NASA'nın Ay'a insanlı uçuşu 2025'e ertelendi

Artemis programının bir parçası olarak aya astronot göndermek için bir NASA roketi (AFP)
Artemis programının bir parçası olarak aya astronot göndermek için bir NASA roketi (AFP)
TT

NASA'nın Ay'a insanlı uçuşu 2025'e ertelendi

Artemis programının bir parçası olarak aya astronot göndermek için bir NASA roketi (AFP)
Artemis programının bir parçası olarak aya astronot göndermek için bir NASA roketi (AFP)

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Ay'a insan gönderme programı Artemis III misyonunun 2025'e ertelendiğini bildirdi.
NASA'nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, dün Amerika'nın ay keşif planlarının zorluklarını ve ilerleme sürecini değerlendiren NASA, Ay'da keşif yapma ve Mars'a astronot gönderme konusundaki uzun vadeli taahhüdünü yineledi.
NASA’nın Artemis uzay misyonu kapsamında 2024'e kadar Ay'a insanlı uzay uçuşlarının gerçekleşmesi planlanıyordu ancak Ay'a astronot gönderme konusundaki ertelemelerde Blue Origin uzay uçuşu firması ile bu yılın başlarında açılan davanın da etkisi olduğu belirtildi.
Dava nedeniyle NASA ile SpaceX uzay uçuşu firması arasındaki iletişimin kesintiye uğradığı aktarıldı.
NASA Yöneticisi Bill Nelson, federal mahkemenin NASA'nın insan iniş sistemi için kaynak seçim sürecini kapsamlı bir şekilde değerlendirmesinin ardından, yeniden SpaceX ile Ay'a iniş sözleşmesi üzerinde çalışmaya devam edileceğini bildirdi.
Ay'a gidişin mümkün olduğunca çabuk ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesinin öncelikleri olduğunu aktaran Nelson, Artemis III misyonu çerçevesinde Ay'a ilk insanın geri dönüşünün 2025'ten daha erken olmayacağını söyledi.
NASA, Yunan Ay tanrıçası "Artemis"in adının verildiği keşif görevi kapsamında 2024'e kadar Ay'a insanlı seferler düzenlemeyi amaçlıyordu.
Geçen ay "Artemis" keşif görevi kapsamında Şubat 2022'de Ay’a insansız uçuş gerçekleştirilmesinin planlandığı açıklanmıştı.
NASA’nın insanları Ay’a göndermeye yönelik uzay programı, Apollo 11 misyonu ile başladı. Misyon kapsamında Neil Armstrong, 1969 yılında Ay'a ayak basan ilk insan oldu.
2028'e kadar sürmesi planlanan seferlerin ardından Ay yörüngesinde uzay istasyonu kurulması ve burayı basamak olarak kullanarak Mars'a insanlı seferler düzenlenmesi hedefleniyor.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT