Mısır, Ürdün ve Filistin’den barış sürecini çıkmazdan kurtarma adımı

Mısır, Ürdün ve Filistin Dışişleri bakanları, istihbarat şefleri ve yetkilileri dün Kahire’de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır, Ürdün ve Filistin Dışişleri bakanları, istihbarat şefleri ve yetkilileri dün Kahire’de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Mısır, Ürdün ve Filistin’den barış sürecini çıkmazdan kurtarma adımı

Mısır, Ürdün ve Filistin Dışişleri bakanları, istihbarat şefleri ve yetkilileri dün Kahire’de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır, Ürdün ve Filistin Dışişleri bakanları, istihbarat şefleri ve yetkilileri dün Kahire’de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Mısır, Ürdün ve Filistinli üst düzey yetkililer dün Kahire'de düzenledikleri toplantıda, ‘Filistin'de barış sürecindeki hali hazırda var olan çıkmazı kırmayı amaçlayan bir dizi öneriyi’ incelediklerini duyurdu.
Mısır, Ürdün ve Filistin dışişleri bakanları, Mısır Genel İstihbarat Başkanı, Ürdün Sivil İşler Bakanı ve Filistin Devleti İstihbarat Teşkilatı Başkanı dün Kahire’de düzenlenen toplantıda, geçtiğimiz eylül ayında Mısır’da gerçekleştirilen üçlü zirvenin sonuçlarının takibini koordine etmenin yanı sıra Filistin meselesine ilişkin son gelişmeleri ele aldı.
Mısır Dışişleri Bakanlığı dün,  toplantının Mısır, Ürdün ve Filistin’i bir araya getiren stratejik ilişkileri güçlendirmeye yönelik istekler çerçevesinde gerçekleştiğini bildirdi. Açıklamada, toplantının üç ülkenin Filistin davasının karşı karşıya olduğu zorluklarla ilgili çabaları birleştirmenin yanı sıra üçlü zirve (Mısır-Ürdün-Filistin) kararlarının uygulanması konusundaki arzu ortaya vurgulandı. Koordinasyon düzeyini yoğunlaştırmanın amaçladığı kaydedildi.
Yetkililer, 4 Haziran 1967 sınırlarına dayalı, başkenti işgal altındaki Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını içeren ‘iki devletli çözüm’ zemininde, uluslararası hukuk ve Arap Girişimi’ne uygun olarak adil ve kapsamlı barışa ulaşmak için siyasi düzeyde atılacak adımları görüştü. Hali hazırda barış sürecindeki çıkmazı kırmayı amaçlayan yönelik bir takım öneriler üzerinde tartışıldı.
Bakanlar açıklamasında, toplantı sırasında üç ülke tarafından bölgesel ve uluslararası düzeyde gerçekleştirilen temasların sonuçlarının yanı sıra Filistin barış anlaşması ve ilgili uluslararası çerçeveleri etkinleştirmenin yollarını ele aldıklarını duyurdu.
Mısır, Filistin ve Ürdün arasında geçtiğimiz eylül ayında gerçekleşen üçlü zirvede, Ortadoğu’daki barış sürecini canlandırmak için tüm çabaların birleştirilmesinin önemi vurgulanırken Filistin meselesinin çözülememesinin tüm bölgenin güvenliği ve istikrarı üzerindeki ciddi sonuçları olduğuna dikkat çekilmişti. Bu nedenle uluslararası meşruiyet kararları doğrultusunda müzakerelerin yeniden başlatılması görüşülmüştü.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.