Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde gizemli bir "bariyer" keşfedildi

Araştırmacılar, Samanyolu Galaksisi'nin merkezinin etrafındaki gizemli bariyerin sırrını henüz çözemedi (NASA)
Araştırmacılar, Samanyolu Galaksisi'nin merkezinin etrafındaki gizemli bariyerin sırrını henüz çözemedi (NASA)
TT

Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde gizemli bir "bariyer" keşfedildi

Araştırmacılar, Samanyolu Galaksisi'nin merkezinin etrafındaki gizemli bariyerin sırrını henüz çözemedi (NASA)
Araştırmacılar, Samanyolu Galaksisi'nin merkezinin etrafındaki gizemli bariyerin sırrını henüz çözemedi (NASA)

Bilim insanları, Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde bir "bariyer" bulunduğunu ve bunun kozmik ışınları engellediğini tespit etti.
Nature Communications adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmada, Çin Bilimler Akademisi'nden bir ekip radyoaktif gama ışınlarının bir haritasını inceledi.
Radyoaktif gama ışınları, evrendeki en yüksek enerjili ışık formu olarak biliniyor. Bunlar, kozmik ışın olarak adlandırılan aşırı yüksek hızlardaki parçacıkların sıradan maddelere çarpmasıyla ortaya çıkıyor.
Bilim insanları, haritada Samanyolu Galaksisi'nin merkezinin yakınında bulunan bir şeyin, parçacıkların neredeyse ışık hızına ulaşmasına neden olduğunu ve merkezin hemen dışında bol miktarda kozmik ışın ve gama ışını yarattığını tespit etti.
Araştırmacılar, uzun süredir Sagittarius A* adı verdikleri ve süper kütleli kara delik olduğunu düşündükleri oluşumun, adeta devasa bir parçacık hızlandırıcısı olarak hareket ettiğini düşünüyorlardı.
Çalışmada Fermi Gama Işını Uzay Teleskobu'nda bulunan Geniş Alan Teleskobu'ndaki verileri kullanan araştırmacılar, Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde gerçekten de böyle bir "parçacık hızlandırıcısı"nın olduğunu gözlemledi. Fakat bunun Sagittarius A* mı yoksa başka bir şey mi olduğu henüz netleşmedi.
Bilim insanları, aynı verileri inceleyerek, kozmik ışınların yoğunluğunun merkezin kenarlarında önemli ölçüde azaldığı açık bir nokta yer alan gizemli bir "bariyer" bulunduğunu da tespit etti. Buna göre merkezin etrafını çevirmiş şekilde duran bu bariyer, kozmik ışınların merkezden çıkmasına izin verirken, evrenin diğer bölgelerinden gelen ışınların içeri girmesini zorlaştırıyor.
Araştırmacılar, bunun merkezin yakınındaki yoğun gaz ve toz bulutlarının kendi üzerlerine çökerek burada bulunan manyetik alanları sıkıştırabileceğini ve kozmik ışınların geçmesini engelleyen bir bariyer oluşturmuş olabileceğini düşünüyor.
Öte yandan bariyerin nasıl işlediği veya ortaya çıktığı henüz net olarak anlaşılamadı.
Independent Türkçe, Live Science, Science Alert



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT