Erkek sinekleri ölü dişilerle çiftleştiren "zombi mantarı" keşfedildi

Entomophthora muscae'nin enfekte ettiği bir sinek böyle görüntülendi (Wikimedia Commons)

Danimarkalı araştırmacılar, bilimsel ismi Entomophthora muscae olan bir mantar türünün, dişi sinekleri enfekte edip öldürdüğünü ve sonra erkeklerin cinsel dürtülerini harekete geçirerek onları ölü dişiye çeken güçlü bir kimyasal salgıladığını keşfetti.
Sağlıklı erkeklerin bu kimyasala ölü dişiyle çiftleşerek yanıt verdiği ve böylelikle mantarın yayılmasını sağladığı anlaşıldı.
Bilim insanlarına göre E. muscae karasinekleri enfekte ettikten sonra derilerine nüfuz ediyor, vücutlarında sporlar üretiyor, bağırsaklarını kemiriyor ve onları 5 ila 7 gün içinde öldürüyor.
Öte yandan bu mantar ev sahibini zombileştirmekle kalmıyor, aynı zamanda henüz dokunmadığı sağlıklı sinekleri de manipüle ediyor. Söz konusu araştırmada bu durum, erkek sineklerin ölü dişiye çekilmesiyle sonuçlandı.
Mantar aslında hem erkek hem de dişileri enfekte edebiliyor. Ancak araştırmayı yürüten Kopenhag Üniversitesi'ndeki bilim insanları, dişilerdeki enfeksiyonun erkekler üzerindeki etkisine odaklandı.
Araştırmada erkek sineklere, enfekte olmuş ve olmamış ölü dişilerle çiftleşme seçeneği sunuldu. Erkeklerin çoğunlukla mantarla enfekte olmuş dişilerle çiftleşmeyi tercih ettiği görüldü.
Henüz hakem onayından geçmeyen ve internet sitesi BiorXiv’de erişime açılan araştırmada deneyle ilgili şu ifadeler yer aldı:
"Sağlıklı erkekler, mantar nedeniyle ölen kadavralardan etkileniyor ve yeni konakçı bireylerdeki enfeksiyonu önemli ölçüde artırarak mantarın bulaşmasını sağlayan kur yapma ve çiftleşme girişimlerinde bulunuyor."
Araştırmacılara göre dişi sinek öldüğünde mantarlar ceset üzerinde mikro boyutta bir dizi sap üretiyor. Bu saplar, sporları dışarıya fırlatılabilen sıvı dolu toplar taşıyor.
Dişilerin cesetlerine çekilen erkek sinekler, kazayla bu topları hareket ettirdiklerinde bulaşıcı sporlarla kaplanıyor.
Bu da mantar sporlarının daha geniş bir alana yayılmasıyla sonuçlanıyor.
Araştırmacılar bu çalışmada erkeklerin davranışlarına odaklandıklarını ama dişilerde de bu sürecin hemen hemen aynı olduğunu vurguluyor.
Independent Türkçe, ScienceAlert, Daily Mail