Ay'ın uzak tarafındaki "gizemli evin" aslında ne olduğu belirlendi

Ay'la Dünya arasındaki mesafe, 363 bin kilometreden 405 bin kilometreye kadar değişiyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)
Ay'la Dünya arasındaki mesafe, 363 bin kilometreden 405 bin kilometreye kadar değişiyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)
TT

Ay'ın uzak tarafındaki "gizemli evin" aslında ne olduğu belirlendi

Ay'la Dünya arasındaki mesafe, 363 bin kilometreden 405 bin kilometreye kadar değişiyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)
Ay'la Dünya arasındaki mesafe, 363 bin kilometreden 405 bin kilometreye kadar değişiyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)

Çin'in Ay'ın uzak tarafında görev yapan uzay aracı Yutu-2'nin görüntülediği küp şeklindeki nesnenin aslında ne olduğu ortaya çıktı.
Gezgini yöneten ekibin dün yaptığı açıklamaya göre, "Gizemli ev" veya "gizemli kulübe" diye nitelenen nesne aslında kaya parçası.
Dünya'nın uydusuna 2019'da giden Yutu-2, Ay'ın uzak tarafındaki ilk uzay aracı unvanına sahip. 
Doğal uydu, "kütleçekim kilidi" ismi verilen bir durum nedeniyle Dünya'ya hep aynı yüzünü gösteriyor. Bu yüzden Dünya'ya bakmayan yüzüne "Ay'ın uzak tarafı" ismi veriliyor.
Yutu-2 geçen ayki çalışmalarında "gizemli evi" görüntülemiş ve nesnenin kontrol edileceği duyurulmuştu.
Uzay aracı yaklaşınca bunun bir kaya olduğu görüldü.

Kayanın arkasındaki küçük parçalar, tavşan dışkısına benzetildi (Çin Ulusal Uzay İdaresi)
Yutu-2 ekibi nesneye "yeşim tavşanı" adını verdi. Kayanın büzülmüş şekli ve önündeki birkaç küçük parça, havuç yiyen tavşanı andırıyor.
Ayrıca Yutu da Çincede "yeşim tavşanı" anlamına geliyor.
Çin'in uzay çalışmalarını inceleyen gazeteci Andrew Jones, Ay'ın büyük bölümünde kaya olduğuna dikkat çekerek yapılan tespitin şaşırtıcı olmadığını söyledi:
"Yeşim tavşanı kayası yine de bazıları için büyük bir hayal kırıklığı olacak."
Von Kármán kraterinde çalışmalarını sürdüren uzay aracının, eylül sonu itibarıyla 840 metre mesafe kat ettiği açıklanmıştı. Yutu-2 güneş enerjisiyle çalışıyor. Dolayısıyla hava karardığında uyku moduna geçen uzay aracı, güneş doğar doğmaz hareketleniyor. Kaya tespitinin ardından Yutu-2, krater keşfine devam edecek.
Independent Türkçe, Live Science, CNET



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space