İsrail Savunma Bakanı Gantz, ABD’de İran'a yönelik ortak askeri operasyonları görüşüyor

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, salı günü İsrail'in güneyinde düzenlediği basın toplantısında konuşurken (Reuters)
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, salı günü İsrail'in güneyinde düzenlediği basın toplantısında konuşurken (Reuters)
TT

İsrail Savunma Bakanı Gantz, ABD’de İran'a yönelik ortak askeri operasyonları görüşüyor

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, salı günü İsrail'in güneyinde düzenlediği basın toplantısında konuşurken (Reuters)
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, salı günü İsrail'in güneyinde düzenlediği basın toplantısında konuşurken (Reuters)

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz ‘üst düzey stratejik öneme sahip’ şeklinde nitelendirilen görüşmeler için ABD'ye giderken, Tel Aviv ve Washington'daki siyasi kaynaklar görüşmelerde iki ülkenin ordularının ortak askeri operasyonlarına nasıl hazırlık yapılacağı konusunun tartışılacağını öne sürdüler. Aynı zamanda, İsrail ordusunun İran'a yönelik saldırılar düzenlemek için yakında bir dizi tatbikata başlayacağı bilgisi medyaya sızdırıldı.
Askeri kaynaklar, İsrail Hava Kuvvetleri'nin İran'a yönelik saldırı simülasyonunda onlarca savaş uçağının katılacağı geniş çaplı bir askeri tatbikat yapacağını bildirdi. Tatbikatın önümüzdeki yıl bahar aylarında düzenleneceği ifade edildi. Tatbikat sırasında onlarca savaş uçağı, Akdeniz üzerinden batıya, İran'daki saldırıların simülasyonunun yapıldığı mesafelere uçuç eğitimleri yapacak.
Kaynaklar, İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'nin 9 Kasım'da Knesset (İsrail parlamentosu) Dış İlişkiler ve Güvenlik Komitesi karşısında yaptığı açıklamaya atıfta bulundu. Kochavi söz konusu açıklamasında “Ordu, İran'ın nükleer tesislerine olası bir saldırı için hazırlıklarını artırıyor. İsrail ordusu İran ve askeri nükleer tehditle başa çıkmak için operasyonel planlamalarını ve hazırlıklarını hızlandırmalı” ifadelerini kullandı.
Gantz'a yakın kaynaklar, İran'ın nükleer meselesi hakkında konuşma tarzının, hükümetteki meslektaşlarının açıklamalarına kıyasla daha ılımlı sayıldığını vurgulamıştı. Zira Gantz İsrail'in büyük güçler ile İran arasında yeni bir nükleer anlaşmaya varılmasına karşı olmadığını, ancak bu anlaşmanın bir öncekinden daha iyi bir anlaşma olması gerektiğini, balistik füzelerin geliştirilmesinin kısıtlanması, bölgesel egemenlik projesinin durdurulması ve bölge ülkelerinde silahlı milislerin konuşlandırılmasına, bu milislerin intihar droneları (kamikaze) gibi gelişmiş silahlarla donatılmasına ve bölge ülkelerinde ve dünyadaki terör faaliyetlerine bir son verilmesi gibi konuları içermesi gerektiğini söylüyor. İran yeni bir anlaşmaya doğru ilerlenmesine yardımcı olmayan dik başlı tutumlar sergilediği için Gantz, İran'a baskı yapmak için bir kaç öneri sundu. Bunların başında askeri tehdit geliyor. Gantz'ın ofisinden yapılan açıklamada, ABD ziyareti sırasında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Savunma Bakanı Lloyd Austin ve diğer üst düzey yetkililer ile bir araya geleceği ve bu görüşmelerde İran'ın rolüyle başa çıkmak için birkaç teklif sunulacağı bildirildi.

Öncelik ortak askeri operasyonlar
Tel Aviv'deki bir güvenlik kaynağına göre Gantz, ABD güçlerinin İran'a saldırı düzenlemesini istemeden önce ortak askeri operasyonlar yürütmeyi ele alacak. Ayrıca “İran'ı vurabilmek ve saldırgan hareketlerini etkisiz hale getirebilmek için” İsrail saldırı silahlarının seviyesini yükseltmeyi talep edecek. Kaynak, İsrail Savunma Bakanı’nın ABD'ye ‘dostane uyarılarda’ bulunacağını ve İsrail’in İran'ın nükleer bir ‘eşik devlet’ (bir ülkenin nükleer silahları hızlı bir şekilde inşa etme teknolojisine sahip olması, ancak bunu henüz gerçekleştirmemiş olması durumu) olmaya yakın olduğu yönündeki korkularının altında yatan sebepleri veriler ve belgelerle açıklayacağını söyledi. Böylece Gantz, bir anlaşmaya varılmadan önce müzakere sürecinde ve hatta olası bir anlaşmaya varıldıktan sonra bile İran'a baskı yapılmasını talep edecek. Çünkü ‘Tahran programlarını durdurmayıp kandırma çabalarına devam edecek. Bu yüzden dünya bu faaliyetlere karşı teyakkuzda olmalı.’
Başka bir kaynak, Gantz'ın ABD’lilerden İran hedeflerine saldırmalarını istemeyi planlamadığını ancak onlardan bölgeyi terk etmemelerini isteyeceğini ve Washington’a İran'la başa çıkarken ‘bölgedeki askeri varlığı artırıp bunu gerçek ve somut bir katılımla etkin bir varlığa dönüştürerek güç göstermeleri’ gerektiğini belirteceğini söyledi. Gantz kendisine eşlik eden basın mensuplarına verdiği demeçte Pentagon'un ziyareti onuruna yaptığı açıklamaya övgüde bulundu. Söz konusu açıklamada ABD Savunma Bakanı'nın İsrailli mevkidaşı ile ‘İran'ın kışkırtmaları karşısında ortak endişeleri’ ele alacağı ve İran dosyasının ‘ABD Savunma Bakanı ile İsrailli mevkidaşı arasında yapılan herhangi bir görüşmede her zaman masada olduğu’ belirtildi.
Açıklamanın devamında “İsrail ile ortaklığımız değişmez. Her zaman İsrail'in bölgedeki niteliksel askeri üstünlüğünü arıyoruz” ifadeleri kullanıldı. Bu açıklama, Gantz'ın ziyareti için sıcak ve özel bir karşılama olarak yorumlandı. Pentagon yetkililerinin Gantz ile ‘İran'a yönelik ortak endişelerin sebeplerini’ görüşeceği açıklandı. Ancak bakanlık, Reuters haber ajansının İran'a odaklanan tatbikatlar yapma olasılığının tartışılacağını öne süren haberi hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
Üst düzey bir ABD'li yetkili Reuters'e verdiği demeçte, diplomasinin başarısız olması ve ABD ile İsrail liderlerinin talep etmesi halinde iki ülkenin savunma liderlerinin en kötü senaryoyu; İran’ın nükleer tesislerini yok etme durumuna hazırlık kapsamında olası askeri tatbikatları görüşeceklerini belirtmişti.
Reuters'ın haberi hakkında yorum yapan Pentagon sözcüsü John Kirby basın mensuplarına verdiği demeçte “Size söyleyebileceğim tek şey şu ki, biz İsrailli mevkidaşlarımızla rutin olarak tatbikatlar yapıyoruz. Bugün açıklayacak, hakkında konuşacak, atıfta bulunacak veya üzerine spekülasyon yapacak bir şeyim yok” şeklinde konuştu.
Diğer taraftan İsrail Demokrasi Enstitüsü geçen ay yaptığı bir anketin sonuçlarını açıkladı. Sonuçlara göre İsraillilerin yüzde 51'i ABD desteği olmadan bile İran'a saldırılmasını desteklerken, yüzde 58'i ABD onayı ve desteğiyle bir saldırı yapılmasını istiyor. Ayrıca ankete katılanların yüzde 62'si İran'ı tehdit olarak gördüklerini belirtiyor.



Rusya: Ukrayna, Afrika'daki terör örgütlerini açıkça destekliyor

Ayrılıkçıların temmuzda düzenlediği saldırıların, Wagner'e "Afrika'daki en büyük yenilgisini" yaşattığı bildirilmişti (Reuters)
Ayrılıkçıların temmuzda düzenlediği saldırıların, Wagner'e "Afrika'daki en büyük yenilgisini" yaşattığı bildirilmişti (Reuters)
TT

Rusya: Ukrayna, Afrika'daki terör örgütlerini açıkça destekliyor

Ayrılıkçıların temmuzda düzenlediği saldırıların, Wagner'e "Afrika'daki en büyük yenilgisini" yaşattığı bildirilmişti (Reuters)
Ayrılıkçıların temmuzda düzenlediği saldırıların, Wagner'e "Afrika'daki en büyük yenilgisini" yaşattığı bildirilmişti (Reuters)

Bu hafta sonunda pek çok Afrika ülkesinin bakanı, federal bölge statüsüne sahip Sirius'taki Rusya-Afrika Ortaklık Forumu'na katılırken ev sahibi Moskova'ya sıcak mesajlar verdi. 

Rusya Dışişleri Bakanlığı Yeni Tehdit ve Sorunlar Departmanı Başkan Vekili Georgy Mikhno'nun cumartesi günkü konuşmasındaysa hedef Ukrayna oldu. 

"Afrika'daki terör örgütlerini açıkça destekleyen kriminal Kiev rejiminin yıkıcı eylemleri gözden kaçmamalı" diyen Mikhno, Rusya'nın bu "kabul edilemez" eylemlere karşı hem Afrika'da hem de küresel çapta savaşmayı sürdüreceğini söyledi. 

Mikhno, temmuzda Rus şirketi Wagner'in paralı askerlerinin Mali birlikleriyle birlikte tuzağa düşürüldüğünü hatırlattı. 

Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Baş Müdürlüğü (GUR) Sözcüsü Andriy Yusov'un olayla ilgili yaptığı açıklamada "İsyancılar, Rus savaş suçlularına yönelik başarılı bir askeri operasyon gerçekleştirmelerini sağlayan bilgiler aldı" demesine işaret eden Mikhno, "Bu yüzden Mali ve Nijer'in Kiev'le diplomatik ilişkileri derhal kesme kararı alması bizce tamamen mantıklı" ifadesini kullandı. 

Cezayir sınırındaki Kidal'e yaklaşık 230 kilometre mesafedeki Tinzaouatene kasabasında Mali ordusuyla Tuareg isyancıları, 25-28 Temmuz'da çatışmaya girmişti. 

Mali ordusu kayıplara dair net rakam açıklamazken, militanlar en az 84 Wagner savaşçısıyla 47 Mali askerinin öldürüldüğünü öne sürmüştü. 

xcs
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da dün çekilen toplu fotoğrafta onlarca mevkidaşıyla birlikte yer aldı (AFP)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de pazar günü foruma Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov aracılığıyla mesaj göndererek terör, salgınlar ve doğal afetlerle mücadele gibi pek çok farklı konuda sağlanabilecek tüm yardımları yapma sözü verdi. 

Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop, Batılı güçlerin "neo-kolonyal" yaklaşımıyla kıyaslandığında Kremlin'in ortaklığını "samimi" bulduklarını söyledi.

Zirveye katılan Burkina Faso Dışişleri Bakanı Karamoko Jean-Marie Traore de ülkesinin Moskova'yla yaptığı işbirliğinin geçmişte Fransa'yla kurdukları bağdan daha iyi olduğunu vurguladı. 

Traore, Rusya için "İlerleme sağlayabileceğimiz bir ortak" dedi ve askeri olarak Moskova'ya bağımlı olmaktan korkmadıklarını AFP'ye cumartesi günü verdiği röportajda belirtti. 

Son yıllarda gerçekleşen darbelerle yönetimin ordunun eline geçtiği Nijer, Mali ve Burkina Faso, eski sömürgecileri Fransa'yla ilişkileri keserek Rusya'yla yakınlaşma yoluna gitmişti.

Ukrayna ise GUR Sözcüsü Andriy Yusov'un temmuzda yaptığı açıklamadan sonra Batı Afrika ülkeleriyle diplomatik kriz yaşıyor. 

Yusov'un ifadelerine tepki gösteren Mali ve Nijer ağustos başında Kiev'le diplomatik ilişkileri derhal kesme kararı almıştı.

Fransız gazetesi Le Monde geçen ay yayımladığı haberde GUR'nin Mali'de orduya karşı savaşan Tuareg isyancılarına bu yıl istihbarat ve savaş eğitimi vermeye başladığını bildirmişti. 

Bazı Tuareg militanlarının geçen ay Moritanya üzerinden gizlice Ukrayna'ya gittiği ve burada bomba taşıma kapasitesine sahip saldırı drone'larını yapmayı öğrendiği savunulmuştu. Savaşçıların Ukrayna'ya ulaşmasında Batılı aracıların da rol oynadığı ileri sürülmüştü.

Independent Türkçe, RT, AFP