İran, UAEA'ya Kerec tesisindeki kameraları değiştirme izni verdi

İran'ın Buşehr nükleer tesisi (arşiv - AFP)
İran'ın Buşehr nükleer tesisi (arşiv - AFP)
TT

İran, UAEA'ya Kerec tesisindeki kameraları değiştirme izni verdi

İran'ın Buşehr nükleer tesisi (arşiv - AFP)
İran'ın Buşehr nükleer tesisi (arşiv - AFP)

İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına (UAEA) Kerec Nükleer Tesisindeki güvenlik kameralarını değiştirme izni verdiği bildirildi.
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyine bağlı "Nournews"te yer alan habere göre, Tahran yönetimi UAEA ile yaşadığı anlaşmazlığa dair "gönüllü adım" attı.
Kerec Nükleer Tesisinde zarar gören kameraların güvenlik ve yargı incelemelerinin tamamlanması, UAEA'nın nükleer tesise yapılan saldırıyı kınaması ve montajdan önce İranlı uzmanların da incelemesinin kabul edilmesi sonucu bu adımın atıldığına işaret edilen haberde, Ajansın zarar gören kameraları yenileriyle değiştirmesine izin verildiği ifade edildi.
İran'ın attığı bu adımın Meclisin çıkardığı yasaya aykırı olmadığı ve monte edilecek yeni kameraların çektiği görüntülerin de öncekiler gibi UAEA'ya verilmeyeceği ve İran Atom Enerjisi Kurumunda korunacağı kaydedildi.
Tahran yakınlarındaki Kerec kentindeki tesis, uranyum zenginleştirmede kullanılan santrifüjlerin parçalarını üretiyor. Haziranda tesisin bir sabotaja maruz kaldığı anlaşılmış ve UAEA'ya ait kameralar tahrip edilmişti. İran da sabotajın ardından kameraları kaldırmıştı.
Kerec Nükleer Tesisindeki denetimlerle ilgili anlaşmazlık UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi'nin 23 Kasım'daki Tahran ziyaretinde de gündeme gelmişti.
Grossi, 24 Kasım'da Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlenen UAEA Yönetim Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Ajansın doğrulama ve gözlem amacıyla İran’daki tesislerde kullandığı kamera gibi çeşitli ekipmanların bakım ve yenilenmesine ilişkin kurumun müfettişlerinin yaşadığı sorunların sürdüğünü dile getirmişti.
Grossi, İranlı yetkililerle eylül ayında yaptığı görüşmede söz konusu ekipmanların düzenli erişimi ve gerekli bakım ve değişikliklerin yapılması hususunda anlaşıldığını ancak bunun yerine getirilmediğini belirtmişti.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.