Vücudunu kullanamayan ALS hastası, beyin çipi sayesinde tweet attı

Philip O'Keefe, ALS yüzünden pek çok motor fonksiyonunu kaybetti (Twitter/@tomoxl)
Philip O'Keefe, ALS yüzünden pek çok motor fonksiyonunu kaybetti (Twitter/@tomoxl)
TT

Vücudunu kullanamayan ALS hastası, beyin çipi sayesinde tweet attı

Philip O'Keefe, ALS yüzünden pek çok motor fonksiyonunu kaybetti (Twitter/@tomoxl)
Philip O'Keefe, ALS yüzünden pek çok motor fonksiyonunu kaybetti (Twitter/@tomoxl)

Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastası Philip O'Keefe, takılan çip sayesinde sadece beynini kullanarak birkaç tweet attı.
62 yaşındaki O'Keefe, 23 Aralık'ta attığı tweet'lerde şöyle yazdı:
"Selam dünya! Kısa tweet. Büyük ilerleme.
Tuşa basmaya veya sese gerek yok. Bu tweet'i sadece düşünerek oluşturdum.
İnsanların, düşünceleriyle tweet atmasının yolunu açmayı umuyorum."

Mesajlar, Stentrode adlı beyin çipini geliştiren Avustralya merkezli Synchron'ın CEO'sunun hesabından atıldı. Ayrıca O'Keefe, gelen bazı tweet'lere cevap verdi.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi, Synchron'ın teknolojisini gönüllüler üzerinde test etmesine temmuzda onay vermişti.
Şirket, beyin bilgisayar arayüzü (brain-computer interface-BCI) aracılığıyla sosyal medyada ilk kez düşünceyle mesaj paylaşıldığını açıkladı.
Şirketin CEO'su Thomas Oxley de tweet'lerin BCI teknolojisi için önemine dikkat çekti:
"Tweet'ler, BCI'nın felç sebebiyle işlevsel bağımsızlıklarının çoğunu kaybetmiş Phil gibilerine verdiği umudu ve özgürlüğü gösteriyor."
O'Keefe, beyin çipini bir süredir kullanıyor. "Bu teknolojiyi ilk duyduğumda bana ne kadar bağımsızlık kazandırabileceğini anlamıştım" diyen adam şöyle konuştu:
"Sistem çok şaşırtıcı. Bisiklete binmeyi öğrenmeye benziyor. Biraz pratik gerekiyor. Ancak bir kez becerdiğinizde doğal hale geliyor."
O'Keefe artık e-posta gönderebildiğini, alışveriş yapabildiğini ve düşüncelerini paylaşabildiğini söyledi.
Synchron, beyin implantı alanında Elon Musk'ın Neuralink'iyle yarışıyor. Tesla ve SpaceX CEO'su, söz konusu teknolojiyle felçlilerin yürümesinin mümkün kılınacağını, Alzheimer'la Parkinson gibi hastalıkların tedavi edilebileceğini öne sürüyor.
Independent Türkçe, Futurism, Businesswire



Sıcak hava dalgalarının yaşlılardan çok gençleri öldürdüğü tespit edildi

2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)
2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)
TT

Sıcak hava dalgalarının yaşlılardan çok gençleri öldürdüğü tespit edildi

2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)
2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)

Yüksek sıcaklıkların yaşlılardan ziyade gençleri öldürme ihtimalinin daha fazla olduğu ortaya kondu. Bilim insanları ölümlerin nispeten düşük sıcaklıklarda gerçekleştiğine dikkat çekerek küresel ısınmayla birlikte gelecek yıllarda sayının artacağını söylüyor. 

Dünya çapında ardı ardına sıcaklık rekorları kırılırken genellikle yaşlı nüfusa temkinli olma çağrısı yapılıyor. Son yıllarda yapılan bazı araştırmalarda da bu grubun aşırı sıcaklara karşı daha hassas olduğu öne sürülüyor.

Ancak Meksika'da yürütülen kapsamlı bir çalışmaya göre küçük çocuklar ve 18-35 yaşındaki grup daha ciddi bir risk altında.

Bilim insanları, ölüm oranları ve günlük sıcaklık verilerini detaylıca tutmasından dolayı çalışmalarını Meksika'ya odaklamayı tercih etti.

1998-2019 dönemi verilerini inceleyen araştırmacılar, fazladan ölümleri (ortalamanın üstünde kalan ölüm sayısı), sıcaklık ve nem bilgileriyle karşılaştırdı. 

Bulgularını hakemli dergi Science Advances'ta dün (6 Aralık) yayımlayan ekip, Latin Amerika ülkesinde yüksek sıcaklıklardan kaynaklı yılda yaklaşık 3 bin 300 kişinin hayatını kaybettiğini tespit etti.

Bu ölümlerin yüzde 75'i 35 yaş altı kişileri kapsarken, 5 yaşından küçük çocuklar ve 18-35 yaşındaki genç nüfusun sıcaktan ölme ihtimalinin daha yüksek olduğu gözlemlendi.

Hem yüzeye daha fazla temas ederek daha fazla ısı depoladıkları hem de terleyerek serinleme mekanizmaları yeterince gelişmediği için çocukların yüksek sıcaklıklardan etkilendikleri biliniyordu. 

Ancak 18-35 yaş grubunun nüfusun en dayanıklı kesimi olması beklenirken, çalışmanın yazarlarından Jeffrey Shrader "Bu çok şaşırtıcı" diyor. 

Araştırmacılar, gençlerin açık hava aktiviteleri veya işleri yapmaya daha yatkın olmasının bulguları açıklayabileceğini düşünüyor.

Columbia Üniversitesi'nden makalenin başyazarı R. Daniel Bressler, "Bu sadece fizyolojik hassasiyetle ilgili değil" diyerek ekliyor: 

Mesele, sıcağa daha fazla maruz kalmaya neden olan ekonomik ve sosyal faktörlerle ilgili.

Ölümlerin çoğunun yaklaşık yüzde 50 nem ve 31 derece sıcaklıkta görülmesi de bilim insanlarını endişelendirdi. 

İklim kriziyle birlikte aşırı sıcakların artması beklendiği için gençlerin ölümüne neden olan orta seviyede sıcakların çok daha yaygın hale geleceğini tahmin ediyorlar. 

Ekip, çocuk ve genç yetişkinler arasındaki ölümlerin 2100'e kadar yüzde 32 oranında artacağını öngörüyor.

Yeni çalışmada yaşlıların hava sıcaklığının artmasından ziyade düşmesinden ölme riskinin de daha yüksek olduğu bulundu. 50 yaşından büyükler, soğuk kaynaklı ölümlerin yüzde 96'sını oluşturuyordu.

Bu durum, yaşlıların soğuk havalarda hastalanmaya daha yatkın olmasıyla açıklanabilir. 

Bulguların, klimanın daha yaygın kullanıldığı veya açık havada çalışanların daha az olduğu ülkeler için geçerli olup olmadığı henüz net değil.

Ekip bundan sonra ABD ve Brezilya'da benzer bir çalışma yürüterek bu soruları yanıtlamayı umuyor. Diğer yandan Meksika çevresel ve ekonomik açıdan benzer ülkeler için bir gösterge görevi görebilir.

Bressler, "İklim sıcak hale geldikçe sıcaklığa bağlı ölümlerin artacağını ve bundan en çok gençlerin zarar göreceğini tahmin ediyoruz" diyor.

Independent Türkçe, Phys.org, New York Times, Science Advances