Suriye rejim güçleri İdlib kırsalını bombaladı

Suriye rejim güçlerinin saldırısı, Rusya’nın Dürzi nüfusunun yoğunlukta olduğu bölgelere hava saldırıları düzenlemesinden sonra geldi.

Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye rejim güçleri İdlib kırsalını bombaladı

Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)

Suriye rejim güçlerinin dün ülkenin kuzeybatısındaki İdlib kentinin kırsalını top mermileri ve roketlerle bombalaması sonucu bazı vatandaşlar yaralandı. Saldırıdan sonra İdlib’in güneyinde ve Halep’in batısında rejim güçleri ile muhalif güçler arasındaki temas hatları arasında karşılıklı roket saldırıları gerçekleşti. Bu saldırılardan önce ülkenin kuzeybatısında Dürzi nüfusun yoğunlukta olduğu bölgeler Rus hava saldırılarıyla hedef alındı.
Aktivistler, Hama’nın kuzeybatısındaki Cevrin karargahında konuşlu rejim güçleri ve İranlı milislerin Sehl el-Gab’a bağlı El-Ankavi, Ez-Ziyare ve Kastun köylerine ağır top mermileri ile düzenlediği 70’ten fazla saldırı sonucu 3 sivilin ağır yaralandığını ve yaralıların Türkiye ile sınırdaki hastanelere sevk edildiklerini aktardı. Bu saldırılarla eşzamanlı olarak Rus insansız hava araçları (İHA) bölgede yoğun uçuşlar gerçekleştirirken, Nebi Yunus tepesindeki Türk noktası yakınına top mermileri düştü. İdlib’in güneyindeki Maarrat en-Numan kenti çevresinde konuşlu rejim güçlerinin gerçekleştirdiği saldırılar, Cebel Zaviye’ye bağlı Josef bölgesi çevresini hedef aldı ve bir sivil ağır yaralandı.
Suriye silahlı muhalif grupların kurduğu Fethu’l Mubin Operasyon Odası komutanı Ebu’l Bera, “İdlib’in güneyindeki El-Bare kenti, Beyneyn ve Deyr Sünbül’ün güneyindeki temas hatlarında bulunan cephelerde muhalif gruplar ile rejim güçleri arasında ağır topçu atışları ve roketatarlar ile karşılıklı saldırılar gerçekleşti. Muhalif gruplar yaptığı atışlarda rejim güçlerinin saflarını doğrudan isabet etmeyi başardı” dedi.
Ebu’l Bera, “İdlib’in güneyindeki Maarat en-Numan bölgesi ile Hama’nın kuzeybatısındaki Cevrin ve Mirza Kalesi karargahlarında konuşlu rejim güçleri ve İranlı milislerin geçtiğimiz saatlerde 120’den fazla ihlali tespit edildi. Bu saldırılarda sivillerin oturduğu meskûn bölgeler hedef alındı. Bu saldırılar, Rus savaş uçaklarının 22 Aralık Pazartesi günü İdlib’in kuzeyindeki Es-Sammak Dağı’nda bulunan Teltita köyü çevresine düzenlediği, zeytin hasadı yapan işçilerden 3’ünün öldüğü ve yaralanan işçilerin olduğu hava saldırılarından sonra geldi” dedi.
Ebu’l Bera Fethu’l Mubin Operasyon Odası çatısı altındaki muhalif grupların, rejim güçleri ve İranlı milislerin, kendi kontrolündeki sivil bölgelere yönelik saldırılarını ve ihlallerini engellemek için çeşitli seçenekler üzerinde çalıştığını bildirdi. Ebu’l Ber, rejim güçlerinin ateşkes anlaşmasına karşı işlediği ihlallere son vermemesi halinde muhalif grupların çeşitli ağır silahlarla hedef alacağı bazı hedefler belirlediğini dile getirdi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), İdlib’in kuzeybatısındaki Es-Sammak Dağı bölgesinde Dürzi nüfusun yoğunlukta olduğu Teltita köyü çevresinde zeytin hasadına katılan işçilerin önceki gün Rus hava saldırılarının hedefi olduğunu bildirdi.
Gözlemevi, Lazkiye’nin kuzey kırsalında bulunan El-Kebine Tepesi’nde cihatçı ve savaşçı gruplara ait mevzilere Rus savaş uçakları tarafından 3 hava saldırısı gerçekleştirildiğini kaydetti. Gözlemevi saldırılarda can kaybına dair bilgi aktarılmadığını belirtti. Bu saldırı, iki Rus savaş uçağının Putin-Erdoğan bölgesi veya Suriye’nin kuzeybatısında ‘Gerginliği Azaltma Bölgesi’ olarak bilinen bölgenin üzerinde uçuş gerçekleştirdiği sırada meydana geldi.
Halep kırsalından muhalif aktivist Ekrem el-Şahabi, rejim güçleri ve İranlı milislerin Halep’in batı kırsalındaki Keferteal ve Tadil beldelerini top mermileri ve roketlerle bombaladığını, saldırılarda bir çocuğun ağır yaralandığını, saldırıyla eşzamanlı olarak Rus savaş uçakları ve İHA’larının bölgenin üzerinde uçuş gerçekleştirdiğini ve bu durumun sivillerde panik ve endişeye sebep olduğunu aktardı.
Şahabi, keskin nişancıları taşıyan araç ve otobüslerin yanı sıra tank ve ağır top mermisi yüklü 9 tırdan oluşan rejim güçlerine ait yeni bir askeri takviyenin Halep’in kuzeybatısındaki Tel Rıfat bölgesi çevresindeki Ankara destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) ile sınır bölgelerine ulaştığını belirtti.
Putin-Erdoğan bölgesi veya Suriye’nin kuzeybatısındaki Gerginliği Azaltma Bölgesi Haziran ayından bu yana rejim güçleri, İranlı milisler ve Rus savaş uçaklarının meskun bölgeleri hedef alması sonucu askeri gerginliğin tırmanmasına tanıklık ediyor. Gelişmiş top mermileriyle (Krassenbul) düzenlenen saldırılarda 39’u kadın 76’sı çocuk yaklaşık 231 sivil yaşamını yitirdi, 270’den fazla sivil yaralandı.



Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

TT

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Amerikan yönetimi Sudan’daki çatışmanın taraflarına ülkedeki savaşı durdurmaya yönelik bir yol haritasını kabul ettirmeye çalışırken, ABD ve Sudanlı kaynaklar, Port Sudan yönetiminin Rusya’dan silah desteği almak için Moskova ile temas kurduğunu bildirdi. Kaynaklara göre Port Sudan, gelişmiş silahlar karşılığında Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma imkânı ve maden ile altın yatırımları teklif etti. Bu durum, Sudan’daki savaşın, küresel ölçekte kritik öneme sahip deniz geçişlerinden birinde, ABD baskıları ile Rusya’nın cazip teklifleri arasında daha geniş bir güç mücadelesine dönüşmesi riskini artırıyor.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak, ABD’nin Sudan’da ateşkes için hazırladığı yeni öneriye ilişkin daha fazla ayrıntı ortaya çıktı. Teklifin, İslamcı akım ve Müslüman Kardeşler’i dışarıda bırakan, askeri, insani ve siyasi alanları kapsayan üç paralel yol haritası içerdiği belirtildi.

Rusya için deniz üssü ve altın

ABD’nin yoğun diplomatik girişimleri sürerken, Wall Street Journal dün yayımladığı haberinde, geçici başkent olarak Port Sudan’ı kullanan hükümetin Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma ve maden ile altın alanlarında yatırım yapma teklifinde bulunduğunu aktardı. Habere göre bu teklif, Sudan ordusunun Rusya’dan gelişmiş silahlarla yeniden donatılması karşılığında yapıldı.

fvbg
Kızıldeniz'deki Port Sudan limanı (Getty Images)

Gazetenin adını vermediği Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Sudan’ın Rusya’ya ilettiği teklif, 25 yıllık bir anlaşmayı kapsıyor. Buna göre Rusya, Port Sudan Limanı’nda veya Kızıldeniz kıyısındaki başka bir deniz tesisinde, aralarında nükleer güçle çalışan savaş gemilerinin de bulunduğu dört deniz unsurunu ve en fazla 300 askeri konuşlandırabilecek.

Amerikan gazetesi, böyle bir üssün Rusya’ya Süveyş Kanalı üzerinden geçen ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan deniz hattını izleme imkânı vereceğine dikkat çekti.

ABD uyarısı

Gazete ayrıca, üst düzey bir ABD yetkilisinin, Port Sudan ya da Libya’da kurulacak bir Rus askeri üssünün Moskova’nın güç kullanma kapasitesini artırabileceği ve daha az kısıtlamayla hareket etmesine yol açabileceği uyarısında bulunduğunu aktardı. Emekli Tümgeneral Mark Hicks’in değerlendirmesine göre ise böyle bir deniz üssü, Rusya’nın uluslararası konumunu güçlendirecek ve bölgedeki nüfuz alanını genişletecek.

fv
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Bu gelişme, Port Sudan’daki askeri yönetimin yeni silah kaynakları arayışını sürdürdüğü bir dönemde ortaya çıktı. Gazetenin adını açıklamadığı bir Sudanlı yetkili, ülkenin gelişmiş silah sistemlerine ve hava savunma kapasitesine ihtiyaç duyduğunu, ancak bu tür bir anlaşmanın ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile sorun yaratabileceğini belirtti.

Gazetenin değerlendirmesine göre Washington, savaşı durduracak ve sivil yönetime geçiş sürecini başlatacak bir yol haritasına odaklanırken, Port Sudan yönetimi ise Rusya ile yakınlaşmanın getireceği askeri ve ekonomik kazanımları önceliklendiriyor.

Ateşkes ve uluslararası mekanizma

Bu çerçevede, ABD’nin Sudan’da ateşkese yönelik yeni önerisine ilişkin ayrıntılar da ortaya çıkmaya devam ediyor. Al Arabiya’ya konuşan kaynaklar, teklifin askeri, insani ve siyasi başlıklardan oluşan üç paralel süreci kapsadığını ve İslamcı akım ile Müslüman Kardeşler’in bu süreç dışında tutulduğunu aktardı.

Mısır kaynaklarına dayandırılan habere göre, askeri başlık, ülke genelinde kapsamlı bir ateşkesi öngörüyor. Buna göre ateşkesten sonra geniş ölçekli bir insani operasyon başlatılacak, yardım kuruluşlarının erişimi sağlanacak ve temel hizmetler yeniden tesis edilecek. Ayrıca ateşkesi denetlemek üzere, sahada gözetim mekanizmalarına sahip bir uluslararası komite kurulması planlanıyor. Bu komite, insani koridorların güvenliğini sağlamak, sivilleri korumak ve olası ihlalleri takip etmekle görevlendirilecek.

cdfrgt
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Başdanışmanı Massad Boulos (AFP)

İnsani sürecin başarısı, ateşkesin kalıcılığına ve yardımın ülke geneline etkin biçimde ulaşmasına bağlanıyor. Buna göre sağlam bir ateşkes, insani operasyonların başlaması için temel koşul olacak; bu da yardım ekiplerinin erişimini kolaylaştırarak yerinden edilmiş kişiler ile mültecilerin güvenli dönüşü için gerekli ortamın hazırlanmasına katkı sağlayacak.

Siyasi sürece ilişkin öneri ise eski rejim mensupları ve İslamcılar hariç, sivil güçlerin öncülüğünde bir geçiş süreci öngörüyor. Bu süreç, ordunun ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) ateşkese onay vermesiyle eş zamanlı olarak başlayacak ve savaşın sonlandırılmasına giden yolun ilk adımını oluşturacak.

Askeri alanda kapsamlı reform

Yol haritası ayrıca kapsamlı bir askeri reform sürecini de içeriyor. Buna göre Sudan İslami Hareketi ve Müslüman Kardeşler çizgisine yakın isimlerin ordu ve güvenlik kurumlarından çıkarılması, silahlı grupların entegrasyonu ve iki tarafla birlikte savaşan milis yapılanmalarının tasfiyesi planlanıyor. Amaç, sivil otoriteye tabi, birleşik ve profesyonel bir ordu ile yeniden yapılandırılmış güvenlik kurumları oluşturmak. Bu süreçte karar merciinin ordu veya HDK olmayacağı özellikle vurgulanıyor.

Öte yandan, eylül ayında ABD’li arabulucu Massad Boulos tarafından sunulan planın, Sudan hükümeti ile HDK temsilcilerine ateşkes ve kapsamlı bir insani süreç önerdiği biliniyor. Ancak Boulos 25 Kasım’da her iki tarafın da plana henüz onay vermediğini açıklamıştı.

Boulos o dönemde yaptığı açıklamada, tarafların ateşkesi ‘ön koşul olmadan’ kabul etmesinin önemine dikkat çekmiş; bunun can kayıplarını azaltmak, siyasi sürecin yeniden başlamasını sağlamak ve ülkenin sivil yönetime geçişi için gerekli koşulları oluşturmak açısından kritik olduğunu ifade etmişti.


Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.


İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.