İran: ABD yönetimi Kasım Süleymani suikastında kesin şekilde uluslararası sorumluluğa sahip

ABD Başkanı Joe Biden (AP)
ABD Başkanı Joe Biden (AP)
TT

İran: ABD yönetimi Kasım Süleymani suikastında kesin şekilde uluslararası sorumluluğa sahip

ABD Başkanı Joe Biden (AP)
ABD Başkanı Joe Biden (AP)

İran, eski Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin 3 Ocak 2020'de ABD saldırısında öldürülmesiyle ilgili hukuki sorumluluğun Beyaz Saray'da olduğunu ve suikastta rol alanların adalete teslim edilmesi için her türlü adımın atılacağını açıkladı.
İran Dışişleri Bakanlığı, ABD saldırısında hayatını kaybeden Süleymani'nin ikinci ölüm yıl dönümü münasebetiyle yazılı açıklama yayımladı.
Açıklamada, ABD'nin İranlı generale yönelik suikastla "uluslararası hukuk ve ilkeleri çiğnediği" vurgulanarak, "Şüphesiz ABD'nin işlediği suç, dönemin ABD hükümeti tarafından planlanmış ve organize bir şekilde işlenen ve şu anda da Beyaz Saray'ın sorumluluğunda olan bir terör saldırısı örneğidir. Uluslararası ve hukuki kriterlere göre, ABD hükümeti suikastla ilgili kesin şekilde uluslararası sorumluluğa sahiptir" ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"Bu bağlamda, bu terör suçunun tüm failleri, komutanları, yöneticileri ve müsebbipleri bu uluslararası suçtan sorumludur. Dışişleri Bakanlığı, en başından itibaren İran'ın diğer tüm ilgili kurumları ve yargı organları ile birlikte iş birliği içinde ve hukuki ilkelere dayalı olarak suçluları adalet önüne çıkarmak için bir dizi girişimde bulundu ve nihai sonuca ulaşılıncaya kadar da bu girişimlerini sürdürecektir."

İranlı General Kasım Süleymani'nin öldürülmesi
ABD, 3 Ocak 2020'de Bağdat Havalimanı'nda Kudüs Gücü Komutanı Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'in araç konvoyuna hava saldırısı düzenlemişti.
Saldırıda her iki komutanla Irak ve İranlı askeri yetkililerden toplam 10 kişi hayatını kaybetmişti. Dönemin ABD Başkanı Donald Trump, ABD'ye tehdit oluşturduğu gerekçesiyle Süleymani'yi öldürme talimatını kendisinin verdiğini duyurmuştu.
Bunun ardından İran da 8 Ocak'ta ABD'nin Irak'taki iki üssünü balistik füzelerle vurmuştu. Saldırıda ABD askerlerinden ölen olmamış ancak daha sonra 109 askerin saldırı sırasında travmatik beyin hasarına uğradığı açıklanmıştı.
İran lideri Ayetullah Ali Hamaney başta olmak üzere İranlı sivil ve askeri yetkililer, Süleymani'nin intikamını "uygun bir zamanda" alacaklarını söylüyor. Son olarak dün Süleymani'nin kabrini ziyeret eden İran Devrim Muhafızları Ordusu Komutan Vekili Tuğgeneral Ali Fedevi, intikam sözünü yinelemişti.



Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
TT

Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)

Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.

İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;

“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”

Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.

Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.

İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.

sddeb
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)

Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.

Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.

Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.

İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.

Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.

Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.

Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.

Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.

Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.

Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.

BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.

Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.

ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.