İklim değişikliğinin şaşırtıcı etkisi: Dünya atmosferinin giderek yükseldiği keşfedildi

Atmosferdeki değişimin nedeni artan miktarlarda sera gazının atmosferde daha fazla ısı tutması

İnsan faaliyetleri, stratosferdeki ozon tabakasını inceltirken, troposferi kalınlaştırıyor (Unsplash)
İnsan faaliyetleri, stratosferdeki ozon tabakasını inceltirken, troposferi kalınlaştırıyor (Unsplash)
TT

İklim değişikliğinin şaşırtıcı etkisi: Dünya atmosferinin giderek yükseldiği keşfedildi

İnsan faaliyetleri, stratosferdeki ozon tabakasını inceltirken, troposferi kalınlaştırıyor (Unsplash)
İnsan faaliyetleri, stratosferdeki ozon tabakasını inceltirken, troposferi kalınlaştırıyor (Unsplash)

Yeni bilimsel araştırma, Dünya atmosferinin iklim değişikliği nedeniyle kalınlaşarak yükseldiğini ortaya koydu.
Son 40 yılda meteoroloji balonlarının Kuzey Yarımküre'de yaptığı ölçümler, Dünya atmosferinin en alt tabakası troposferin her 10 yılda yukarı doğru 50 metre genişlediğini gösterdi.
Hakemli bilimsel dergi Science Advances’ta yayımlanan araştırmanın ortak yazarı Bill Randel, "Bu, değişen atmosferik yapının açık bir işaretidir" diye konuştu:
"Bu bulgular, iklim değişikliğinin diğer tüm kanıtlarına ek olarak, sera gazlarının atmosferimizi değiştirdiğini teyit ediyor."
Troposfer, canlıların içinde yaşadığı ve havayı soluduğu tabaka diye de biliniyor. Bu tabaka kutuplarda deniz seviyesinin 7 kilometre üzerine, tropik bölgelerde ise 20 kilometre üzerine kadar çıkıyor.
Troposfer aynı zamanda en fazla ısı ve nem içeren atmosfer tabakası olduğu için birçok atmosferik hava olayının meydana geldiği yer konumunda.
Örneğin atmosferdeki hava, sıcakta genişleyip soğukta büzüldüğü için troposferin tropopoz adı verilen üst sınırı, mevsimlerin değişmesiyle doğal olarak inceliyor veya genişliyor.
Öte yandan 20 ila 80 derece kuzey enlemlerinden alınan basınç, sıcaklık ve nem gibi atmosferik verileri analiz ederek bunları GPS verileriyle eşleştiren araştırmacılar, tropopozun hiç olmadığı kadar yükseldiğini keşfetti. Bunun nedeni ise artan miktarlarda sera gazının atmosferde daha fazla ısı tutmasıydı.
Dahası, genişleme hızının da arttığı tespit edildi. Topopoz 1980 ve 2000 arasında her 10 yılda yaklaşık 50 metre, 2001 ve 2020 arasında ise her 10 yılda 53,3 metre yükselmişti.
Ölçümlerin yapıldığı enlemlerdeki volkanik patlamalar gibi ısıtıcı doğal olayları da hesaba katan araştırmacılar, insan faaliyetlerinin bu yükselişin yüzde 80'inden sorumlu olduğunu hesapladı.
Bilim insanları, yükselen tropopozun iklimi veya hava durumunu nasıl etkileyeceğinden emin değil.
Ancak örneğin, uçakların türbülanstan kaçınmak için atmosferde daha yükseğe çıkması gerekebilir.
 
Independent Türkçe, Livescience



OpenAI davası: Elon Musk bilgisayar kullanmadığını savundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

OpenAI davası: Elon Musk bilgisayar kullanmadığını savundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Teknoloji devi Elon Musk'ın avukatları, yapay zekayla ilgili bir mahkeme dosyasında, milyarderin dizüstü bilgisayarı hakkında sosyal medyada yaptığı birçok paylaşıma rağmen, "bilgisayar kullanmadığını" iddia etti.

Wired'ın haberine göre bu iddia, Musk ve yapay zeka girişimi xAI'ın Sam Altman ve OpenAI'a açtığı davayla ilgili pazar günü mahkemeye sunulan dosyada yer aldı.

Davada OpenAI'ın kurucu ortağı Musk, OpenAI'ın kuruluş anlaşmasında belirtilen "insanlığın yararına" kullanma şartına uymak yerine Microsoft'a kâr sağlamak amacıyla yapay zeka geliştirdiği için sözleşme ihlali yaptığını iddia etti.

Pazar günkü dava, OpenAI'ın Musk ve xAI'ı keşif sürecine uymamakla suçlamasının ardından geldi. Ancak Musk'ın avukatları, 14 Haziran'da OpenAI'a "Musk'ın cep telefonunu incelediklerini, e-postalarını incelediklerini ve Musk'ın bilgisayar kullanmadığını" bildirdiklerini söyledi.

X'teki birkaç çalışan Wired'a, Musk'ın çoğunlukla telefonundan çalıştığını ancak bazen dizüstü bilgisayar kullandığını belirtti. Musk'ın kendi sosyal medya paylaşımları da en az bir dizüstü bilgisayara sahip olduğunu ve kullandığını gösteriyor.

Musk, Aralık 2024'te yaptığı paylaşımda "Bu benim dizüstü bilgisayarımın fotoğrafı" yazmıştı.

Almanya'daki bir adam bana bu havalı çıkartmayı verdi, bu yüzden daha iyi bilgisayar alıp çıkartmayı kaybetmek istemiyorum.

Musk, bir ay önce aynı dizüstü bilgisayarı gösteren bir fotoğraf paylaşmış ve bir kişinin oyun konfigürasyonuna dair sorusuna yanıt olarak "hâlâ bir hayranımın uzun zaman önce yaptığı @DOGE çıkartmasıyla eski dizüstü bilgisayarımı kullanıyorum" yazmıştı.

Temmuz 2021'de Musk, X'te Mac'in yanı sıra bir "masaüstü PC" kullandığını söylemişti.

Wired'a göre, Washington'daki Eisenhower Executive Office Building'deki Musk'ın ofisinin fotoğraflarında da bir oyun bilgisayarı görünüyordu.

Musk ve xAI'nin avukatları, Wired'ın yorum talebine yanıt vermedi. The Independent, cevap hakkı için xAI'a ulaştı.

Musk ve Altman, Musk'ın 2015'te kurulmasına katkıda bulunduğu OpenAI'ın faaliyete geçmesinden bu yana anlaşmazlık içinde. OpenAI, yapay zekanın tüm insanlığa fayda sağlaması için kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kurulmuş olsa da 2018'de yönetim kurulundan ayrılan Musk'ı öfkelendirecek şekilde daha ticari bir yapıya büründü.

OpenAI, 2022'de ChatGPT'yi piyasaya sürerek yapay zeka alanında öncü bir kuruluş haline geldi. Öte yandan Musk, kendi kâr amacı güden yapay zeka şirketi xAI'ı kurdu.

Musk, OpenAI'ı sözleşme ihlali nedeniyle dava etti ve kuruluşun kâr amacı gütmeyen kuruluş olarak kurucu misyonuna ihanet ettiğini söyledi. Yargıç, OpenAI'ın kâr amacı güden bir şirket olmasını engelleme talebini reddederken, gelecek yıl yapılacak bir duruşma düzenlemeyi teklif etti.

Bu yıl OpenAI, devam eden yasal mücadeleleri sırasında haksız rekabet ve yatırımcılar ve müşterilerle olan iş ilişkilerine müdahale edildiği iddiasıyla Musk'a karşı ayrı bir dava açtı.

Independent Türkçe