500 dişli yamyam balığın günde 20 diş değiştirdiği ortaya çıktı

Bilim insanları balığın "ne bulursa yediğini" ifade ediyor

Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)
Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)
TT

500 dişli yamyam balığın günde 20 diş değiştirdiği ortaya çıktı

Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)
Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)

Kuzey Amerika’nın Batı kıyılarına özgü bufalo morina balıklarının (Pasific Lingcod) sıradışı bir özelliği keşfedildi. Yeni araştırmaya göre bu balıklar, günde ortalama 20 diş değiştiriyor.
Bir metreye kadar ulaşabilen boyu ve 80 kilo ağırlığıyla ürkütücü bir görünüme sahip balıkların, kabukluları ezebilecek kadar güçlü çeneleri mevcut. Bu çenelerde iğne benzeri 500 diş yer alıyor.
Keskin dişleri sayesinde kalamarlardan yengeçlere birçok avı rahatlıkla yakalayabilen balıkların dişlerinin keskinliğini nasıl koruduğu uzun zamandır çözülemiyordu.
Ancak kısa süre önce hakemli bilimsel dergi Royal Society B'de yayımlanan araştırma, bufalo morina balığının dişlerini keskin ve parlak tutmak için yüzde üçünü her gün değiştirdiğini ortaya koydu.
Bu oran, insanlara uyarlandığında her gün bir dişin düşmesi ve yerine yenisinin çıkması anlamına geliyor. Araştırmacılar böyle bir durumda diş fırçalamanın bile önemsizleşeceğini söylüyor.
Washington Üniversitesi'nde doktora adayı ve araştırmanın ortak yazarı Karly Cohen, bu hayvanların dişlerinin diğer birçok balığın dişleriyle benzeştiğini ifade etti. Bu nedenle bufalo morina balığının diş yapısının anlaşılması Pasifik Okyanusu’nun diğer sakinleriyle ilgili de önemli ipuçları sağlayacak.
Cohen ve meslektaşları, hayvanın dişlerini değiştirme sıklığını belirlemek için 20 bufalo morino balığını canlı yakaladı ve 10 gün boyunca takip etti. 
Balıklar, önce kırmızı floresan boya katılmış bir su tankına, arından da yeşil floresan boyayla renklendirilmiş bir başka tanka taşındı. Böylelikle araştırmacılar, eski dişlerin kırmızı ve yeşil, yeni çıkan dişlerinse yalnızca yeşil parladığını tespit etti. Bu da değiştirilen diş oranının hesaplanmasını sağladı.
Takibin sonunda balıklar uyutuldu ve araştırmacılar bunlardan 10 binden fazla diş toplayıp inceledikten sonra en sık hangi dişlerin değiştirildiğini belirleyebildi.
Güney Florida Üniversitesi'nde araştırmacı ve makalenin başyazarı Emily Carr, "Bu kadar çok dişin değiştirilmesi kesinlikle çılgınca" dedi.
Bu 10 bin dişi tek başına sayan ve sınıflandıran Carr, diş değişiminin çenenin her bölgesinde aynı yoğunlukta olmadığını fark etti. Çiğneme ve ezme işleminin gerçekleştiği, ağzın arka kısmındaki dişlerin daha sık değiştirildiği anlaşıldı.
Rice Üniversitesi'nden balık ekoloğu Kory Evans, balığın diş değiştirme şeklinin avlanma stratejisi için büyük olasılıkla çok önemli olduğunu aktardı.
Araştırmanın bulgularını yorumlayan Evans, şunları söyledi:
"Dişleri ne kadar körse avına tutunması o kadar zor olur. Bu yüzden dişleri dökme ve değiştirme yeteneği çok önemli."
Bufalo morino balığı, geleneksel Meksika yemeği tacoda da kullanıldığı ve tüketicilerin sevdiği bir balık olduğu için Amerika kıtasının balık endüstrisinde önemli bir yer kaplıyor.
Bilim insanlarının kısaca "ne bulursa yediğini" söylediği balığın bazı durumlarda türünün kendi üyeleriyle de beslenerek "yamyamlık" eğilimi gösterdiği biliniyor.
 
Independent Türkçe, National Geographic, The New York Times



ABD'de bazı abur cuburlara "insan tüketimine uygun değil" etiketi gelebilir

Meclisten yeni geçen yasa tasarısına göre, ambalajında belirli içerikler hakkında uyarı bulunmayan bazı abur cuburlar yasaklanabilir (Unsplash)
Meclisten yeni geçen yasa tasarısına göre, ambalajında belirli içerikler hakkında uyarı bulunmayan bazı abur cuburlar yasaklanabilir (Unsplash)
TT

ABD'de bazı abur cuburlara "insan tüketimine uygun değil" etiketi gelebilir

Meclisten yeni geçen yasa tasarısına göre, ambalajında belirli içerikler hakkında uyarı bulunmayan bazı abur cuburlar yasaklanabilir (Unsplash)
Meclisten yeni geçen yasa tasarısına göre, ambalajında belirli içerikler hakkında uyarı bulunmayan bazı abur cuburlar yasaklanabilir (Unsplash)

Meclisten yeni geçen yasa tasarısına göre, ambalajında belirli içerikler hakkında uyarı bulunmayan bazı abur cuburlar yasaklanabilir (Unsplash)

Amerika'nın en sevilen abur cuburlarından bazıları, ambalajlarında belirli içeriklere ilişkin uyarı bulundurmaması halinde ABD'nin bazı bölgelerinde yasaklanabilir.

Bloomberg'ün haberine göre Teksas'taki yeni bir yasal düzenlenme, eyaletteki tüketicileri diğer ülkelerde "insan tüketimi için tavsiye edilmeyen" ancak ABD'de hâlâ izin verilen içeriklere karşı uyarabilir.

Yasa tasarısı kabul edilirse 2027'den itibaren, sentetik gıda boyalarından ağartılmış unlara kadar 40'tan fazla bileşen için ürün ambalajlarında uyarı etiketi yer alması gerekecek.

Yasa, Nacho Cheese Doritos, Little Bites Chocolate Chip Muffins, Skittles, M&Ms ve Sour Patch Kids Watermelon gibi abur cubur ve şekerlemelerin yanı sıra Froot Loops, Cinnamon Toast Crunch ve Mountain Dew gibi kahvaltılık gevrekler ve gazlı içecekleri de etkileyecek.

Vali Greg Abbott tasarıyı imzalarsa eyalet genelinde satılan abur cuburlar bu düzenlemeden etkilenecek. Bu durum, ülke çapında bir değişime de kapı aralayabilir. Bloomberg, eyalet düzenlemelerine uymak zorunda bırakılan şirketlerin, üretimi kolaylaştırmak için genellikle değişiklikleri ülke genelinde uygulamayı tercih ettiğini bildirdi.

Abbott'un tasarıyı imzalamak için 20 günden az süresi var ve bunu yapıp yapmayacağı belli değil.

Basın sekreteri Andrew Mahaleris, tasarı valiye gönderilmeden önce Bloomberg'e şöyle demişti:

Abbott, Teksaslıların kendileri ve aileleri için sağlıklı gıdalara erişebilmesini sağlamak amacıyla yasama organıyla çalışmayı sürdürecek ve masasına gönderilen tüm yasaları dikkatle inceleyecek.

Tasarı yasalaşırsa, eyalet tarafından zorunlu kılınan etiketlere bazı durumlarda gerek kalmayacak: ABD Gıda ve İlaç Dairesi veya Tarım Bakanlığı bir bileşeni güvenli bulursa, kullanımını kısıtlar veya 1 Eylül'den sonra yasaklarsa buna ihtiyaç kalmayacak.

Gıda ve içecek üreticileri ve perakende devi Walmart da dahil sektör grupları ve şirketler, Teksas parlamenterlerine yasa tasarısına "şiddetle karşı çıktıklarını" belirten bir mektup göndermişti.

Sosyal medyada dolaşan mektupta şu ifadelere yer verilmişti: 

Yazıldığı haliyle bu tasarıdaki gıda etiketleme hükmü inanılmaz derecede geniş bir alanı kapsıyor ve Teksas düzenleyicileri veya ABD Gıda ve İlaç İdaresi tarafından belirlenen standartlara değil, yabancı hükümetlerin bu tür ürünleri yasakladığı iddiasına dayanarak günlük market ürünlerinde uyarı etiketleri konmasının önünü açıyor.

Mektupta bu potansiyel değişikliğin "işletmelerin halihazırda fiyatları düşük tutmak, stoklarını korumak ve işten çıkarmaları önlemek için mücadele ettiği bir dönemde yerel ve bölgesel ekonomileri istikrarsızlaştırabileceği" uyarısında bulunulmuştu.

Tasarının yasalaşması sadece Teksas parlamenterleri için değil, gıdalardaki sentetik boyalar gibi belirli kimyasalları açıkça eleştiren Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanı Robert F. Kennedy Jr. için de bir zafer olacak. Bloomberg'ün haberine göre Teksas tasarısının savunucuları, Kennedy'nin yasayı desteklediğini iddia ediyor.

Yayın kuruluşuna göre Teksas Temsilciler Meclisi Üyesi Lacey Hull, yasa tasarısı meclisten geçtiğinde Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanı'ndan telefon aldığını iddia etmişti.

Independent Türkçe