NASA, İstanbul'un da aralarında yer aldığı 18 büyük kentin uzaydan nasıl göründüğünü fotoğraflarla ortaya koydu

Bilim insanlarına göre kentlerin gece çekilen görüntüleri gelişim süreçlerine ışık tutabilir

Şehir ışıklarının yüksek çözünürlükte görülebildiği, 18 kentten oluşan kolaj, NASA'nın 1999'da kurduğu çevrimiçi yayın organı Earth Observatory'de yayımlandı (NASA)
Şehir ışıklarının yüksek çözünürlükte görülebildiği, 18 kentten oluşan kolaj, NASA'nın 1999'da kurduğu çevrimiçi yayın organı Earth Observatory'de yayımlandı (NASA)
TT

NASA, İstanbul'un da aralarında yer aldığı 18 büyük kentin uzaydan nasıl göründüğünü fotoğraflarla ortaya koydu

Şehir ışıklarının yüksek çözünürlükte görülebildiği, 18 kentten oluşan kolaj, NASA'nın 1999'da kurduğu çevrimiçi yayın organı Earth Observatory'de yayımlandı (NASA)
Şehir ışıklarının yüksek çözünürlükte görülebildiği, 18 kentten oluşan kolaj, NASA'nın 1999'da kurduğu çevrimiçi yayın organı Earth Observatory'de yayımlandı (NASA)

NASA, aralarında İstanbul'un da yer aldığı bir dizi büyük kentin uzaydan çekilmiş görüntülerini paylaştı.
Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (UUİ) gece kaydedilen görüntüler, şehirleri aydınlatan yapay ışıkların analiz edilmesini sağlıyor ve kentlerin gelişim süreçlerine dair ipucu veriyor.
NASA'nın fotoğraflarını inceleyen, ABD'deki Columbia Üniversitesi'nden araştırmacı Christopher Small, gece görüntülerinin gelişmişlik seviyelerini analiz etmede çok işlevli olduğunu belirtiyor.
Bilim insanı Dünya'nın görüntülerini analiz ederken çeşitli kentsel alanlarda kullanılan farklı aydınlatma türlerini sınıflandırıyor. Ona göre farklı türdeki şehir ışıkları ve bunların göreceli parlaklığı kentlerin gelişim süreçlerine ışık tutabilir.
İstanbul'dan Londra'ya, Kuveyt'ten Singapur'a, 18 şehrin UUİ'den çekilen yüksek çözünürlüklü görüntüsünü montajlayan NASA, fotoğtafları çevrimiçi ortamda halka açtı.
Görüntülerle birlikte yayımlanan açıklamaya göre Small bu fotoğrafların her birini aynı renk sıcaklığına denk gelecek şekilde düzenledi. Bu da şehir ışıklarının doğrudan karşılaştırılabilmesine olanak tanıdı.
NASA'ya göre fotoğraflardaki turuncu ve sarı renkler yüksek basınçlı sodyum ışıklarına işaret ediyor. Örneğin ABD'nin Chicago kenti, turuncu bir parıltıyla karakterize.
Kuveyt'in aynı ismi taşıyan başkenti ise açık sarı ve yer yer yeşil görünüme sahip. Bunun da cıva buharlı sokak lambalarından kaynaklandığı düşünülüyor. Özellikle Abdullah Mübarek Al-Sabah gibi yeni gelişen mahallelerdeki aydınlatmalar şehre yeşil rengini veren ana kaynaklardan.
kuveyt
Kuveyt'in renklerinde cami ışıklarının da etkili olduğu belirtiliyor (NASA)
NASA'nın açıklamasında, Fransa'nın başkenti Paris'in de birçok farklı rengi barındırdığı vurgulanıyor:
"Paris ve Kuveyt, çok farklı renkler ve mekansal konfigürasyonlar sergiliyor. Paris'teki ışık, neredeyse tamamen sokak lambalarından geliyor. Bunlar öncelikle sarı, ama aynı zamanda mavi ve yeşili de içeriyor."
Paris2015rgbPS.jpg
Small, Paris'in renk çeşitliliğini en iyi yansıtan örnek olduğunu belirtiyor (NASA)
İstanbul'un genelinde ise turuncu ve sarı ışık hakim. Özellikle iç kısımlarda açık sarı ve yeşil bölgeler göze çarpıyor.
Small, "Farklı aydınlatma türlerinin parlaklığı ve rengi, kentsel gelişimin biçimi ve işleviyle ilgili çeşitli altyapı türlerini ayırt etmemizi sağlayabilir" diyor.
NASA'ya göre ise bu analizler, şehirlerin nerede olursa olsun benzer gelişim süreçlerini takip ettiğini gösteriyor.
 
Independent Türkçe, NASA



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT