynaklarına dayanarak, ‘yasadışı çetelerin’ ülkenin güneyindeki Suveyda'nın dış mahallelerinde iç güvenlik güçlerini ve zeytin toplayan sivilleri hedef aldığını bildirdi.

Dürzi silahlı gruplar ile Bedevi kabilelerinin silahlı grupları arasındaki gerginlikler silahlı çatışmalara dönüştü. Tarafların birbirlerini ihlallerle suçlamaları üzerine savunma ve içişleri bakanlıkları müdahale etti.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani eylül ayında, hükümetin Suveyda'daki kanlı şiddetin etkilerini ele almak için bir ‘yol haritası’ hazırladığını duyurdu.


Gazze İstikrar Gücü ve Filistin’in sabitlerinden ödün vermeden bazı “anlaşmalara” varma çabaları

İsrail ordusu tarafından yıkılan tarihi Paşa Sarayı'nın enkazını kaldıran Gazze şehrindeki işçiler, 11 Kasım 2025 (AFP)
İsrail ordusu tarafından yıkılan tarihi Paşa Sarayı'nın enkazını kaldıran Gazze şehrindeki işçiler, 11 Kasım 2025 (AFP)
TT

Gazze İstikrar Gücü ve Filistin’in sabitlerinden ödün vermeden bazı “anlaşmalara” varma çabaları

İsrail ordusu tarafından yıkılan tarihi Paşa Sarayı'nın enkazını kaldıran Gazze şehrindeki işçiler, 11 Kasım 2025 (AFP)
İsrail ordusu tarafından yıkılan tarihi Paşa Sarayı'nın enkazını kaldıran Gazze şehrindeki işçiler, 11 Kasım 2025 (AFP)

Mısır'ın bu konuyla ilgili yorumları olduğunu ve metin üzerinde uzlaşı sağlanacağına dair umutları olduğunu belirtmesi üzerine, Gazze Şeridi'ne istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını içeren ABD tasarısı hakkında New York'taki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) koridorlarında gayri resmi görüşmeler devam ediyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, bu uluslararası güçler konusunda varılması umulan anlaşmayı, güçlerin ortak bir kararla Gazze Şeridi’nde konuşlandırılmasına yönelik önemli ve belirleyici bir adım olarak görüyorlar. Aynı uzmanlar, uzlaşı çabalarının başarıya ulaşması, Washington’ın herhangi bir değişiklik yapılmaması konusunda ısrarcı olması ve Rusya veya Çin'in veto etmesi ya da BMGK'nın karar yerine başkanlık bildirisi yayınlama kararı alması ve konunun daha sonra müzakere edilmesine bırakılması gibi çeşitli senaryolar öngörüyorlar.

New York'ta istişare toplantıları

Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati dün Mısır resmi haber ajansının (MENA) tarafından yayınlanan açıklamalarında, Mısır'ın Gazze Şeridi'ne Uluslararası İstikrarı Destekleme Gücü’nün konuşlandırılması konusunda New York'ta devam eden istişarelere katıldığını açıkladı. Mısırlı Bakan, istişarelerin ABD, Rusya, Çin, Avrupa Birliği (AB) ve BMGK’nın Arap ülkelerinden bir üyesi olan Cezayir aracılığıyla Arap Grubu ile günlük olarak yürütüldüğünü belirtti.

Abdulati, sözlerini şöyle sürdürdü:

“BM kararının Filistin davasının sabitlerini koruyacağını ve uluslararası gücün mümkün olan en kısa sürede, ancak uzlaşma içinde ve bu kararın dikkatli ifadeleriyle sahada uygulanabilir hale getirilecek şekilde konuşlandırılmasına olanak tanıyacağını umuyoruz.”

Abdulati, şöyle devam etti:

“İlerleme kaydediyoruz ve New York'taki görüşmelere katılan birçok ülkeden yorumlar geliyor. Filistinlilerin sabit ilkelerinden ödün vermeden, tüm tarafların endişelerini ve önceliklerini yansıtan uzlaşmacı formüllere ulaşmayı bekliyoruz.”

fgty
Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda İsrail bombardımanı sonucu yıkılan bir evin enkazı arasında yürüyen bir kız çocuğu (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta sonu yaptığı açıklamalarda, Gazze Şeridi'nde konuşlandırılması planlanan Uluslararası İstikrarı Destekleme Gücü'nün ‘çok yakında’ sahada çalışmaya başlayacağını duyurdu. Bu açıklamadan birkaç gün önce, 5 Kasım'da ABD’li bir yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada, Washington'ın bu konuyla ilgili bir karar taslağını BMGK’nın seçilmiş on üyesiyle paylaşacağını söylemişti.

Karar taslağı metni, ABD'nin Gazze'de iki yıllık bir geçiş dönemi yönetim organı ve Filistin topraklarını istikrara kavuşturmak için uluslararası bir güç kurulmasını onaylayacak bir BMGK kararı taslağı hazırlandığını gösteriyor.

Axios'un yaklaşık bir hafta önce bildirdiği taslak karar, uluslararası güvenlik gücünün barış gücü değil, yaptırım gücü olması gerektiğini öngördüğü için İsrail'in bazı taleplerine yanıt veriyor gibi görünüyor. Ayrıca, bu gücün Gazze Şeridi'nin silahsızlandırılmasını sağlayarak, askeri, terörist ve saldırı amaçlı altyapının yıkılması ve yeniden inşasının önlenmesi ile devlet dışı silahlı grupların kalıcı olarak silahsızlandırılması yoluyla Gazze'deki güvenlik ortamının istikrarına katkıda bulunması gerektiği belirtiliyor.

Önemli zorluklar ve çekinceler

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde (ACPSS), İsrail işleri uzmanı olan Dr. Said Ukkaşe, Mısır'ın bu hamlesinin hayati ve önemli bir rol oynadığına inanıyor. Ancak sorunun İsrail'in BM ve kararları üzerinde veto hakkına sahip olması ve bunları uygulamaması olduğunu söyleyen Dr. Ukkaşe “Ayrıca İsrail Türkiye'nin uluslararası güce katılımını da reddediyor. Bu da önemli zorluklar yaratıyor” ifadelerini kullandı.

sd
BMGK (DPA)

New York'taki bu istişareler, Arap ülkelerinin temkinli tutumları arasında gerçekleşiyor. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Başkanlık Danışmanı Enver Karkaş pazartesi günü, Abu Dabi Strateji Forumu'nda yaptığı konuşmada, “BAE, Uluslararası İstikrarı Destekleme Gücü için henüz net bir çerçeve görmüyor. Bu koşullar altında, böyle bir güce katılma olasılığı düşük” dedi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre BAE’den gelen bu açıklama, Mısır Dışişleri Bakanı Abdulati ile Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Cassim Al Sani arasında yapılan telefon görüşmesinde Mısır ve Katar'ın Uluslararası İstikrarı Destekleme Gücü’nün görev ve yetkilerinin tanımlanması gerektiğini teyit etmelerinden bir gün sonra yapıldı.

Veto olasılıkları

BMGK’da karar taslağının kabul edilmesi için en az dokuz ‘evet’ oyu v erilmesi ve Rusya, Çin, ABD, İngiltere veya Fransa'nın ‘veto’ oyu kullanmaması gerekiyor

Bu endişeler ve anlaşmazlıklar çerçevesinde Dr. Ukkaşe, karar taslağının Rusya veya Çin'in veto hakkı nedeniyle BMGK’da kabul edilme olasılığının düşük olduğunu ve en olası senaryonun ABD'nin Arap ülkelerinin katılımı olmadan, muhtemelen Afrika ve İslam ülkelerinin dahil olduğu çokuluslu bir güç oluşturması olduğunu düşünüyor.

Dr. Ukkaşe, şöyle ekliyor:

“Ancak bu büyük bir risk olacak. Mısır'ın da uyardığı gibi, Hamas'ın bu güçle çatışmasına ve onu barışı değil işgali koruyan bir güç olmakla suçlamasına yol açabilir.”

Dr. Ukkaşe, Arap ülkelerinin bu temkinli tutumları arasında, taslak metinde Filistin'in meşruiyetinin korunmasını ve güçlerin görevlerinde dengeyi sağlayan değişiklikler yapılırsa Moskova ve Pekin'in kararı veto etmeyeceğini düşünüyor.

Çözüm için birkaç senaryo öngören Dr. Ukkaşe’ye göre bunlar arasında BM'nin uzlaşısıyla belirsiz bir karar alınması ve gözlem misyonu gönderilmesi, anlaşmazlıkların devam etmesi ve projenin dondurulması ya da BMGK’nın karar almadan başkanlık bildirisi yayınlayarak sonraki müzakereler için siyasi yolu açık tutması yer alıyor.


Suriye Dışişleri Bakanı bugün İngiltere'yi ziyaret edecek

Suriye Dışişleri Bakanı bugün İngiltere'yi ziyaret edecekSoldan sağa: Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani, Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, ABD'nin Suriye temsilcisi Tom Barrack (AFP)
Suriye Dışişleri Bakanı bugün İngiltere'yi ziyaret edecekSoldan sağa: Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani, Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, ABD'nin Suriye temsilcisi Tom Barrack (AFP)
TT

Suriye Dışişleri Bakanı bugün İngiltere'yi ziyaret edecek

Suriye Dışişleri Bakanı bugün İngiltere'yi ziyaret edecekSoldan sağa: Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani, Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, ABD'nin Suriye temsilcisi Tom Barrack (AFP)
Suriye Dışişleri Bakanı bugün İngiltere'yi ziyaret edecekSoldan sağa: Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani, Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, ABD'nin Suriye temsilcisi Tom Barrack (AFP)

Suriye Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı, Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'nin bugün İngiliz yetkililerle görüşmek üzere Birleşik Krallık'a gideceğini duyurdu.

İngiltere, BM Güvenlik Konseyi'nin benzer bir kararının ardından geçen hafta Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'ya yönelik yaptırımları kaldırdı. Londra da Suriye İçişleri Bakanı Enes Hattab'a yönelik yaptırımların kaldırıldığını duyurdu.