Avustralya'da pencerelere çarpan papağanların çürük mangoyla sarhoş olduğu anlaşıldı

"Pencerelere çarpma, öylece yerde oturma, uçamama ve kedilere ve diğer yırtıcı hayvanlara karşı savunmasız kalma gibi ilgili birkaç vakaya şahit olduk"

Latince adı Aprosmictus Erythropterus olan kırmızı kanatlı papağanlar Avustralya ve Yeni Gine'ye özgü (Wikimedia Commons)
Latince adı Aprosmictus Erythropterus olan kırmızı kanatlı papağanlar Avustralya ve Yeni Gine'ye özgü (Wikimedia Commons)
TT

Avustralya'da pencerelere çarpan papağanların çürük mangoyla sarhoş olduğu anlaşıldı

Latince adı Aprosmictus Erythropterus olan kırmızı kanatlı papağanlar Avustralya ve Yeni Gine'ye özgü (Wikimedia Commons)
Latince adı Aprosmictus Erythropterus olan kırmızı kanatlı papağanlar Avustralya ve Yeni Gine'ye özgü (Wikimedia Commons)

Avustralya'daki papağanların çürümüş mangoları emerek sarhoş olduğu, bu nedenle bazılarının kaza yaparak veya zehirlenerek öldüğü ifade edildi.
Broome Veteriner Hastanesinden Paul Murphy, geçen hafta etanol zehirlenmesi belirtileri gösteren en az 6 sarhoş kuşun kliniğe getirildiğini söyledi. Veteriner, pek çok kuşun kliniğe gelmeden öldüğünü belirtti.
Ülkenin özellikle de Kimberley bölgesinde mango mevsimi sona ererken yere düşen birçok meyve şu anda güneşte çürüyor. Bu fermantasyon sürecinin sonunda etanol yan ürün olarak ortaya çıkıyor.
İçkilerde kullanılan tek alkol türü olan etanol, özellikle şeker bakımından zengin, çürümüş mangolarda yüksek düzeyde bulunuyor. Bölgedeki bazı kırmızı kanatlı papağanlar işte bu kimyasal nedeniyle zehirleniyor.
Veteriner Murphy, "Şimdiye kadar toplamda 6 tane gördük ama ne yazık ki birçoğu kliniğe gidemiyor çünkü insanlar onları bulmadan önce ölüyor" diye ekledi.

"Genellikle birkaç gün acı çekiyorlar. Epey uyuşuklar ve beslenme bozukluğunun çeşitli aşamalarında oluyorlar."
Öte yandan veteriner, bazı durumlarda kuşların alkolün doğrudan bir sonucu olarak değil, ikincil nedenleri yüzünden öldüğünü aktardı.
Buna göre kuşlardan bazıları hareket edemeyecek kadar halsiz olabiliyor veya alkolün etkisi altında uçarken kaza yapabiliyor.

"Pencerelere çarpma, öylece yerde oturma, uçamama ve kedilere ve diğer yırtıcı hayvanlara karşı savunmasız kalma gibi ilgili birkaç vakaya şahit olduk."
Kırmızı kanatlı papağanların çürüyen mangolardan en çok etkilenen kuş olmasının nedeni bilinmiyor.
Ancak türün bu denli ağır etkilenmesinin nedeni söz konusu meyvedeki alkol oranının diğer meyvelere kıyasla çok daha yüksek olması.
Batı Avustralya Üniversitesi, Moleküler Bitki Biyolojisi Bölümü’nden Doç. Dr. Michael Considine, "Mangolar özellikle benzersizdir. Çünkü çok şekerliler ve yüksek düzeyde alkol üretebilirler" diye konuştu:
"Oysa diğer tropik meyveler o kadar yoğun ve sulu değil."
Considine, bu meyvelerin insanlar için herhangi bir risk oluşturmadığını da söyledi. Bilim insanına göre halkın bu denli çürümüş bir meyveyi yemesi pek mümkün değil.
Çürüyen meyvelerin keskin bir kokusu olduğunu söyleyen Considine, sözlerini şöyle noktaladı:
"İnsanlar meyve yerken, kayda değer düzeyde alkol üreten bir mangoyu ayırt edebilir."
 
Independent Türkçe, Australian Broadcasting Corporation, VICE



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space