Denizaslanları insan işgali altındaki topraklarına geri döndü

Bu dönüş korumacılar arasında sevinç yaratırken, endişeye de neden oldu

Yeni Zelanda'nın Kakanui kentinde bir denizaslanı kanepede uyurken görüntülendi. Denizaslanlarının eskiden üremek için geldiği bölgeler şu anda insan işgali altında ( Kylie Evans / Washington Post)
Yeni Zelanda'nın Kakanui kentinde bir denizaslanı kanepede uyurken görüntülendi. Denizaslanlarının eskiden üremek için geldiği bölgeler şu anda insan işgali altında ( Kylie Evans / Washington Post)
TT

Denizaslanları insan işgali altındaki topraklarına geri döndü

Yeni Zelanda'nın Kakanui kentinde bir denizaslanı kanepede uyurken görüntülendi. Denizaslanlarının eskiden üremek için geldiği bölgeler şu anda insan işgali altında ( Kylie Evans / Washington Post)
Yeni Zelanda'nın Kakanui kentinde bir denizaslanı kanepede uyurken görüntülendi. Denizaslanlarının eskiden üremek için geldiği bölgeler şu anda insan işgali altında ( Kylie Evans / Washington Post)

Nesli tükenmekte olan Yeni Zelanda denizaslanları, yüzlerce yıl sonra üremek için anakaraya geri döndü.
Uzmanlara göre denizaslanları eskiden Yeni Zelanda kıyılarında ürüyordu ama insanların gelişiyle birlikte bölgeden uzaklaşmıştı.
O zamandan beri üremek için güneydeki Subantarktik Adaları'nı kullanan tür, popülasyonların artmasının ardından yeniden anakarada görülmeye başladı.

Uzmanlar endişeli
Denizaslanlarının topraklarını geri aldığı yorumlarını beraberinde getiren bu dönüş, korumacılar arasında sevinç yaratırken, endişeye de neden oldu.
eight_col_SEALION_WP_20150117_001.jpg
Deniaslanları Yeni Zelanda'nın Dunedin kentindeki bir havuzda da görüldü (Dunedin Kenti Koruma Kurumu)
Zira şimdilerde yürüyüş parkurları ve yüzme havuzlarında görülen hayvanların insanlarla tehlikeli etkileşimlere girebileceği düşünülüyor.
Uzmanlar, denizaslanlarının aslında zararsız olduğunu ama rahatsız edildiklerinde çevrelerindeki canlıları kovaladıklarını belirtiyor.
Michigan Eyalet Üniversitesi'nden gelen bir açıklamada, insanların anne denizaslanlarını kızdırabileceği ve hem kendileri hem de hayvanlar için tehlike yaratabileceği ifade edildi. 

Hayvanlar otomobillerle ezilme riski altında
Uzmanlara göre dişi denizaslanları, yeni doğan yavrularını agresif erkeklerin saldırılarından korumak için genellikle sahilden yaklaşık 2 kilometre kadar içeri taşıyor veya doğum yapmak için bu iç bölgeleri tercih ediyor.
Ancak bu bölgeler artık insan yerleşimlerine ev sahipliği yaptığı için hayvanlar, özellikle otomobiller yüzünden ezilme tehlikesiyle yüzleşiyor.
Yeni Zelanda'daki hayvanlar da şimdilerde bu tür tehlikelerle karşı karşıya. Örneğin ocak ayında bir dişi, bir golf sahasında doğum yapmış ve yetkililerin yakındaki bir yolu kapatmasına neden olmuştu.
72241c83a6d0f415164b11afbc16a4d5.jpg
Yetkililer üreme dönemindeki denizaslanlarını ve yavrularını korumak için etraflarını çitle çeviriyor (Jim Fyfe)
Yetkililer hayvanları korumak için gerekli önlemleri alsa da denizaslanlarının nerede görülebileceğini öngörmek zor.
Bu nedenle yaban hayatı uzmanları ve koruculardan alınan verilerle bir algoritma geliştiren bilim insanları şu anda denizaslanlarının gidebileceği olası rotaları tahmin etmeye çalışıyor.
Michigan Eyalet Üniversitesi'nden ekolog Veronica Frans, "Dişi deniz aslanlarının anakarada nereye gideceğini kesin olarak bilemesek de, faydalı tahminler yapmak için modelleri kullanabiliriz" ifadelerini kullanıyor.
Uzmanlar ülkenin güneyinde her yaz 20 yavrunun dünyaya geldiğini belirtiyor.
Nesli tükenme tehlikesi altındaki türün şu anda yaklaşık 10 bin üyesinin hayatta olduğu tahmin ediliyor. Ancak bu üyeler de balıkçılığın olumsuz etkileri ve hastalık riskiyle karşı karşıya.

Independent Türkçe, Gizmodo, Washington Post



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature