Mars'ta ilk: NASA, Kızıl Gezegen'in metrelerce altındaki yapıları ortaya çıkardı

NASA'nın Mars'taki uzay aracı InSight, Kızıl Gezegen yüzeyinin metrelerce altında volkanik yapılar keşfetti.

Gezegenin Elysium Planitia adı verilen ovasındaki uzay aracı yüzeyin yaklaşık 200 metre altını haritalandırdı ve kurumuş lav akıntılarının izlerini buldu.

Bilim insanları Mars yüzeyinin bu kadar altını ilk kez gördüklerini belirtiyor. Bulguların açıklandığı araştırma makalesinde konuyla ilgili şu ifadeler yer alıyor:

"Şimdiye kadarki sismoloji araştırmaları, en üstteki 10 ila 20 metrelik alanla sınırlıydı. Onlarca ve yüzlerce metre derinlikteki yapıları haritasız bırakıyordu."

InSight'ın oluşturduğu yeni haritada 30 ila 75 metre derinlikte volkanik kayaların arasına sıkışmış tortul kayaçlardan oluşan bir tabaka da ortaya çıktı.

Bu veiler, Mars'ın nasıl oluştuğu, zaman içinde nasıl geliştiği ve bugün hala var olan jeolojik özelliklere dair önemli ipuçları sunabilir.

Araştırma ekibinden Bruce Banerdt, "İki volkanik kaya arasına sıkışmış bu tortul tabaka, volkanik aktivitede bir duraklama olduğunu söylüyor" diye konuştu:

"Üstelik bu epey uzun bir duraklama. Çünkü tortul kayaçların oluşması uzun zaman alır."

Gökbilimciler yaşamın mümkün olduğu, yüzeyde sıvı halde su aktığı ve atmosferin henüz yok olmadığı "eski Mars" tablosunun volkanik aktiviteyle birlikte tamamlandığını belirtiyor.

Zira bilim insanlarına göre Mars'ın milyarlarca yıl önce volkanik açıdan çok aktif bir gezegendi. Örneğin Kızıl Gezegen, Güneş Sistemi'ndeki bilinen en büyük yanardağ olan Olympus Mons'a ev sahipliği yapıyor.

InSight, gezegenin iç yapısının 3D modellerini oluşturuyor (NASA)

2018'de fırlatılan uzay aracı InSight, Mars derinliklerini incelemek ve sismik faaliyetlerden yola çıkarak volkanik  aktiviteye dair izler bulmakla görevli.

Uzay aracı bu amaçla yüzeyin altındaki en ufak titreşimleri bile algılayabilen, son derece gelişkin cihazlar taşıyor. 

Bulgularını hakemli bilimsel dergi Nature Communications'ta yayımlayan bilim insanları yeni keşifte işte bu cihazlardan yararlandı.

Araştırmacılar, Mars derinliklerinin haritasını çıkarırken rüzgarın yüzeyle etkileşime girmesiyle oluşan küçük titreşimleri kullandı.

Uzay aracı mart ayında büyük bir keşfe de imza atmıştı. Insight'ın topladığı sismik verileri inceleyen uluslararası bir araştırma ekibi, Kızıl Gezegen'in çekirdeğinin boyutunu hesaplamıştı.

Hesaplamalar, Mars çekirdeğinin boyutunun Dünya'nınkinin yarısı kadar olduğunu ortaya koymuştu.
Independent Türkçe, Inverse, Science Alert