NASA'nın 5 uçuşta ıskartaya çıkmasını beklediği Mars helikopteri 15. uçuşunu yaptı

Minik helikopter, Kızıl Gezegen'e uzay aracı Perseverance'ın karnındaki bölmede gitmişti

Türkçe'de adı "hüner" anlamına gelen Ingenuity, 85 milyon dolara mal oldu (NASA)
Türkçe'de adı "hüner" anlamına gelen Ingenuity, 85 milyon dolara mal oldu (NASA)
TT

NASA'nın 5 uçuşta ıskartaya çıkmasını beklediği Mars helikopteri 15. uçuşunu yaptı

Türkçe'de adı "hüner" anlamına gelen Ingenuity, 85 milyon dolara mal oldu (NASA)
Türkçe'de adı "hüner" anlamına gelen Ingenuity, 85 milyon dolara mal oldu (NASA)

NASA'nın beklentileri aşan Mars helikopteri Ingenuity, 15. uçuşunu gerçekleştirdi.
Uzay ajansı tarafından 8 Kasım'da yapılan açıklamada, minik helikopterin Kızıl Gezegen'in semalarında 128,8 saniye boyunca uçtuğu kaydedildi.
18 Şubat 2021'de uzay aracı Perseverance'ın karnındaki bölmeden Mars'a inen Ingenuity'nin aslında sadece 5 uçuş yapması ve ardından ıskartaya çıkarılması planlanıyordu.
Ancak yetkililer, helikopterin başarısının ardından yeni görevler belirledi. Dolayısıyla Ingenuity uçuşlarına hız kesmeden devam etti.
Ingenuity ekibinin lideri Teddy Tzanetos cuma günü paylaştığı yazıda uçuşun 6 Kasım'da gerçekleştireceğini bildirmişti. Tzanetos, helikopterin saatte 17,9 kilometre hızla hareket edeceğini, 12 metre yükseklikte uçacağını ve 406 metre hareket edeceğinin planlandığını yazmıştı.
Ancak NASA, uçuş süresi hariç başka bir bilgi paylaşmadı. Ancak paylaşılan fotoğrafların 6 Kasım'da çekildiği yazıyor.
Helikopterin, Mars'a indiği ilk yer olan Wright Kardeşler Sahası'na 4 ila 7 uçuşluk bir süreçte geri dönmesi hedefleniyor. 15. uçuş, bu sürecin ilk adımı.
Ingenuity ayrıca, 2 Ekim-16 Ekim'de gerçekleşen Güneş kavuşumundan bu yana ikinci kez havalandı.
Bu dönemde NASA iletişim kesintisi yaşıyor. Çünkü Dünya ve Mars, Güneş'in çevresindeki ebedi yörüngelerinde dönerken, yıldızın ateşli küresinin iletişimlerini koparıyor.
Güneş, Dünya'yla Mars arasındayken Kızıl Gezegen'e gönderilen radyo sinyalleri, Güneş'in uzaya fırlattığı sıcak ve iyonize gaz tarafından bozulabilir ve NASA'nın Mars'taki robotik kaşiflerinde beklenmedik davranışlara yol açabilir.
 
Independent Türkçe, Space.com, Business Insider



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news