Su samurlarının soğuk denizlerde ısılarını nasıl koruyabildiği ortaya çıktı

Doğada 13 farklı su samuru türü yaşıyor (Unsplash)
Doğada 13 farklı su samuru türü yaşıyor (Unsplash)
TT

Su samurlarının soğuk denizlerde ısılarını nasıl koruyabildiği ortaya çıktı

Doğada 13 farklı su samuru türü yaşıyor (Unsplash)
Doğada 13 farklı su samuru türü yaşıyor (Unsplash)

Bilim insanları, su samurlarının soğuk denizlerde vücut sıcaklığını nasıl koruyabildiğini tespit etti.
Çalışmaya ABD'deki Teksas A&M Üniversitesi, Alaska Güneydoğu Üniversitesi ve Monterey Körfezi Akvaryumu'ndan araştırmacılar katıldı.
Çoğu deniz memelisi, iri vücuda ve kalın bir yağ tabakasına sahip olduğu için vücut ısısını korumakta büyük zorluk yaşamıyor. 
Fakat su samurlarında bu iki özellik de bulunmuyor. Deniz memelilerinin en küçüğü olan su samurları, vücut ısılarını koruyabilmek için memeliler arasındaki en yoğun kürke sahip. 
Öte yandan izolasyon görevi gören bu kürkün sürekli bakıma ihtiyacı var. Su samurlarının günlük aktivitelerinin yüzde 10, bu kalın kürke bakım yapmak ve tüylerin arasında sıkışan hava katmanını koruyup ısı izolasyonunu sağlamakla geçiyor. 
Ancak bu kürk tek başına su samurlarının vücut sıcaklığını korumasında yeterli değil. Su samurlarının dinlenme halindeyken metabolik hızları, benzer boyutlarındaki diğer memelilere kıyasla üç kat daha hızlı hale geliyor.
Bu hızda gerekli enerjinin sağlanabilmesi için de su samurlarının günlük olarak vücut kütlelerinin yüzde 20'sinden daha fazla yemek yemesi gerekli. Buna kıyasla insanlar vücut kütlelerinin yaklaşık yüzde 2'si kadar yemek yiyor.
Hayvanlar yemek yediğinde, bu gıda yağ ve şeker gibi temel besleyici öğelere ayrılıyor. Bunlar daha sonra kan aracılığıyla taşınıyor ve hücreler tarafından emiliyor. 
Hücre organellerinden mitokondri, bu besleyici öğeleri adenozin trifosfat'a (ATP), yani hücre içinde biyokimyasal reaksiyonlar için gerekli kimyasal enerjiyi taşıyan nükleotitlere dönüştürüyor.
Fakat bazı "sızdıran mitokondriler"de besleyici öğeler tamamen işlenip ATP'ye dönüştürülemiyor. Bilim insanları, bu tür mitokondrilerde tam kullanılamayan besleyici öğelerin su samurunun vücut sıcaklığını sağlamak için ısı ürettiğini keşfetti. 
Buna göre enerji tüketip ısı üreten kas metabolizmalarında, "sızdıran mitokondrilerden" çok sayıda bulunduğu, bu sayede su samurlarının fiziksel aktiviteye ihtiyaç duymadan kaslarındaki ısıyı artırabildiği tespit edildi.
Independent Türkçe, Science Alert, The Conversation



Her ay 1200 euro verilen deneyde sürpriz sonuç

Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
TT

Her ay 1200 euro verilen deneyde sürpriz sonuç

Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)

Almanya'da "evrensel temel gelir" uygulamasının etkilerini ölçebilmek için yapılan deneyin sonuçları açıklandı. 

Mein Grundeinkommen (Temel Gelirim) adlı kâr amacı gütmeyen örgütün yürüttüğü projede, Haziran 2021'den Mayıs 2024'e kadar 122 kişiye her ay 1200 euro verildi. 

Halihazırda ayda 1100-2600 euro kazanan ve 21-40 yaşlarındaki kişilerin dahil edildiği çalışmaya katılanlara, bu 1200 euroyu istedikleri gibi harcayabilecekleri söylendi. 

Tek istenen şey, her 6 ayda bir anket doldurmaları oldu. Bu anketle mali durumları, çalışma düzenleri, akıl sağlıkları ve sosyal etkileşimleri ölçüldü. 

Deneyin sonucunda bu kişilerin tam zamanlı çalışmayı sürdürme eğilimi gösterdiği bulundu. 

Katılımcılar, tıpkı kontrol grubundaki hiç para almayan 1580 kişi gibi, haftada ortalama 40 saat çalıştı.

Ancak iş değiştirme ve daha ileri düzeyde eğitim alma eğilimleri arttı. İş hayatından ve gelirlerinden daha memnun oldukları görüldü. 

Ayrıca hayatlarının daha değerli ve anlamlı olduğunu bildiren katılımcılar, akıl sağlıklarında düzelme hissettiklerini de vurguladı. 

Viyana Üniversitesi'nden Susann Fiedler, yürüttükleri araştırmayla ilgili olarak "İnsanların hiçbir şey yapmamayı çok sevdiklerine dair hiçbir kanıt yok" dedi. 

Diğer yandan araştırmayı eleştiren bilim insanları, deneyde yer alan kişi sayısının az olmasına ve kaç saat çalıştıklarının katılımcılara sorulmasına işaret ediyor. 

Evrensel temel gelir, devletin her bireye düzenli gelir sağlamasını öneriyor. Böylece herkesin bir nebze de olsa maddi özgürlük kazanarak daha rahat iş değiştirebileceği, başkalarına bakabileceği, yeni beceriler edinebileceği, girişimcilik yapabileceği ve diğer yaratıcı arayışlara girebileceği düşünülüyor.  

Bu fikri savunan çok sayıda kişi var. Örneğin Elon Musk, 2018'de yaptığı bir açıklamada yapay zekanın insanların işlerini ellerinden alması durumunda bu modelin gerekli olacağını savunmuştu. 

Benzer uygulamalar dünyanın başka yerlerinde de yapılıyor. Yalnızca ABD'de 160 civarında deney gerçekleştirildi.

2019'da Kaliforniya eyaletine bağlı Stockton'da başlatılan bir uygulamada katılımcılara ayda 500 dolar verilmişti. Araştırmacılar kamu sağlığına dair çok olumlu etkiler gözlemlediklerini bildirmişti. 

Bu fikir, Avrupa'da da özellikle Kovid-19 pandemisi sırasında yaygınlaştı. Oxford Üniversitesi'nin 2020'de yaptığı bir araştırma, Avrupalıların yüzde 71'inin evrensel temel geliri istediğini bulmuştu. 

Fikre karşı çıkanlar, pek çok kişinin az parayla geçinmeye razı olup tembelleşeceğini savunuyor. 

Independent Türkçe, CNN, The Times