Jeff Bezos, Güneş'i kalıcı olarak "karartma" çalışmalarına ortak oldu

İlk filmi 1999'da vizyona giren Matrix serisinde insanlar, makinelerin enerji kaynağını kesmek için Güneş'i tamamen karartmıştı (Warner Bros.)
İlk filmi 1999'da vizyona giren Matrix serisinde insanlar, makinelerin enerji kaynağını kesmek için Güneş'i tamamen karartmıştı (Warner Bros.)
TT

Jeff Bezos, Güneş'i kalıcı olarak "karartma" çalışmalarına ortak oldu

İlk filmi 1999'da vizyona giren Matrix serisinde insanlar, makinelerin enerji kaynağını kesmek için Güneş'i tamamen karartmıştı (Warner Bros.)
İlk filmi 1999'da vizyona giren Matrix serisinde insanlar, makinelerin enerji kaynağını kesmek için Güneş'i tamamen karartmıştı (Warner Bros.)

Ünlü girişimci ve dünyanın en zengin ikinci kişisi Jeff Bezos'un kurduğu ve yönetim kuruluna başkanlık ettiği teknoloji firması Amazon, "Güneş'i karartma" fikrini araştıran bilim insanlarına destek veriyor.
Gizmodo'nun haberine göre firma, ABD Ulusal Atmosfer Araştırma Merkezi ve kar amacı gütmeyen jeomühendislik kuruluşu SilverLing'le işbirliği yaptı.
Bu işbirliği kapsamında Güneş ışınlarının bir kısmının engellenmesiyle Dünya'da neler yaşanacağını gösteren bir bilgisayar simülasyonu oluşturuldu.
Amazon aslında dünyanın gelecekteki ikliminin 30 farklı simülasyonunu yaratmak için güçlü bilgisayar işlemcilerini araştırmacıların kullanımına açtı.
Bu simülasyonlardan birinde Güneş ışığını azaltmak için atmosfere  aerosoller enjekte edildi. Bu hamlenin gezegeni büyük ölçüde soğutacağı ortaya çıktı.
Söz konusu senaryoda Güneş ışığının engellenmesi, karbon emisyonlarının yarattığı tahribatı azaltıp denizlerin daha uzun süre buz tutmasını sağlıyordu.

Bulut bilişim
Dünya'nın geleceği ve geçmişindeki koşulların anlaşılmasını sağlayan iklim modelleri genellikle pahalı süper bilgisayarlarda oluşturuluyor.
İşte bu noktada Amazon ortaklığı devreye giriyor ve iklim araştırmacılarının şirketin bulut bilişim sistemini kullanmasına izin veriyor.
SilverLining'in yönetici direktörü Kelly Wanser, "Bulut bilişim, bu tür görevleri desteklemeyi düşünebileceğimiz bir noktaya ulaşıyor" ifadelerini kullanıyor.

Güneş'i karartmak
Bilim insanlarına göre iklim krizi böyle devam ederse 2010'ların sonlarında kaydedilen en sıcak yıllar, ilerleyen yıllarda ortalama sıcaklıklar haline gelecek. Bu durumda deniz buzu rekor seviyelere inebilir ve hatta bazı mevsimlerde tamamen yok olabilir.
Ayrıca su talebinin de 2050'ye kadar yüzde 55 artması bekleniyor. Başta Güney Afrika olmak üzere birçok ülke, su tüketimini azaltmaya yönelik tedbirleri artırmak zorunda.
Bu nedenle Güneş'ten gelen ışığın bir kısmını engelleme fikri geçen yıl Güney Afrikalı bilim insanlarının yürüttüğü bir araştırmayla birlikte sıklıkla gündeme gelmeye başladı.
Cape Town Üniversitesi'nde görevli bilim insanları, kentin üzerindeki atmosfere büyük miktarda kükürt dioksit gazı salmayı ve Güneş'i kalıcı olarak "karartarak" su kaynaklarını korumayı amaçladıkları bir plan hazırlamıştı.
Bu planın su kıtlığı riskini 2100'den önce yüzde 90 oranında azaltacağı ifade edilmişti.
Ancak birçok uzman küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için atmosfere gaz pompalama fikrine karşı çıkmıştı. Söz konusu fikir, “iklim sistemine zarar verebilecek tehlikeli müdahale” diye nitelenmişti.
Independent Türkçe, Gizmodo, Futurism



Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
TT

Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])

Birçok yıldız milyarlarca yıl yaşayıp yakıtlarını tüketince kırmızı devler diye bilinen ölmekte olan yıldızlara dönüşür. Yıldızlar genişler ve yakındaki gezegenleri yutarak onları yakıp yok edebilir.

Yaklaşık 5 milyar yıl içinde, Dünya'nın kendi Güneş'i de kırmızı deve dönüşecek ve mavi bilyemiz de dahil gezegenleri yutacak.

Gökbilimciler bu kırmızı dev yıldızların birçoğunu tanımlasa da bir gezegeni yeme süreci, ancak kısa bir süre önce doğrudan gözlemlenebildi.

Gökbilimciler birçok kırmızı dev yıldız tanımladı ve bazı durumlarda yakındaki gezegenleri tükettiklerinden şüphelendi ancak bu fenomen daha önce hiç doğrudan gözlemlenmemişti. Bilim insanları 2023'te, ömrünün sonuna yaklaşan bir yıldızın şiştiğini ve muhtemelen Jüpiter büyüklüğünde bir gezegeni yuttuğunu keşfetti.

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])

Araştırmacılar James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen ek gözlemlerin ardından, "şaşırtıcı bir ters köşe" yaşandığını söylüyor. Webb'in gözlemleri yıldızın gezegeni yemediğini, gezegenin yörüngesinin milyonlarca yıl boyunca daralarak gökcismini ölümüne yaklaştırdığını ve sonra tamamen yutulduğunu gösteriyor.

Arizona'nın Tucson kentindeki ABD Ulusal Bilim Vakfı Ulusal Optik-Kızılötesi Astronomi Araştırma Laboratuvarı'ndan gökbilimci Ryan Lau yaptığı açıklamada, "Bu yepyeni bir olay olduğu için teleskobu ona çevirmeye karar verdiğimizde ne bekleyeceğimizi tam olarak bilmiyorduk" diyor.

Kızılötesindeki yüksek çözünürlüklü görüntüsü sayesinde muhtemelen bizimki de dahil gezegen sistemlerinin nihai kaderi hakkında değerli bilgiler öğreniyoruz.

Lau, perşembe günü The Astrophysical Journal'da yayımlanan yeni makalenin başyazarı.

Araştırmacılar teleskobun Orta Kızılötesi Enstrümanı ve Yakın Kızılötesi Spektrografı'nı kullanarak Samanyolu Galaksisi'nde yer alan, Dünya'dan yaklaşık 12 bin ışık yılı uzaklıktaki sahneyi inceledi.

Yıldızın daha çok bizim Güneş'imize benzediği kabul ediliyordu fakat Orta Kızılötesi Enstrüman'la yapılan bir ölçüm, yıldızın kırmızı bir deve dönüşmesi durumunda olması gerektiği kadar parlak olmadığını ortaya koydu. Bu bulgu araştırmacılara, bir zamanlar inanıldığı gibi gezegeni yutacak bir şişme yaşanmadığını gösterdi.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden, araştırma ekibi üyesi Morgan MacLeod "Gezegen nihayetinde yıldızın atmosferini sıyırmaya başladı. O andan itibaren de kontrolden çıkarak daha hızlı bir şekilde içine düşmeye başladı" diye açıklıyor.

Gezegen düşerken bir nevi yıldızın etrafında yayılmaya başladı.

Gezegen, yıldızın dış katmanlarından gaz püskürtmüş olabilir.

Yakın Kızılötesi Spektrograf, yıldızı çevreleyen sıcak bir moleküler gaz diskini ortaya çıkardı ve burada karbonmonoksit tespit edildi.

Vassar College'dan ötegezegen araştırmacısı Colette Salyk, ortak yazarı olduğu yeni makale hakkında, "Webb gibi dönüştürücü bir teleskopla yıldızın yakın çevresinde ne bulacağımıza dair herhangi bir beklentiye sahip olmak benim için zordu" diyor. 

Burada gezegenler oluşmasa bile, bir yutulma sonrasında gezegen oluşum bölgesinin özelliklerine sahip bir şey görmeyi bekleyemediğimi söyleyebilirim.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space